ΓΑΚ: «Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922»
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.) της Ελλάδος , στο πλαίσιο εορτασμού του έτους μνήμης για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή, προγραμματίζουν τη συγκρότηση «Ψηφιακής Πύλης Αρχείων για το 1922» και έντυπου οδηγού των διαθέσιμων αρχειακών πηγών της χώρας που σχετίζονται με την Μικρασιατική καταστροφή και τη μνημειώδη προσπάθεια του ελληνικού κράτους για την αποκατάσταση και αφομοίωση των προσφύγων της.
Στην «Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922» χαρτογραφείται και αναδεικνύεται στο ευρύ κοινό το σύνολο των σχετικών με την επέτειο αρχείων και συλλογών που φυλάσσονται τόσο στην Κεντρική και τις Περιφερειακές Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ., όσο και σε τρίτους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς διατήρησης αρχείων. Η Πύλη θα είναι προσβάσιμη μέσω της ιστοσελίδας των Γ.Α.Κ. και ο επισκέπτης της θα μπορεί:
- Να αναζητήσει και να πλοηγηθεί στα στοιχεία περιγραφής των αρχείων και συλλογών κάθε φορέα διατήρησης.
- Να περιηγηθεί σε δειγματοληπτικά ψηφιοποιημένα τεκμήρια των αρχείων και συλλογών των φορέων.
Η δυνατότητα ανοιχτής, στοχευμένης πρόσβασης και ψηφιακής περιήγησης στις πρωτογενείς πηγές, που τεκμηριώνουν με τρόπο μοναδικό την ιστορία της Μικρασιατικής καταστροφής και της αποκατάστασης των προσφύγων, εκτιμάται ότι θα συμβάλει:
- Στην προαγωγή της επιστημονικής – ιστορικής έρευνας για το 1922.
- Στη σύνδεση με την εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς οι μαθητές, εκπαιδευτικοί και φοιτητές, εξερευνώντας και μελετώντας τα ψηφιακά τεκμήρια, αποκτούν τη δυνατότητα να οπτικοποιήσουν τις γραπτές μαρτυρίες της ιστορίας.
Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού «Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922»
Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η προβολή του ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού «Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922» που πραγματοποιήθηκε από το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας το Σάββατο 2 Ιουλίου 2022 στον Κινηματογράφο «CINE Γαρδένια».
Ο χώρος του κινηματογράφου γέμισε από φίλους που, προσκεκλημένοι από το ΙΑΜΥ, ήρθαν στην προβολή για να παρακολουθήσουν τα γεγονότα, όπως καταγράφηκαν σε διάφορες πηγές και τεκμήρια και όπως τα παρουσιάζει η Μαρία Ηλιού στην ταινία της.
Το κοινό υποδέχθηκε η Διευθύντρια του Ι.Α.Μ.Υ. Ντίνα Αδαμοπούλου και μίλησε εκτενώς για την ταινία. Ανέφερε ότι μια καταστροφή δεν την γιορτάζεις, αλλά τιμάς τους ανθρώπους που χάθηκαν στα δραματικά αυτά γεγονότα. Επίσης, ανέφερε ότι η προβολή πραγματοποιείται από το ΙΑΜΥ στα πλαίσια των αφιερωμάτων για την Επέτειο, όπως η Έκθεση «1922-2022, Σ. Παπαλουκάς, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου, Ιστορίες Μνήμης και Τέχνης», στη μνήμη των μικρασιατών προσφύγων.
Στην προβολή παραβρέθηκαν εκτός των άλλων: ο πρ. Δήμαρχος Υδραίων Κώστας Αναστόπουλος, ο Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ανδρέας Ρούσης, ο Δημοτικός Σύμβουλος Παναγιώτης Μαρκαντώνης, ο πρ. Υπουργός και συγγραφέας Ανδρέας Ανδριανόπουλος με τη σύζυγό του, ο πρ. Πρόεδρος του Δ.Λ.Τ.Υ. Θανάσης Μερτζάνης με τη σύζυγό του, οι νομικοί σύμβουλοι του Ι.Α.Μ.Υ. Έλσα Μαυραγκά και Θανάσης Δανάκας με τη σύζυγό του, η Προϊσταμένη του Τμήματος Γενικών Αρχείων του Κράτους του Υπουργείου Παιδείας Νικολέττα Κουρκούτα, ο Διευθυντής του Γυμνασίου Δημήτρης Σαράντης με τη σύζυγό του, ο αρχιτέκτονας και συγγραφέας Αλέκος Τζώνης με τη σύζυγό του, η Δημοσιογράφος Έφη Αλεβίζου, η Τζένη Σοφιανού από την Ένωση Ξενοδόχων Ύδρας, η συμβολαιογράφος Δέσποινα Τσερκέζη και πολλοί άλλοι φίλοι.
ΕΚΘΕΣΗ “1922-2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου”
Στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή ξεκινά στις 11 Ιουνίου 2022 στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας το πρώτο εκθεσιακό επετειακό αφιέρωμα μνήμης το οποίο θα διαρκέσει κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο .
Η μεγάλη αφιερωματική έκθεση με τίτλο «1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα των σπουδαίων νεοελλήνων ζωγράφων Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου και Σ. Βασιλείου στο πεδίο της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, πραγματοποιείται με αφετηρία πάντοτε τα τραγικά γεγονότα του Μεσοπολέμου που ώθησαν τους Έλληνες καλλιτέχνες σε πνευματικό Αναστοχασμό και εξερεύνηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει ότι οι τρεις συγκεκριμένοι δημιουργοί, εμφορούμενοι από το πνεύμα του Μοντερνισμού, δουλεύοντας μέσα στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, παραδίδουν με καθαρά προσωπικό και συνάμα πρωτοπόρο εικαστικό τρόπο, παράλληλες και ταυτόχρονα διαφορετικές ο καθένας δυναμικές μορφοπλαστικές εκφάνσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, αποδεικνύοντας εν τέλει ότι η πρόσληψη και η γόνιμη μετουσίωση των αισθητικών αξιών της βυζαντινής, μεταβυζαντινής και λαϊκής ζωγραφικής στο έργο τους αφενός υπηρετεί την ώσμωση της παράδοσης με τα νεωτερικά καλλιτεχνικά ρεύματα και αφετέρου αναδεικνύει τη βυζαντινή τέχνη σε τέχνη ευρωπαϊκή.
Στη μνημειακή ζωγραφική προηγείται ο Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957), ο οποίος στις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του μητροπολιτικού ναού της Άμφισσας (1927-1932) συνταιριάζει με τόλμη και καλλιτεχνική δεξιότητα τα αξιώματα της Εσπερίας με τα διδάγματα και τις αρχές της βυζαντινής τέχνης, επιτυγχάνοντας να προσδώσει μια ανανεωτική πνοή στη θρησκευτική ζωγραφική του καιρού του.
Ακολουθεί η εικαστική πρόταση του νέου τότε ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου (1902-1985) για την αγιογράφηση του ναού του Αγίου Διονυσίου στην Αθήνα (1936-1939), η οποία αν και μένει πιστή στον τύπο και το πνεύμα της βυζαντινής και λαϊκής μας παράδοσης, αναδεικνύεται συγχρόνως καινοτόμα και ανανεωτική συμβάλλοντας στην καθιέρωση της «νεοβυζαντινής» τεχνοτροπίας.
Ωστόσο κύριος εκπρόσωπος και ένθερμος ιεραπόστολος του «νεοβυζαντινού» ύφους θα αναδειχθεί στα χρόνια που ακολουθούν ο Αϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου (1895/6-1965) ο οποίος θα εκπληρώσει το όραμα του «αναπροσανατολισμού» της εκκλησιαστικής μας ζωγραφικής στις βυζαντινές της ρίζες.
Και οι τρεις σπουδαίοι δημιουργοί θα συνομιλήσουν εικαστικά με ένα τρόπο μοναδικό στην έκθεση «1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης : αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα που έχουν διαθέσει για το σκοπό αυτό μεγάλα Ιδρύματα της χώρας (ΜΙΕΤ, Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη) και σημαντικοί Έλληνες Συλλέκτες.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν οι κυρίες Ανδρομάχη Κατσελάκη, Δρ Αρχαιολογίας, ΜΑ Ιστορίας Τέχνης και Μαρία Νάνου ΜΑ Ιστορίας Βυζαντινής Τέχνης.
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο, 11 Ιουνίου 2022 και ώρα 9.00 μ.μ. στο Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας./ Διάρκεια Έκθεσης: 11 Ιουνίου – 27 Ιουλίου 2022, ώρες επισκέψεων: 9.00 – 16.00 & 19.30 – 21.30
ΠΗΓΗ: ΓΑΚ (ΕΛΛΑΔΑ)
