Συμπεράσματα Ε.Σ. : Ουδεμία νύξη στον διορισμό πολιτικής προσωπικότητας της Ε.Ε. για το Κυπριακό

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Ιούνιος 2023, Κυπριακό -ευρωτουρκικές σχέσεις, Ν. Χριστοδουλίδης ΠΚΔ, Ουκρανία, Συμπεράσματα

Ο Χριστοδουλίδης κάνει λόγο για ένα «πρώτο σημαντικό βήμα» στην προσπάθεια για το Κυπριακό

Δεν ευδοκίμησαν , τουλάχιστον επί του παρόντος , οι προσπάθειες του προέδρου Χριστοδουλίδη για τον διορισμό πολιτικής προσωπικότητας ως ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για προώθηση της επανέναρξης των συνομιλιών σε συντονισμό με τα ΗΕ και για στήριξη κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, εφόσον αυτή επαναληφθεί .

Αυτό προκύπτει από τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα οποία υιοθετήθηκαν σήμερα, 30/6/2023. Συγκεκριμένα, στα Συμπεράσματα ( παράγραφος 41) οι ηγέτες και οι ηγέτιδες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιορίζονται στην εξής αναφορά:

“Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του ΣΑΗΕ και τηρουμένων των αρχών στις οποίες θεμελιώνεται η ΕΕ και του κεκτημένου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και είναι έτοιμη να συμβάλει ενεργά στην υποστήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει.

Στην παράγραφο 42 γίνεται αναφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις. “Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, στα οποία συγκαταλέγονται τα συμπεράσματα του Ιουνίου 2021 και η δήλωση του Μαρτίου 2021, και δεδομένων των πρόσφατων εκλογών στην Τουρκία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να υποβάλουν έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με την κατάσταση των σχέσεων ΕΕ[1]Τουρκίας, με βάση τα μέσα και τις επιλογές που έχουν προσδιοριστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και με σκοπό τα επόμενα βήματα να γίνουν με στρατηγικό και μακρόπνοο τρόπο”.

Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης

Ένα «πρώτο σημαντικό βήμα» στην προσπάθεια για το Κυπριακό θεωρεί πως έγινε με τα συμπεράσματα για το Κυπριακό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, όπως δήλωσε κατά την αναχώρησή του από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, μετά την ολοκλήρωση σήμερα της δεύτερης και τελευταίας ημέρας της Συνόδου Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ σημείωσε πως οι ηγέτες με τους οποίους είχε επαφές και μίλησαν με τον Ταγίπ Ερντογάν, «βλέπουν ένα παράθυρο ευκαιρίας το οποίο εμείς θέλουμε να δούμε να μετουσιώνεται σε επανέναρξη των συνομιλιών», καθώς υπάρχει η ετοιμότητα για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων «που περνά και μέσα από την επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών όσον αφορά το Κυπριακό».

Τόνισε παράλληλα ότι η αναφορά σε εμπλοκή της ΕΕ αναφέρεται σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, ειδικά «στην παρούσα συγκυρία που ο στόχος είναι ένας και μοναδικός να σπάσει το αδιέξοδο».

Στις δηλώσεις του ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στη μη επίτευξη συμφωνίας σε συμπεράσματα για τη μετανάστευση, σημειώνοντας πως θα ήταν σημαντικό και για τα κράτη πρώτης γραμμής, όπως η Κύπρος, τονίζοντας όμως πως παρά τη διαφωνία, τα όσα συμφωνήθηκαν σε επίπεδο Υπουργών Εσωτερικών για το νέο πακέτο για τη μετανάστευση, συνεχίζουν να ισχύουν.

Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στο λεκτικό των συμπερασμάτων όσον αφορά το Κυπριακό. «Θεωρώ μέσα από τα συμπεράσματα έγινε ένα πρώτο σημαντικό βήμα» σημείωσε, το οποίο «προέκυψε μέσα από τις δικές μας πρωτοβουλίες», προσθέτοντας πως το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν η «αναγνώριση από πλευράς των εταίρων μας της ετοιμότητας για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης πρόσθεσε πως θεωρεί σημαντική «την σύνδεση που υπήρξε στα συμπεράσματα με τα ευρωτουρκικά», και πρόσθεσε πως “αυτή είναι η δική του προσέγγιση”. Ανέφερε πως στην σημερινή του παρέμβαση στη Σύνοδο, πριν την έγκριση του σχετικού κεφαλαίου, ενημέρωσε για τις επαφές του με τον ΓΓ του ΟΗΕ και τις επαφές και και κατ ιδίαν συναντήσεις ή στην Κύπρο ή στην Νέα Υόρκη για το «πώς προχωρούμε με την όλη προσπάθεια» και «πώς μπορεί να υπάρξει αυτός ο συγχρονισμός Ηνωμένων Εθνών, Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμα και ΝΑΤΟ».

Ανέφερε ακόμα πως στην παρέμβασή του στη συνάντηση στο γεύμα εργασίας με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, σημείωσε ότι «παρόλο που το θέμα της Σουηδίας είναι εκείνο που θα κυριαρχήσει, όπως φαίνεται στις συζητήσεις στη Λιθουανία» και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ζήτησε να σταλεί και για το Κυπριακό, «στις συναντήσεις που θα υπάρξουν με τον κ. Ερντογάν το ξεκάθαρο μήνυμα για την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών».

Πρόσθεσε πως στην παρέμβασή του επεσήμανε πως μια λύση του Κυπριακού «θα φέρει και την Τουρκία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πιο κοντά στην Δύση και πιο κοντά ακόμη στο ΝΑΤΟ», και εξέφρασε ικανοποίηση για τις παρεμβάσεις που έγιναν από χώρες, οι οποίες «παραδοσιακά δεν εκδήλωναν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Κυπριακό», όπως είπε. παραπέμποντας σε παρέμβαση του Ολλανδού Πρωθυπουργού και ηγετών από την Αυστρία, το Λουξεμβούργο και τη Σλοβενία μετά την ενημέρωση που έκανε.

From left to right: Nikos CHRISTODOULIDES (President of the Republic of Cyprus, Cyprus), Xavier BETTEL (Prime Minister, Minister of State, Minister for Communications and the Media, Minister for Religious Affairs, Minister for Digitalisation, Minister for Administrative Reform, Luxembourg)

Απαντώντας ειδικότερα σε ερώτηση για τις θέσεις των εταίρων για την πρόταση για αντιπρόσωπο της ΕΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης θέλησε να υπογραμμίσει πως «κανένα κράτος μέλος δεν τοποθετήθηκε εναντίον αυτής μας της πρότασης» και πως βλέπουν την προστιθέμενη αξία της, προσπάθεια που όπως είπε θα συντονιστεί με τις επαφές που θα γίνουν με την τουρκική πλευρά στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία.

Όπως είπε, έχει ενημερωθεί ήδη από αρκετούς ηγέτες που θα βρίσκονται στη Λιθουανία για τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχαν με τον κ. Ερντογάν. Σε άλλη ερώτηση, σημείωσε πως οι ηγέτες με τους οποίους είχε επαφές και μίλησαν με τον Ταγίπ Ερντογάν, «βλέπουν ένα παράθυρο ευκαιρίας το οποίο εμείς θέλουμε να δούμε να μετουσιώνεται σε επανέναρξη των συνομιλιών», καθώς υπάρχει η ετοιμότητα για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων «που περνά και μέσα από την επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών όσον αφορά το Κυπριακό».

Απαντώντας σε ερώτηση αν η παράγραφος για τα ευρωτουρκικά που πρότεινε η Γερμανία αφορά κυρίως το μεταναστευτικό, σημείωσε πως δεν έγινε συγκεκριμένη συζήτηση για μετανάστευση σε σχέση με την Τουρκία, αλλά πως η συγκεκριμένη παράγραφος ήταν αντικείμενο διαβούλευσης ανάμεσα στην Κύπρο, τη Γερμανία, την Ελλάδα και τους θεσμούς.

Υπήρξαν κάποιες παρεμβάσεις που αφορούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις με αφορμή και τα συμπεράσματα, αλλά όχι για τη διάσταση της μετανάστευσης, σημείωσε.

From left to right: Nikos CHRISTODOULIDES (President of the Republic of Cyprus, Cyprus), Charles MICHEL (President of the European Council, EUROPEAN COUNCIL)

Ερωτηθείς αν είναι έτοιμος να συμμετάσχει σε τριμερή συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης στη Νέα Υόρκη με τον ΓΓ του ΟΗΕ και τον Τ/Κ ηγέτη, ανέφερε πως είναι έτοιμος, και πως θεωρεί ότι ο συγχρονισμός των προσπαθειών που γίνεται «άρχισε να φέρνει θετικά αποτελέσματα».

Ερωτηθείς για την ανέγερση κατοικιών στη Δερύνεια, είπε πως η υλοποίηση αυτής της απόφασης «θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού» και πως «μόνο μέσα από τη λύση του Κυπριακού θα μπορούν να αποφευχθούν περαιτέρω τετελεσμένα» καθώς «η πάροδος του χρόνου δημιουργεί περισσότερα εμπόδια μέσω της ύπαρξης και της δημιουργίας περαιτέρω τετελεσμένων».

Αναφερόμενος ακόμα στην αρχή των δηλώσεων του στον θάνατο νεαρού Κύπριου ευελπίδος στην Ελλάδα, ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε τη λύπη του και πρόσθεσε πως επικοινώνησε με τον Υπουργό Άμυνας. «Έχω ζητήσει όπως είμαστε δίπλα από την οικογένεια να γίνει ότι χρειάζεται να γίνει από πλευράς της πολιτείας σε αυτή την δύσκολη στιγμή για την οικογένεια», πρόσθεσε.

Σε σχέση με τα άλλα θέματα της συνόδου, ανέφερε πως οι ηγέτες συζήτησαν τις σχέσεις ΕΕ – Κίνας και άλλα θέματα που απασχολούν την εσωτερική διακυβέρνηση, θέματα οικονομίας και ανταγωνιστικότητας.

Όλαφ Σολτς: Μπορεί «να δοθεί νέα ώθηση»

Την ελπίδα πως μπορεί «να δοθεί νέα ώθηση» για την Κύπρο μέσα από τις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εξέφρασε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής, στο πλαίσιο αναφορών του για τις σχέσεις με την Τουρκία και την προσπάθεια βελτίωσης τους.

«Μιλήσαμε για τις σχέσεις μας με την Τουρκία. Όπως όλοι γνωρίζουμε, στην Τουρκία διεξήχθησαν εκλογές και θέλουμε να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που ανοίγονται για να ξεκινήσουμε μια νέα καλή συνεργασία. Και αυτό ήταν επίσης αντικείμενο αποφάσεων που ελήφθησαν», σημείωσε.

«Ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Επιτροπή έχουν αναλάβει να υποβάλουν προτάσεις για την ανάπτυξη των σχέσεων με την Τουρκία», πρόσθεσε.

«Μιλήσαμε επίσης για την Κύπρο και την Ελλάδα και ελπίζουμε ότι όσον αφορά την Κύπρο, να μπορέσουμε να δώσουμε νέα ώθηση στις εξελίξεις» κατέληξε.

Η αντίδραση της ΕΕ στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ επανέλαβαν ότι καταδικάζουν απερίφραστα τον πόλεμο της Ρωσίας και εξέφρασαν εκ νέου την αταλάντευτη αλληλεγγύη τους προς την Ουκρανία και τον λαό της.

Μέχρι στιγμής, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν διαθέσει πάνω από 77 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Θα συνεχίσουν να στηρίζουν σθεναρά την οικονομία, την κοινωνία, τις ένοπλες δυνάμεις και τη μελλοντική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Η ΕΕ θα παράσχει επίσης ευέλικτη χρηματοδοτική συνδρομή, προκειμένου να ενισχύσει τη στήριξη των εκτοπισμένων στην Ουκρανία και στην ΕΕ.

Στρατιωτική στήριξη

Η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει βιώσιμη στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία για όσο χρειάζεται, ιδίως μέσω της ειδικής αποστολής στρατιωτικής συνδρομής στην Ουκρανία και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, ενός ταμείου εκτός προϋπολογισμού για την πρόληψη των συγκρούσεων και την οικοδόμηση της ειρήνης.

Εν προκειμένω, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ επισκόπησαν την πρόοδο όσον αφορά την παράδοση και την από κοινού προμήθεια πυρομαχικών στην Ουκρανία.

1.000.000

βλήματα πυροβολικού για την Ουκρανία πριν από τον Μάρτιο του 2024

Υπογράμμισαν ότι έχει σημασία να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη συμβολή στην κάλυψη των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, λαμβανομένων παράλληλα υπόψη των συμφερόντων ασφάλειας και άμυνας των κρατών μελών. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι έτοιμα να συμβάλουν στις μελλοντικές δεσμεύσεις στον τομέα της ασφάλειας, προκειμένου να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Ουκρανία.
Καταστροφή του φράγματος της Καχόβκα

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ καταδίκασαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την εσκεμμένη καταστροφή του φράγματος του υδροηλεκτρικού σταθμού της Καχόβκα, που έχει ολέθριες ανθρωπιστικές και οικολογικές επιπτώσεις, και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και την προστασία του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια.

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες εξέφρασαν ικανοποίηση για τη βοήθεια έκτακτης ανάγκης για τις προσπάθειες αρωγής σε επίπεδο ΕΕ.

Ανασυγκρότηση της Ουκρανίας

Με προσήλωση στην ανοικοδόμηση, την ανάκαμψη και την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ υπογράμμισαν ότι πρέπει να εξασφαλιστεί σταθερή, προβλέψιμη και βιώσιμη χρηματοδοτική στήριξη κατά τα επόμενα έτη. Κάλεσαν τους αρμόδιους ενωσιακούς και διεθνείς φορείς:

να ενισχύσουν τη στήριξη για τις πλέον επείγουσες ανάγκες της Ουκρανίας όσον αφορά τις υποδομές
να προωθήσουν τις εργασίες σχετικά με τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας

Προκειμένου να επιτευχθεί δίκαιη και διαρκής ειρήνη στην Ουκρανία, η ΕΕ στηρίζει πλήρως την ειρηνευτική φόρμουλα της χώρας.

Λογοδοσία των δραστών

Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στη διασφάλιση της πλήρους λογοδοσίας της Ρωσίας για τον πόλεμο τον οποίο διεξάγει. Εν προκειμένω, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ εξέφρασαν ικανοποίηση για την πρόοδο όσον αφορά τη σύσταση του Διεθνούς Κέντρου για τη Δίωξη του Εγκλήματος της Επίθεσης κατά της Ουκρανίας (ICPA) και ζήτησαν να συνεχιστούν οι εργασίες σχετικά με:

το δικαστήριο για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης κατά της Ουκρανίας
τη διεθνή συνεργασία με σκοπό τη διερεύνηση και δίωξη των πλέον σοβαρών εγκλημάτων
το μητρώο ζημιών

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ ζήτησαν επίσης την άμεση ασφαλή επιστροφή των Ουκρανών αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, που έχουν εκτοπιστεί παράνομα στη Ρωσία και τη Λευκορωσία.

*Το πλήρες κείμενο των Συμπερασμάτων στα αγγλικά