Θέμα ελληνικής γλώσσας ή προεδρικών αντιφάσεων;

Του Παύλου Ξανθούλη*

Στις δηλώσεις του στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Γενί Ντουζέν», όπως μεταφέρθηκαν επισήμως από το ΚΥΠΕ, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε: «Έχω μια νέα ιδέα για την ανάληψη ηγετικού ρόλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις διαπραγματεύσεις. Θέλω να διευκρινίσω αυτό το θέμα. Δεν λέω ότι πρέπει να βάλουμε την Ε.Ε. στη θέση των Ηνωμένων Εθνών. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο».

Δηλαδή, με βάση τη «νέα ιδέα» του προέδρου της Δημοκρατίας, όπως ο ίδιος την ανέλυσε, η Ε.Ε. θα έχει μεν «ηγετικό ρόλο», αλλά δεν θα πάρει τη θέση των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία ως γνωστόν ανέκαθεν «ηγούνταν» της όποιας διαδικασίας στο Κυπριακό ή της όποιας προσπάθειας για ενεργοποίηση μιας τέτοιας διαδικασίας. Άρα, θα έχουμε, έναν «ηγετικό ρόλο» που προσδίδει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης στην Ε.Ε., στο πλαίσιο της «νέας ιδέας» του. Και έναν «ηγετικό ρόλο» που διαχρονικά αποδίδεται στα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία ηγούνται της όποιας ενδεχόμενης προσπάθειας διευθέτησης του Κυπριακού.

Αν, δε, κάποιος ανατρέξει σε ένα λεξικό, θα διαπιστώσει το αυτονόητο, ότι δηλαδή «ηγετικό ρόλο» ασκεί αυτός που «ηγείται», έχοντας τον πρωτεύοντα ρόλο σε μια διαδικασία. Άρα, πώς θα έχουμε δύο να ηγούνται στο Κυπριακό και πώς η Ε.Ε. θα ασκεί «ηγετικό ρόλο» στο Κυπριακό χωρίς να εκτοπίσει τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία διαχρονικά ασκούν αυτό τον «ηγετικό ρόλο»; Μήπως ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης επιθυμεί η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ να ασκούν «εκ περιτροπής ηγεσία», κάνοντας πρόβα για τα όσα επιχειρείται να επιβληθούν στο Κυπριακό, στο πλαίσιο «εκ περιτροπής προεδρίας»;

Πιθανολογώ πως όχι, αν και τα ερωτήματα είναι πολλά και το μπέρδεμα ακόμη μεγαλύτερο, παραπέμποντας σε αντίφαση του προεδρικού λόγου, μέσα σε τρεις μόλις γραμμές. Μια αντίφαση που σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μεταφέρθηκε και σε κύκλους της Ε.Ε., οι οποίοι ενημερώθηκαν «σε χρόνο ντε τε» για τον «ηγετικό ρόλο» που εξασφαλίζουν σύμφωνα πάντα με τη «νέα ιδέα» του προέδρου Χριστοδουλίδη. «Ηγετικός ρόλος», ο οποίος μεταφράστηκε και κοινοποιήθηκε από ξένο διπλωμάτη, ως «leading role» της Ε.Ε. στο Κυπριακό, με την επισήμανση ότι αυτό επιδιώκει «στην πραγματικότητα» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι πραγματικά σκέφτεται ο πρόεδρός μας. Αυτό όμως για το οποίο είμαι σίγουρος είναι ότι ούτε στα ελληνικά, όπως ούτε και στα αγγλικά, η έννοια της άσκησης της «ηγεσίας», του ηγετικού δηλαδή ρόλου, σε ένα κράτος ή σε μια διαδικασία, μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς, εκτός κι αν αυτή είναι συλλογική. Και επειδή στην περίπτωση του Κυπριακού δεν τίθεται θέμα ενός συλλογικού ηγετικού ρόλου, θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να έχουμε καθαρότητα λόγου. Εάν και εφόσον, βεβαίως, επιθυμούμε να διατηρήσουμε τη διαδικασία εντός του Σ.Α. του ΟΗΕ και να αξιοποιήσουμε τις αναφορές των ψηφισμάτων ως επίσης και το συμφωνημένο πλαίσιο. Κάτι που θέλω να πιστεύω ότι επιδιώκουμε.

Άρα, είτε η κυβέρνηση αυτή πρέπει να σοβαρευτεί και να ξέρει τι λέει, όταν αναφέρεται στην εμπλοκή της Ε.Ε., που δεν μπορεί να έχει «ηγετικό ρόλο», αλλά μόνο επικουρικό, υποστηρικτικό προς τα Ηνωμένα Έθνη. Είτε, θα πρέπει να προμηθευτεί λεξικά για να διαχωρίζει τις έννοιες, πριν να τοποθετείται. Διότι δυστυχώς, οι όποιες ατυχείς τοποθετήσεις, όπως αυτή περί της ανάληψης «ηγετικού ρόλου» της Ε.Ε. στο Κυπριακό, μεταφέρονται με συνοπτικές διαδικασίες, ερμηνείες και σχόλια, εκθέτοντας το κράτος. Και δίνουν επιχειρήματα στην τουρκική πλευρά και σε κύκλους που τη στηρίζουν, εντός της Ε.Ε. και μέσα στη γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίοι διατυπώνουν τον ισχυρισμό ότι δήθεν η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι αυτή που επιχειρεί να ανατρέψει το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού.

Ανάλογη σοβαρότητα απαιτείται και στη διαχείριση του ζητήματος του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, όπου οι θέσεις του Τελωνείου δίνουν την εντύπωση ενός κράτους εν κράτει που κάνει ό,τι θέλει χωρίς να λαμβάνει υπόψη το νομικό πλαίσιο που έχει εγκαθιδρυθεί, στο πλαίσιο του Κανονισμού 866. Και το οποίο ως μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου υπερέχει της όποιας εσωτερικής νομοθεσίας, ακόμη και του κυπριακού Συντάγματος. Εκτός κι αν το Τελωνείο έχει αποκτήσει κι αυτό «ηγετικό ρόλο» και μπορεί να υποκαθιστά ένα ολόκληρο κράτος και την ηγεσία του.

Σημείωση: Όπως πληροφορείται η «Κ», η Κομισιόν φέρεται «υποχρεωμένη» να καταγράψει τη λανθασμένη θέση των τελωνειακών Αρχών του Κυπριακού Κράτους, στο ζήτημα καυσίμων/προστίμων, στην επόμενη έκθεσή της για τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής. Με τις υγείες μας!

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/ Πηγή: Εφημερίδα “Καθημερινή” Κύπρου