Από το πρώτο Χριστουγεννιάτικο Χωριό, στο πρώτο Μουσείο Χριστουγέννων στην Ελλάδα

Της Αναστασίας Καρυπίδου*

Τα έλατα είναι έτοιμα να στολιστούν, τα ξύλινα σπιτάκια καθαρίζονται για να υποδεχτούν τους επισκέπτες, τα χρωματιστά λαμπιόνια βγαίνουν από τα κουτιά τους, τα ξωτικά ετοιμάζονται για σκανδαλιές και ο Άγιος Βασίλης κάνει πρόβα τη φωνή του ώστε να φωνάξει το γνωστό σε όλους το γνωστό κι αγαπημένο «Χο, χο, χο». Τα τελευταία χρόνια, τα Χριστούγεννα στην Ελλάδα έχουν αλλάξει άρδην, χάρη στην εμφάνιση των Χριστουγεννιάτικων Χωριών, που αποτελούν σημείο αναφοράς. Φέτος, όμως, γίνεται ένα ακόμη βήμα στη συμπλήρωση του εορταστικού παζλ και δημιουργείται το πρώτο Μουσείο Χριστουγέννων!

Το συγκεκριμένο Μουσείο, που θα έχει για ξεναγό τον Άγιο Βασίλη, ετοιμάζεται να πάρει «σάρκα και οστά» στο αρχοντικό Δημητρίου Τσαλόπουλου στην Κατερίνη, με πρωτοβουλία του δήμου Κατερίνης.

wikimapia.org

Εκεί, από τις 17 Δεκεμβρίου, ο αγαπημένος άγιος μικρών και μεγάλων θα περιμένει όλη την οικογένεια και τους μεμονωμένους επισκέπτες για ένα διαφορετικό «ταξίδι», που θα ξεκινά με μία σχεδόν «υποχρεωτική» ανάγκη: μια αναμνηστική φωτογράφιση στην είσοδο του διακοσμημένου χώρου.

Το εορταστικό αυτό Μουσείο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για την ιστορία των Χριστουγέννων στον κόσμο, για την ιστορία του Αη Βασίλη, τη γενειάδα και τη στολή του, για τα χριστουγεννιάτικα έθιμα στην Ελλάδα και τη λαογραφία της χώρας μας, για τα παραμύθια, τις μελωδίες, τα κάλαντα, τις γεύσεις και τα γλυκά αρώματα των γιορτών.

Επιδίωξη των δημιουργών, του Γρηγόρη Αβανίδη, της Βίκυς Βουρνιά και του Δημήτρη Συμεωνίδη, είναι από την επόμενη χρονιά να υπάρχουν στο Μουσείο Χριστουγέννων και εκθέματα, όπως για παράδειγμα παλιά στολίδια αλλά και διάφορα αντικείμενα που θα συνδέονται με το εορταστικό πνεύμα των ημερών. Σύμφωνα με την αρχική ιδέα, το Μουσείο κάθε χρόνο θα «μετακομίζει» σε άλλη περιοχή της χώρας για να μπορέσουν να ξεναγηθούν όλοι στα «μυστικά» της πιο αγαπημένης γιορτής.

Η «γέννηση» του πρώτου Χριστουγεννιάτικου Χωριού

Ήταν καλοκαίρι του 2004, όταν έπεσε στο τραπέζι η ιδέα για τη «γέννηση» του πρώτου Χριστουγεννιάτικου Χωριού στην Ελλάδα. Ως τόπος επιλέχτηκε η Δράμα για να φτιαχτεί μία «Ονειρούπολη». Στο μυαλό των εμπνευστών και δημιουργών θεματικών πάρκων, του Γρηγόρη Αβανίδη και της Βίκυς Βουρνιά, υπήρχε ένα σκηνικό γεμάτο λάμψη και χρυσόσκονη, που θα μοίραζε χαμόγελα σε όλη την οικογένεια.

«Μέχρι τη στιγμή της αρχικής συζήτησης για τη δημιουργία του πρώτου Χριστουγεννιάτικου Χωριού με τον τότε δήμαρχο Δράμας, Θωμά Μαργαρίτη, οι γιορτές στην Ελλάδα ήταν τελείως διαφορετικές. Οι δήμαρχοι ζητούσαν από το κοντινό δασαρχείο ένα μεγάλο δέντρο, το τοποθετούσαν στην κεντρική πλατεία, έβαζαν φωτάκια και αστεράκια και δίπλα μια πλαστική φάτνη. Το έλατο μπορεί να έγερνε και λίγο, όμως αυτός ήταν ο στολισμός. Δεν το είχαμε πολύ μέσα στην κουλτούρα μας, είχαμε άλλα ήθη και έθιμα», εξιστόρησε, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» ο κ. Αβανίδης.

Ο δήμαρχος, ακούγοντας την «τρελή» για εκείνη την εποχή ιδέα για σχεδιασμό ενός τόπου γεμάτου με δραστηριότητες και παιχνίδια που θα προσέλκυε όλη την οικογένεια, άναψε αμέσως το «πράσινο φως», αρκεί βέβαια να έδινε το «ok» και η διοίκηση της «Δημοξυλουργικής», της δημοτικής επιχείρησης στη Δράμα που έφτιαχνε ξύλινες κατασκευές.

«Δεν χάσαμε λεπτό και από το γραφείο του δημάρχου βρεθήκαμε απευθείας στα γραφεία της δημοτικής επιχείρισης. Για καλή μας τύχη, εκεί εργαζόταν άνθρωποι που είχαν εικόνες από τη Γερμανία και ήξεραν τις χριστουγεννιάτικες κατασκευές. Έτσι, σχεδιάσαμε την πρώτη “Ονειρούπολη” που άνοιξε τις πύλες της στις 17 Δεκεμβρίου 2004, πολύ αργότερα χρονικά απ’ ό,τι ξεκινούν σήμερα τα Χριστουγεννιάτικα Χωριά», συμπλήρωσε ο κ. Αβανίδης.

Η πρώτη «Ονειρούπολη» στήθηκε στην κεντρική πλατεία της Δράμας και αγκαλιάστηκε τόσο θερμά από την πρώτη κιόλας στιγμή, που ανάγκασε τη διοίκηση του δήμου σε μόλις δύο χρόνια να τη μεταφέρει στον Δημοτικό Κήπο. Εκεί όπου «μεγάλωσε» και «ενηλικιώθηκε» καθώς φέτος κλείνει αισίως τα 19 χρόνια ζωής.

Ο πρώτος Άγιος Βασίλης, που δούλευε στην καθαριότητα και τον έλεγαν …Κωνσταντίνο!

Σ’ εκείνο το πρώτο Χριστουγεννιάτικο Χωριό της χώρας όλα ήταν του …πρωτάρη. Λιγότερα τα ξύλινα σπιτάκια, λιγότερα τα παιχνίδια και οι δράσεις, ακόμη και ο Άγιος Βασίλης δεν ήξερε καλά καλά τη δουλειά του! Άλλωστε, για να καλυφθούν οι ανάγκες επιλέχτηκε ένας υπάλληλος της καθαριότητας, ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο να καλωσορίζει τα παιδιά στο φωτεινό σπιτικό του και να βγαίνει φωτογραφίες μαζί τους.

«Ένα από τα κορυφαία σπίτια ήταν του Άη Βασίλη και οι άνθρωποι που θα δούλευαν στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό, ήταν υπάλληλοι που εργαζόταν σε άλλες υπηρεσίες του δήμου ή εθελοντές με πολύ μεράκι. Επιλέξαμε για Άη Βασίλη έναν εργαζόμενο στην καθαριότητα. Ευτραφούλης, με κόκκινα μάγουλα, ο κατάλληλος άνθρωπος, ένας από τους καλύτερους εργαζόμενους του δήμου. Ο ίδιος σκέφτηκε πως αντί να είναι στα απορριμματοφόρα, καλύτερα να είναι σ’ ένα σπιτάκι με τζάκι μαζί με τα παιδιά και με πολύ μεγάλη χαρά δέχτηκε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αβανίδης.

«Του κάναμε τα πρώτα μαθήματα, έλαβε την εκπαίδευση, τα κατάλαβε όλα. Μόλις έμπαινε κάποιος μέσα στο σπίτι έλεγε δυνατά: “Χο, χο, χο! Καλωσόρισες”! Σύντομα, όμως, πήρε τον αέρα ο Άη Βασίλης και άρχισε να κάνει και ερωτήσεις στους μικρούς επισκέπτες. Έτσι, ήρθε ένα παιδάκι και το ρώτησε: “Πώς σε λένε;”. “Κωνσταντίνο”, απάντησε ο μικρός με τον Άγιο Βασίλη ξαφνικά να αναφωνεί: “Χο, χο, χο, είμαστε και συνονόματοι”, κάνοντας όλους τους ενήλικες που ήταν στο χώρο να γελάσουν».

Τη δική της ματιά, σε όλη αυτή την πορεία των 19 ετών, καταθέτει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κ.Βουρνιά, η υπεύθυνη για το χριστουγεννιάτικο στολισμό των ξύλινων κατασκευών: «Είναι τόσο όμορφες οι αναμνήσεις. Το μεγάλο άγχος που είχαμε ήταν να μην δημιουργήσουμε κάτι κιτς. Εάν αυτό που κάνουμε θα αρέσει. Κάναμε κάτι για πρώτη φορά στην Ελλάδα και θέλαμε να είναι ωραίο. Πριν από τα πρώτα εγκαίνια της “Ονειρούπολης” καθώς κατέβαινα με τα πόδια στην πλατεία, είχε πέσει η νύχτα και είδα μπροστά μου τα φώτα, τον κόσμο, τα χρώματα. Έπαθα σοκ. Ήταν τελειωμένο. Τότε κατάλαβα ότι κάναμε κάτι μεγάλο για πρώτη φορά».

Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, που το πνεύμα αγάπης κυριαρχεί, έγιναν και δεκάδες προτάσεις γάμου εντός της «Ονειρούπολης», με τους γαμπρούς να γονατίζουν και να ζητούν από τις αγαπημένες τους να ενώσουν τις ζωές τους, έχοντας για «μάρτυρες» τον Άγιο Βασίλη, τις νεράιδες, τους καλικάντζαρους και κάποια πονηρά ξωτικά.

Και μετά ήρθε …ο «Μύλος των Ξωτικών»

Μετά τη μεγάλη προσέλευση, στη Δράμα, τουριστών που ήθελαν να ζήσουν από κοντά τη μαγεία των Χριστουγέννων, άνοιξε η «όρεξη» και σε άλλες περιοχές της χώρας να δημιουργήσουν κάτι ανάλογο. Δεύτερη προσπάθεια του κ. Αβανίδη και της κ. Βουρνιά ήταν στον δήμο Τρικκαίων το 2011. «Σε αυτή την περίπτωση ήμασταν πιο έμπειροι και το περιβάλλον πιο ώριμο. Βρήκαμε μία πολύ καλά οργανωμένη ομάδα στελεχών του δήμου και τον Μύλο Ματσόπουλου κι εκεί σχεδιάσαμε τον “Μύλο των Ξωτικών”, τον οποίο σήμερα επισκέπτονται πάνω από ένα εκατ. επισκέπτες», σημείωσε ο κ. Αβανίδης.

Ο «Μύλος των Ξωτικών» ξεκίνησε στα Τρίκαλα στις 9 Δεκεμβρίου του 2011 και από τότε τα παλιά φουγάρα δουλεύουν ασταμάτητα, με μοναδικό σκοπό να προσφέρουν χαρά σε μικρούς και μεγάλους.

Χριστουγεννιάτικα Χωριά σε όλη τη χώρα

Ανάλογες προσπάθειες για δημιουργία Χριστουγεννιάτικων Χωριών, ώστε να σκορπιστεί η μαγεία των γιορτών, έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια σε πολλές περιοχές της χώρας. Μόνο στη Βόρεια Ελλάδα, κατά καιρούς, «γεννήθηκαν» προσπάθειες που έλαβαν ονόματα «μαγικά» όπως «Παραμυθοχώρα», «Παραμυθούπολη», «Ξύλινο Χωριό», «Σαν …Παραμύθι», «Δάσος των Χριστουγέννων», «Χωριό του Κόσμου».

Στη Θεσσαλονίκη, από την άλλη, λειτουργεί εντός της ΔΕΘ ο «Αστερόκοσμος». Στα περίπτερα αλλά και τους ανοιχτούς χώρους του εκθεσιακού κέντρου υπάρχουν αμέτρητα παιχνίδια, χριστουγεννιάτικες δράσεις και εκδηλώσεις. Φέτος, θα ανοίξει αυλαία και πάλι από τις 10 Δεκεμβρίου έως τις 8 Ιανουαρίου 2023.

Επίσης, η «Παραμυθούπολη» υλοποιείται για 11η χρονιά στον δήμο Πέλλας, στο πάρκο του Αγίου Γεωργίου στα Γιαννιτσά. Φέτος, ξεκινά από τις 9 Δεκεμβρίου έως και τις 8 Ιανουαρίου 2023, ενώ στον πεζόδρομο της πόλης θα κάνουν βόλτες ο Άγιος Βασίλης, μασκότ και ξωτικά. Παράλληλα, θα τοποθετηθεί παγοδρόμιο και καρουζέλ, ενώ προγραμματίζονται συναυλίες και πολλές ακόμη εκπλήξεις.

Στην Κατερίνη, επιπλέον, θα λειτουργήσει το «Χριστουγεννιάτικο Χωριό του Κόσμου», σε μία αυλή στρωμένη με άχυρα και όλα τα στολίδια από ανακυκλώσιμα υλικά. Φωτίζεται από τρεις μεγάλες φωτιές και σε 12 ξύλινα σπιτάκια τα μικρά παιδιά μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορα ατομικά ή ομαδικά παραδοσιακά παιχνίδια. Είναι ένα χωριό, με στόχο την προσφορά και την αλληλεγγύη.

Στην Κομοτηνή ετοιμάζονται από τον δήμο οι «Χριστουγεννιάτικες Περιπέτειες του Πινόκιο» στο Πάρκο Αγίας Παρασκευής, από τις 12 Δεκεμβρίου και μέχρι τις 2 Ιανουαρίου του 2023.

*Πηγή : ΑΠΕ-ΜΠΕ