Ρωσία: Σε καθεστώς χρεοκοπίας

Για τη Ρωσία, το γεγονός ότι τελεί σε καθεστώς χρεοκοπίας συνεπάγεται πρωτίστως μια μακρά περίοδο δικαστικών μαχών και αντιπαραθέσεων, καθώς η Μόσχα θα προσπαθεί να πείσει τους πιστωτές της ότι δεν πρόκειται περί χρεοκοπίας εφόσον διαθέτει τους πόρους για να εξυπηρετήσει το χρέος της, αλλά και την προθυμία να το κάνει. Οπως δήλωσε προσφάτως ο Ανταμ Σολόφσκι, συνεργάτης της εταιρείας νομικών Reed Smith, το επιχείρημα αυτό το έχει ήδη επικαλεστεί η Μόσχα, ενώ είναι γεγονός ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν έχει καμία σχέση με μια συνήθη χρεοκοπία. Τόνισε μάλιστα πως σε μια συνήθη χρεοκοπία, η χώρα που τελεί σε αυτό το καθεστώς επιχειρεί αναδιάρθρωση του χρέους της σε συμφωνία με τους διεθνείς πιστωτές της. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί στην περίπτωση της Ρωσίας, επειδή οι κυρώσεις δεν επιτρέπουν σε κανέναν να συνεργαστεί με τις ρωσικές αρχές ή οποιονδήποτε ρωσικό φορέα.

Ο χαρακτηρισμός «χρεοκοπία» υπερψηφίστηκε από τα μέλη της Επιτροπής Πιστω-τικών Παραγώγων.

Ισως η σοβαρότερη επίπτωση που θα έχει η τεχνική χρεοκοπία για την Ρωσία θα είναι ο πλήρης αποκλεισμός της από τις διεθνείς χρηματαγορές. Σύμφωνα με τον Τίμοθι Ας, στέλεχος της BlueBay Asset Management, αυτό σημαίνει ότι η χώρα μένει «χωρίς κεφάλαια, χωρίς επενδύσεις και χωρίς ανάπτυξη». Ο ίδιος οικονομολόγος και αναλυτής προσθέτει πως έτσι «θα υποβαθμιστεί το βιοτικό επίπεδο στη Ρωσία, που θα υποστεί αιμορραγία κεφαλαίων και εγκεφάλων, και οι Ρώσοι θα είναι φτωχότεροι για πολύ καιρό εξαιτίας του Πούτιν». Και τονίζει ο ίδιος πως θα ενταθεί περαιτέρω η διεθνής απομόνωση της Ρωσίας από την παγκόσμια οικονομία, ενώ η χώρα θα χάσει το καθεστώς υπερδύναμης που είχε έως τώρα και θα υποβαθμιστεί σε επίπεδο ανάλογο εκείνου της Βόρειας Κορέας.

Κύρια πηγή ανησυχίας για τη Μόσχα αποτελούν, άλλωστε, τα χρέη των ρωσικών επιχειρήσεων. Ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα ανέρχεται συνολικά σε περίπου 150 δισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των δανείων και των ομολόγων, και υπερβαίνει σαφώς το εξωτερικό χρέος του ρωσικού δημοσίου που δεν ξεπερνά τα 20 δισ. δολάρια. Οι ρωσικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μπορούν μάλλον να δανείζονται, τουλάχιστον όσες έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις, αλλά η κατάρρευση του εξωτερικού εμπορίου της Ρωσίας θα πλήξει τα έσοδά της και θα υπονομεύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα των τραπεζών της.

Κρίνοντας, άλλωστε, από όσα έχουν συμβεί σε άλλες χώρες υπό πτώχευση, όπως επί παραδείγματι στην περίπτωση της Αργεντινής, η Ρωσία παράλληλα ενδέχεται να αντιμετωπίσει κατασχέσεις περιουσιακών της στοιχείων στο εξωτερικό από τους επενδυτές που θα διεκδικούν αποζημιώσεις. Αυτό βέβαια συμβαίνει ήδη υπό μία έννοια επειδή κατάσχονται περιουσιακά στοιχεία Ρώσων ολιγαρχών που υπόκεινται στις κυρώσεις της Δύσης ενώ έχουν «παγώσει» και τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα. Οπως, εξάλλου, επισημαίνει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, η Ρωσία έχει βεβαρημένο παρελθόν από την πλέον μακροσκελή περίοδο χρεοκοπίας στην Ιστορία. Με την Οκτωβριανή Επανάσταση αρνήθηκε να εξυπηρετήσει το χρέος της τσαρικής Ρωσίας και παρέμεινε έτσι σε καθεστώς χρεοκοπίας μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και λίγα χρόνια μετά. Αποφάσισε να αποπληρώσει αυτό το χρέος μόλις το 1996. Η βρετανική εφημερίδα υπογραμμίζει πως δεν θα ήταν προς το συμφέρον κανενός να επαναληφθεί κάτι ανάλογο τώρα. Παράγοντες της οικονομίας εκφράζουν φόβους πως η χρεοκοπία της Ρωσίας μπορεί να έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις στα χρηματοπιστωτικά συστήματα δυτικών οικονομιών. Οταν χρεοκόπησε το 1998 αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το χρέος της στο εγχώριο νόμισμα, οδήγησε στην κατάρρευση πολλών hedge funds που είχαν μεγάλη μόχλευση.