Επιφανειακή έρευνα του Αρχαιολογικού Ερευνητικού Προγράμματος Καλαβασός-Λαρούμενα και Αρχάγγελος (K-LAARP)

Σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα της Μέσης Εποχής του Χαλκού (περίπου 2000-1650 π.Χ.), ιδιαίτερα της ελάχιστα γνωστής μεταβατικής φάσης μεταξύ της Μέσης και Ύστερης Εποχής του Χαλκού (περ. 1650-1050 π.Χ.), έφερε στο φως η επιφανειακή έρευνα που πραγματοποίησε το Αρχαιολογικό Ερευνητικό Πρόγραμμα Καλαβασός-Λαρούμενα και Αρχάγγελος (K-LAARP) υπό τη διεύθυνση της Δρος Mara Horowitz στις δύο αυτές τοποθεσίες στην Καλαβασό. (ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ: Νέος εντοπισμένος τοίχος, καθαρισμένος από χόρτα, θέση Λαρούμενα).

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοίνωσε  ότι ολοκληρώθηκε η επιφανειακή έρευνα, που πραγματοποίησε το Αρχαιολογικό Ερευνητικό Πρόγραμμα Καλαβασός-Λαρούμενα και Αρχάγγελος (K-LAARP) υπό τη διεύθυνση της Δρος Mara Horowitz στις δύο αυτές τοποθεσίες στην Καλαβασό.

Το K-LAARP εξέτασε τα πλατώματα στους λόφους βορειοδυτικά της Καλαβασού τον Ιούλιο του 2022 και κατέγραψε σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα της Μέσης Εποχής του Χαλκού (περίπου 2000-1650 π.Χ.), ιδιαίτερα της ελάχιστα γνωστής μεταβατικής φάσης μεταξύ της Μέσης και Ύστερης Εποχής του Χαλκού (περ. 1650-1050 π.Χ.).

Λίθινα στοιχεία στον δρόμο, θέση Λαρούμενα.

Στις θέσεις αυτές, οι οποίες βρίσκονται περίπου 0,25 χλμ. βορειοδυτικά της Καλαβασού, είχε διαπιστωθεί από το Πρόγραμμα Επισκόπησης της κοιλάδας του Βασιλικού Ποταμού ότι υπήρχαν άφθονα αντικείμενα της Μέσης Εποχής του Χαλκού και, σε κάποια τεμάχια, αντικείμενα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Περιορισμένης έκτασης ανασκαφές το 1993 από τον Dr I. Todd αποκάλυψαν επίσης αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της Μέσης Εποχής του Χαλκού στη θέση Λαρούμενα, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών τοίχων πάχους ενός μέτρου, φαινόμενο εξαιρετικά ασυνήθιστο για εκείνη την περίοδο.

Κατά το 2022, το K-LAARP επανεντόπισε προηγούμενες ανασκαφές και αναγνώρισε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και χαρακτηριστικά ορατά στην επιφάνεια και στις διαβρωμένες πλαγιές και στις δύο τοποθεσίες, ενώ παράλληλα αξιολόγησε τα δεδομένα για ενδεχόμενη μελλοντική ανασκαφή.

Όστρακο Πρώτο-Λευκόχριστης κεραμικής, θέση Αρχάγγελος.

Η παρουσία κεραμικών της πρώιμης Ύστερης Εποχής του Χαλκού, όπως το «Πρωτο-Λευκόχριστο Ρυθμό» επιβεβαίωσε τη χρονολόγηση μιας νεοανακαλυφθείσας κατασκευής στη θέση Αρχάγγελος σε αυτή την κρίσιμη μεταβατική περίοδο.

Παρατηρήθηκαν και στις δύο θέσεις άφθονα θραύσματα από εξαιρετικά μεγάλους πίθους του Ερυθρόχριστου Ρυθμού της Μέσης Εποχής του Χαλκού, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες έρευνες που διαπίστωσαν ότι οι θέσεις Αρχάγγελος και Λαρούμενα είχαν πολύ περισσότερα μεγάλα πιθάρια από οποιαδήποτε άλλη θέση της Μέσης Εποχής του Χαλκού στην κοιλάδα του Βασιλικού και έτσι, πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες αποθήκευσης.

Κατασκευή της Μέσης Εποχής του Χαλκού ΙΙΙ-Ύστερης Εποχής του Χαλκού ΙΑ, θέση Αρχάγγελος.

Ο στόχος του K-LAARP είναι να μελετήσει τις αλλαγές στα κοινωνικά συστήματα στην Κύπρο κατά τη μετάβαση από τη Μέση στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέσω των δεδομένων που σχετίζονται με τη δημόσια αρχιτεκτονική και την κεντρική αποθήκευση. ΟιΌστρακο Πρώτο-Λευκόχριστης κεραμικής, θέση Αρχάγγελος. τοποθεσίες Λαρούμενα και Αρχάγγελος πρέπει να είναι προγονικές της πλούσιας πόλης της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στη θέση Άγιος Δημήτριος στην Καλαβασό.