Η «επιδημία» των «επιταφίων» και των «εγκωμίων» της Παναγίας*
Η άγνοια δημιουργεί πολλά προβλήματα, ή μάλλον όλα τα προβλήματα. Η άγνοια συνδυαζόμενη με την ημιμάθεια είναι ό,τι χειρότερο. Διαβρώνει, αλλοτριώνει, νοθεύει. Και αν σε πολλά πράγματα μπορούμε να ανεχθούμε το «λίγο από όλα» ή το «περίπου», αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό στα ζητήματα της Ορθόδοξης Πίστης μας και της Λατρείας της Εκκλησίας μας, η οποία δεν είναι «θεατρική», αλλά Λογική, λατρεία του Λόγου του Θεού, λατρεία του μοναδικού Αληθινού Θεού.
Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες σε όλη την Ελλάδα έχει γίνει κάτι σαν «επιδημία» το ζήτημα των «επιταφίων» και των «εγκωμίων» της Παναγίας, κατά τη Μεγάλη Εορτή της Κοιμήσεώς Της. Μάλιστα, βλέπομε να φιγουράρει -δίκην «φολκλορικού» happening- ακόμη και σε επίσημα προγράμματα Ιερών Μονών και Ενοριών για την Εορτή της Κοιμήσεως! Γνωρίζω ότι όσοι το έχουν εφαρμόσει, δεν το κάνουν με κακή πρόθεση, αλλά από επιπόλαιο μιμητισμό (γιατί όχι και εγώ, αφού το κάνουν οι άλλοι;…) και άγνοια κάποιων ζητημάτων.
Και μια αναγκαία εξαρχής διευκρίνιση: Όταν μιλάμε για “επιτάφιο” εννοούμε το σώμα της Παναγίας σκέτο κατά μίμηση του επιταφίου του Χριστού. Δεν εννοούμε το να τοποθετήσομε την κανονική Εικόνα της Κοιμήσεως σε ανθοστόλιστο κουβούκλιο και να την λιτανεύσομε. Αυτό είναι μέσα στην Παράδοσή μας, όπως άλλωστε και για εικόνες άλλων Αγίων στις Εορτές τους.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ : Εικόνα με την Κοίμηση της Θεοτόκου. 1801. Ηπειρωτικό εργαστήριο (;).
Το πρόβλημα είναι η οθνεία εισβολή και “καθιέρωση” επιταφίων, όπως αυτός που παραθέτω στην πιο πάνω εικόνα, που εξοβελίζουν την εικόνα της Κοιμήσεως, η οποία, έχει πέραν της Θεοτόκου και το Πρόσωπο του Χριστού, το Οποίο δεν μπορεί να απουσιάζει! Ό,τι είναι η Παναγία είναι επειδή είναι Μητέρα του Θεανθρώπου, Θεοτόκος. Και αυτό αποδίδεται άρτια δογματικά και θεολογικά στην κανονική Εικόνα της Κοιμήσεως, αυτήν την οποία η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει εδώ και αιώνες.
Καλό όμως είναι να ανατρέξομε στις πηγές της Παράδοσής μας. Δεν είμαστε Προτεστάντες, όπου ο καθένας κάνει ό,τι του κατέβει και νομίζει ότι έτσι ευαρεστεί τον Θεόν. Έχομε Εκκλησία, έχομε Παράδοση, έχομε Πατέρες, έχομε Τυπικό. Και αυτό το έρμο το Τυπικό δεν έγινε για να μας υποδουλώσει, αλλά για να διαφυλάξει την Ορθόδοξη Δογματική και Θεολογία μας από τις αλλότριες επιρροές… Για να μας κρατά στην ταπείνωση και στην υπακοή προς την Εκκλησία, για να βγάλει από τη Λατρεία του Θεού το πιο ζοφερό και θεομίσητο στοιχείο: το ίδιον θέλημά μας, τον εγωκεντρισμό μας.
Δεν είναι τυχαίο ότι το κακόζηλο και ξένο προς την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία μας φαινόμενο των «επιταφίων» και «εγκωμίων» της Παναγίας ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αιώνα από νησιά των Κυκλάδων, όπου η παρουσία και επιρροή των ρωμαιοκαθολικών στοιχείων ήταν και παραμένει έντονη, λόγω ιστορικών συγκυριών. Και είναι ένα ακόμη αρνητικό απότοκο της γνωστής αιρετικής «Μαριολατρείας» των ρωμαιοκαθολικών.
Αν νομίζομε, αδελφοί, ότι έτσι τιμούμε την Παναγία, αν νομίζομε ότι αυτό θέλει η Κυρία Θεοτόκος, τότε πλανώμαστε. Η Παναγία μας έλαμψε διά της αφάτου Ταπεινώσεώς Της, κρυπτόμενη και εργαζόμενη τας Εντολάς του Θεού μακριά από την «δημοσιότητα» της εποχής Της. Η ευαρέσκειά Της είναι να λατρεύομε αληθινά και μοναδικά ως Θεόν, τον Υιόν Της, όχι την ίδια. Την ίδια Την τιμούμε, Την αγαπούμε, Την ικετεύομε ως Μεσίτρια προς τον Υιόν και Θεόν Της και Θεόν μας, όχι ως «θεά» του αρχαιοελληνικού παγανιστικού πανθέου…
Ας τα προσέχομε αυτά, γιατί σε κάποιους μπορεί να φαντάζουν μικρές «παρατυπίες», πίσω τους όμως κρύβουν ολέθριες αποκλίσεις από το Ορθόδοξο Δόγμα και Βίωμα.
Επίσης, διαβάσετε και αυτό το εμπεριστατωμένο κείμενο: ΤΑ ΕΓΚΩΜΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ.
*Πηγή : romalewfronimati.blogspot.com
