«Από την Πόλη στον Άθω».
Έκθεση ζωγραφικής του Ιερομονάχου Αναστασίου στο Σισμανόγλειο Μέγαρο της Κωνσταντινούπολης
Από τις γειτονιές και τα μνημεία της Πόλης μέχρι το Άγιον Όρος «ξεναγεί» τους επισκέπτες της η έκθεση ζωγραφικής του Ιερομονάχου Αναστασίου, που εγκαινιάστηκε στο Σισμανόγλειο Μέγαρο της Κωνσταντινούπολης και θα διαρκέσει ως τις 30 Μαΐου. Η έκθεση διοργανώνεται από την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, με την ευκαιρία του εορτασμού του Πάσχα και την ανά δεκαετία τελετή έψηση του Αγίου Μύρου.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 70 έργα, από τους δύο πολύ σημαντικούς σταθμούς της ζωής του καλλιτέχνη: την Κωνσταντινούπολη και το Άγιον Όρος. Ο Ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματά του.
Τα έργα του για την Κωνσταντινούπολη αποτελούν το όχημα για ένα όμορφο και μαγικό ταξίδι. Ταξίδι μέσα στη μνήμη και στη λήθη. Στηριζόμενος στο προσωπικό του αίσθημα και στο πολυετές βίωμα του καλογερικού σχήματος, αντλεί τις εμπνεύσεις του από τους περικαλλείς ναούς και τα ιστορικά μνημεία της Πόλης, αλλά και από τις αφανείς στιγμές της καθημερινότητας των κατοίκων της, του παρελθόντος και του παρόντος, τα οποία μεταμορφώνει με χάρη και χρωματική ζωηρότητα σε πρωτότυπες αφηγηματικές συνθέσεις. Όλα αποδίδονται απλά μέσα από τα λαμπερά έντονα χρώματα της παλέτας του και η ευρηματική και γήινη ζωγραφική του επιτρέπει στον παπα-Αναστάση να αποτυπώσει τις βιωματικές εικόνες που στιγμάτισαν τον νου και την ψυχή του.
Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών, κ. Ανδρέας, ως εκπρόσωπος της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ο Πανοσιολογιώτατος Γέροντας Φιλόθεος Κουτλουμουσιανός, ως εκπρόσωπος της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους και μέλος του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας, ο διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας κ. Αναστάσιος Ντούρος, ο ζωγράφος Ιερομόναχος Αναστάσιος, η οικοδέσποινα Γενική Πρόξενος κυρία Γεωργία Σουλτανοπούλου, ο πρώην Υπουργός κ. Μάρκος Μπόλαρης, καθώς και ομογενείς της Πόλης.
Η κυρία Σουλτανοπούλου, καλωσόρισε στον εναρκτήριο λόγο της τους παρευρισκόμενους και ευχαρίστησε ιδιαίτερα την Αγιορειτική Εστία και τον Ιερομόναχο Αναστάσιο για την διοργάνωση της έκθεσης, ενώ ακολούθως τον λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ανδρέας, ο οποίος μετέφερε τις Αναστάσιμες ευχές του Παναγιωτάτου και αναφέρθηκε στις ιδιαίτερες σχέσεις που έχει με τον παπά Αναστάση μιας και η γνωριμία τους κρατάει από τα χρόνια που ο παπά Αναστάσης βρισκόταν στην Σχολή της Χάλκης. Ο Γέροντας Φιλόθεος Κουτλουμουσιανός, μετάφερε τον Χαιρετισμό της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, στον οποίο μετά των άλλων γράφει: «Ὁ Ἱερομόναχος Ἀναστάσιος συνεχίζει τήν καλλίκαρπον παράδοσιν τοῦ Ἱεροῦ Κελλίου του, τό ὁποῖον πλουτεῖ ὡς κτίτορα τόν περίφημον ἀριστόχειρα ἁγιογράφον Διονύσιον ἐκ Φουρνᾶ, ὅστις ἀνενέωσε τήν βυζαντινήν ἁγιογραφίαν μέ ἔργα ὑψηλῆς καλλιτεχνικῆς ποιότητος κατά τόν 18ον αἰῶνα … Ὡσαύτως καί ὁ π. Ἀναστάσιος, στοιχῶν ἐπί τοῖς ἴχνεσιν τοῦ κτίτορος, ἀφήνει τό στίγμα του εἰς τήν σύγχρονον ἁγιορειτικήν παραδοσιακήν ζωγραφικήν καί ἁγιογραφίαν, ἐμπνεόμενος ἐκ τοῦ πλούτου τῆς ἁγιορειτικῆς μοναχικῆς ζωῆς καί τοῦ περιβάλλοντος τοῦ ἡγιασμένου Περιβολίου τῆς Κυρίας Θεοτόκου».
Ο διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας και επιμελητής της έκθεσης κ. Ντούρος, μετέφερε τους χαιρετισμούς του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και Προέδρου του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας καθώς και των υπόλοιπων μελών της και αναφέρθηκε στο ζωγραφικό έργο του Ιερομονάχου Αναστασίου, όπου μεταξύ των άλλων ανέφερε και τα ακόλουθα: «Η ελευθερία των γραμμών, η απλότητα των συνθέσεων, η ισορροπία των χρωμάτων, η απουσία των εξειδικευμένων καλλιτεχνικών στοιχείων, κάνουν τα έργα του παπά Αναστάση να μοιάζουν με έργα απλοϊκά, ωστόσο τα έργα αυτά είναι γεμάτα από συναίσθημα, κουβαλούν επάνω τους την καρδιακή προσευχή, είναι έργα που καταργούν την εξιδανικευμένη αισθητική και πλημμυρίζουν από ταπείνωση και ησυχία, είναι έργα βιωματικά καθώς ο παπά Αναστάσης μας μεταφέρει από τις γειτονιές και τα μνημεία της Πόλης όπου μεγάλωσε, στις υπέροχες γειτονιές του Αγίου Όρους όπου κατοικεί τα τελευταία 45 χρόνια. Αυτό είναι και το μεγαλείο της τέχνης του Ιερομονάχου Αναστασίου».
Τέλος, τον λόγο έλαβε ο Ιερομόναχος Αναστάσιος όπου και ευχαρίστησε την Αγιορειτική Εστία και την Γενική Πρόξενο για την διοργάνωση της έκθεσης, ενώ ακολούθως αναφέρθηκε τόσο στην βιωματική σχέση που έχει με την Κωνσταντινούπολη, όσο και στην παραμονή του στην Σχολή της Χάλκης, μια περίοδο που τον ενέπνευσε για την δημιουργία των έργων της Πόλης. Μίλησε επίσης και για τον κανόνα που του έβαλε ο Γέροντας του, ο Αρχιμανδρίτης Χριστόδουλος, Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου, ώστε να μην σταματήσει να ζωγραφίζει: «Να ζωγραφίζεις τα χρώματα του Αγίου Όρους, τις πέτρες, τα χώματα, τα δέντρα, ότι χρώμα υπάρχει στο Άγιον Όρος να το φτιάχνεις. Και έτσι ξεκίνησα δειλά δειλά να ζωγραφίζω», ανέφερε στον λόγο του ο Ιερομόναχος Αναστάσιος.
Την επομένη των εγκαινίων, η αντιπροσωπεία της Αγιορειτικής Εστίας μαζί τον Ιερομόναχο Αναστάσιο και τον π. Διονύσιο από το κελλί του Τιμίου Προδρόμου του Διονυσίου του εκ Φουρνά, επισκέφθηκαν την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, συνομίλησαν μαζί του για τα έργα της έκθεσης και για το μελλοντικό πρόγραμμα των δράσεων της Αγιορειτικής Εστίας και του προσέφεραν έναν πίνακα του Ιερομονάχου Αναστασίου, που αναπαριστά την Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη.
ΠΑΝΩ:Ο Ιερομόναχος Αναστάσιος αριστερά στην φωτογραφία
Βιογραφικό Ιερομονάχου Αναστασίου
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα, Γρεβενά καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα).
Έχει εκδώσει τα λευκώματα – πονήματα: Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2002), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016), Τοῦ γνῶναι ἐν τῇ γῇ τὴν ὁδόν Σου (2018), Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και Πολιτεία (2019) και Νεομάρτυρες (2021).
Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας.
Για περισσότερες πληροφορίες: www.ermeneia.gr
Επιμέλεια έκθεσης: Αναστάσιος Ντούρος, Διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας
Πληροφορίες:
Εκθεσιακός χώρος: Σισμανόγλειο Μέγαρο, Κωνσταντινούπολη (İstiklal Cad. No 60, 34433 İstanbul, Galatasaray-Beyoğlu, +90212 3938290-1-2-4109)
ΠΗΓΗ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Αγιορειτική Εστία
