Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ EVKAF ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΒΑΡΩΣΙ

Αν δεν διεκδικήσουμε τις κατεχόμενες περιουσίες μας, απλώς θα τις χάσουμε, δήλωσε σήμερα ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης, κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις της προέδρου της επιτροπής ακίνητης ιδιοκτησίας, που έχει συστήσει η Τουρκία στα κατεχόμενα.

«Απόδειξη αυτού είναι η υπόθεση Λοϊζίδου, με την οποία κατοχυρώσαμε το δικαίωμα ιδιοκτησίας,» υπέδειξε, εκφράζοντας την άποψη ότι το EVKAF (ΕΒΚΑΦ)  δεν θα περιοριστεί στο Βαρώσι, θα διεκδικήσει και άλλες περιουσίες.

Σε δηλώσεις του  στο “Πρωινό Δρομολόγιο” ( Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ) είπε ακόμα ότι μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένεται να ολοκληρωθεί η υπόθεση που εκκρεμεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) σε σχέση με τις αξιώσεις του Evkaf να καταστεί εμπλεκόμενο μέρος σε προσφυγές Ελληνοκυπρίων για τις κατεχόμενες περιουσίες τους γιατί – όπως υποστηρίζει – κατέχει δική του περιουσία και επιπλέον δεν αναγνωρίζει τους τίτλους ιδιοκτησίας που εκδίδει η Κυπριακή Δημοκρατία(ΚΔ).

Στην πραγματικότητα, εξήγησε, αυτό που γίνεται τώρα είναι ότι “εμείς πρέπει να αποδείξομε ότι οι ισχυρισμοί του Evkaf  δεν ευσταθούν”, υπενθυμίζοντας ότι είναι η τρίτη φορά που τίθεται ενώπιον του ΕΔΑΔ το θέμα . Στις δύο προηγούμενες υποθέσεις (Αρέστη και Λόρδου) το Δικαστήριο απέρριψε τις απαιτήσεις του Evkaf .

Η εμπλοκή της ΚΔ είναι πολύ μεγάλης σημασίας στη συγκεκριμένη υπόθεση ενώπιον του ΕΔΑΔ (K.V. Mediterranean v Turkey), τόνισε, γιατί θα πρέπει να δώσει τα ιστορικά στοιχεία που έχει και να αποδειχθεί ότι το Evkaf  πήρε τα λεφτά του – 1.5 εκατ. στερλίνες.  Έτσι, πρόσθεσε,  τελείωσε η απαίτησή του και δεν μπορεί πλέον να διεκδικεί.

Η ΚΔ θα πρέπει να καταθέσει τις θέσεις της για το τί έγινε το 1960 μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου και να εξηγήσει στο Δικαστήριο, γιατί οι Τουρκοκύπριοι πήραν 1.5 εκατ. λίρες προς πλήρη και τελική εξόφληση των απαιτήσεων προς τη βρετανική κυβέρνηση, ανέφερε ο κ. Δημητριάδης.

Σε ερώτηση για την εμπλοκή της ΚΔ σε προσφυγές Ε/Κ για τις κατεχόμενες περιουσίες τους ενώπιον του ΕΔΑΔ, σημείωσε  ότι από το 2016 “υπάρχει μια στροφή στην ΚΔ, η οποία δεν υποστηρίζει Ε/Κ αιτητές”. Επίσης,  επέκρινε έντονα αυτή την αλλαγή στην πολιτική στήριξης Κύπριων πολιτών ενώπιον του ΕΔΑΔ.

Συγκεκριμένα για το 3.5% της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, που άνοιξε ο τουρκικός στρατός, ο κ. Δημητριάδης, διερωτήθηκε γιατί η κυβέρνηση δεν ζητά εφαρμογή των ψηφισμάτων ώστε τα ΗΕ να πάρουν κατοχή της συγκεκριμένης περιοχής.

«Εφόσον ο στρατός έχει φύγει, τότε τα ΗΕ θα πρέπει να μπουν μέσα και να πάρουν κατοχή. Εδώ ο τουρκικός στρατός φεύγει από το Βαρώσι. Εμείς τί κάνομε, εκτός από το να κάνομε μια άστοχη εξωτερική πολιτική που στο τέλος της ημέρας, για να το πούμε και κυπριακά, μια τρύπα στο νερό κάναμε στο Βαρώσι και μας πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες» πρόσθεσε.

Ax. Δημητριάδης

Το θέμα θα λυθεί σωστά,  όταν λυθεί το Κυπριακό, επεσήμανε. Τα νομικά δίδουν τη σωστή βάση στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος, είπε, τονίζοντας ότι το περιουσιακό δεν θα υπήρχε στα 6 σημεία Γκουτέρες, εάν δεν είχαμε την υπόθεση Λοϊζίδου.

Όπως εξήγησε, το πιλοτικό της υπόθεσης που εκκρεμεί ενώπιον του ΕΔΑΔ σήμερα είναι ότι η διεκδίκηση του Evkaf  πηγάζει από δικαστική απόφαση του 2005,  όταν το ίδρυμα αυτό υποστήριξε ότι του ανήκει το Βαρώσι, θέση που στήριξε και η τ/κ διοίκηση των κατεχομένων.

«Αυτό το επιχείρημα πρέπει να το καταρρίψουμε και αν το καταρρίψουμε θα είναι πιλοτικής σημασίας και δεσμευτικό σε όλες τις διαδικασίες,» τόνισε.

Η δική μας πλευρά υποστηρίζει ότι η άδεια που έδωσε η ΕΑΙ στο Evkaf να παρέμβει στην υπόθεση ενώπιον της είναι άκυρη  (KV Mediterranean v Turkey) γιατί δεν έχουν κανένα περιουσιακό δικαίωμα στη συγκεκριμένη περιουσία, αλλά αυτό, σημείωσε,  θα πρέπει να το αποδείξομε στο ΕΔΑΔ.

Η πρόεδρος της επιτροπής ακίνητης ιδιοκτησίας στα κατεχόμενα δήλωσε στην “Κίπρις” για το θέμα ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η επιτροπή αποφασίζει να καταστεί εμπλεκόμενο μέρος το Evkaf  σε υπόθεση, που εκκρεμεί ενώπιον της, σημειώνοντας ότι από το 2006 αυτό έχει γίνει σε 12 υποθέσεις.

Ανέφερε επίσης ότι η εν λόγω απόφαση δεν είναι τελεσίδικη αλλά προσωρινή, διευκρινίζοντας ότι το θέμα του να καταστεί εμπλεκόμενο μέρος αφορά αποκλειστικά τη συγκεκριμένη αίτηση, αφού κάθε αίτηση αξιολογείται ξεχωριστά.

*********************************************************

Ο αείμνηστος διαπρεπής ιστορικός , Κώστας Π. Κύρρης, ο οποίος διετέλεσε και διευθυντής διετέλεσε  του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών της Κύπρου έχει γράψει  μεταξύ άλλων :

“Το Evkaf ( Εβκάφ) είναι ο πληθυντικός  του βακφ ή βακούφιον = αφιέρωμα περιουσίας στο Ισλάμ, για ν’ αποκτήσει ο αφιερωτής το έλεος του Θεού, με όρους που δεν μπορούν (θεωρητικά) να παραβιαστούν, για σκοπούς φιλανθρωπικούς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, κοινωφελείς κλπ. Συχνά συνδέονται προς τζαμιά, των οποίων οι ιδρυτές πρόσθεταν σ’ αυτά και κάποιο κοινωφελές ίδρυμα, του οποίου οι δαπάνες συντηρήσεως αναλαμβάνονταν από το τζαμί και αφαιρούνταν από τα έσοδα των κτημάτων του με ειδικό έγγραφο που συντασσόταν από τον ιδρυτή. Εξαρχής η διαχείριση των βακουφίων υπαγόταν σε κρατικό έλεγχο, που τηρούσε την επιθυμία του ιδρυτή για το ποιών κτημάτων τα έσοδα σε κάθε τζαμί θα διατίθενται για τις ανάγκες του βακουφίου και με ποιο ακριβώς τρόπο. Μέρος των εσόδων αυτών, συχνά σημαντικό, φυλασσόταν και καταβαλλόταν στους απογόνους του ιδρυτή, που έτσι συνδύαζε το τερπνόν μετά του ωφελίμου, την σωτηρία της ψυχής του με τη συντήρηση «αχαΐρευτων» απογόνων και την πλούσια συντήρηση των ικανών.

Στην Κύπρο τα πρώτα βακούφια ιδρύθηκαν μετά την οθωμανική κατάκτηση του νησιού το 1570 / 1571 και υπάγονταν στη δικαιοδοσία του σουλτάνου της Κωνσταντινουπόλεως. Όταν από το 1828 στην Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε το υπουργείο του Εβκάφ, που αποκρυσταλλώθηκε δομικά στα 1835, τα κυπριακά βακούφια διοικούνταν κατά το πρότυπο του από εντόπια διεύθυνση βακουφίων, αλλά δεν υπήχθησαν σ’ αυτό. Τα βακούφια διαιρούνταν σε mazbouta ή βακούφια του θρόνου και mulhaka vakfiler, ιδιωτικά, που υποδιαιρούνταν σε mulhaka- non – meshrouta vakfiler, διοικούμενα αρχικά από εντολοδόχους (mütevelli) και αργότερα από τη διεύθυνση του Εβκάφ, και τα mulhaka – meshrouta vakfiler, που διοικούνταν από επιτρόπους (mütevelli).

Με τη βρετανική κατοχή (1878) η παρακολούθηση της διοίκησης των βακουφίων κι όλων των συναφών ιδρυμάτων (τζαμιών, κοιμητηρίων, μουσουλμανικών σχολείων κλπ.) στο νησί ανετέθη σε δυο αντιπροσώπους ή επιθεωρητές, ένα Μουσουλμάνο Κύπριο που διοριζόταν από τη Διοίκηση Ευαγών Ιδρυμάτων (Evkaf) στην Κωνσταντινούπολη, και δεύτερο Βρετανό που  διόριζε η τοπική βρετανική διοίκηση στη Λευκωσία. Οι ευθύνες των δυο «επιθεωρητών» δεν καθορίζονται με σαφήνεια, και στην πράξη αυτοί διοικούσαν, όχι απλώς παρακολουθούσαν τη διαχείριση των μουσουλμανικών ευαγών ιδρυμάτων της Κύπρου. Με το νέο καθεστώς τουλάχιστον ελαττώθηκε, αν δεν εξέλιπε, η εκμετάλλευση του Εβκάφ από ιθύνουσες τουρκοκυπριακές οικογένειες, και τα έσοδά του αυξήθηκαν σημαντικά: από £ 1.658 μέσο όρο εσόδων και £683 εξόδων της περιόδου 1873 – 1878, σε £1.992 και £1.916 στην περίοδο 1878 – 1902, και £3.268 και £3.123 στην περίοδο 1902 – 1907. Αντίθετα προς τα έσοδα της Εκκλησίας της Κύπρου, τα έσοδα του Εβκάφ, αντί μικρού τιμήματος, εισπράττονταν από τους εισπράκτορες φόρων της αποικιακής κυβέρνησης για λογαριασμό του, και αυτό έδινε στην κυβέρνηση δυνατότητα ελέγχου της μουσουλμανικής, όπως λεγόταν τότε (= τουρκοκυπριακής) μειονότητας.

Με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 οι εξουσίες του Ανωτάτου Συμβουλίου του Εβκάφ μεταβιβάσθηκαν στην Τουρκική Κοινοτική Συνέλευση, που εξακολουθούσε, τουλάχιστον ως το 1974, να τις ασκεί. Ο αριθμός των βακουφίων που υπάγονταν στο Εβκάφ ως το 1974 (χρόνο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο) ήταν 131 σ’ ολόκληρη την Κύπρο. Μετά την εισβολή η διοίκηση του Εβκάφ πέρασε από νέες φάσεις που δεν μας είναι επακριβώς γνωστές. Στα 1979 το Εβκάφ ζήτησε από το «επαρχιακό δικαστήριο Αμμοχώστου» να εκδώσει διάταγμα προστασίας της περιουσίας του στα Βαρώσια, που υπήρχε πιθανότητα τότε να επιστραφούν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα στα πλαίσια συζητούμενης λύσεως του Κυπριακού. Η έκταση εκείνη από την Έγκωμη –   Άγιο Λουκά ως τον Σταυρό, είχε εκχωρηθεί ως τιμάρια στις 24 Οκτωβρίου 1570 από τον Τούρκο αρχιστράτηγο Λαλά Μουσταφά σε τρεις Βενετούς εξωμότες που προοήλθαν από την Κερύνεια και παραδόθηκαν σ’ αυτόν, αργότερα δε μετατράπηκαν σε βακούφια από τους απογόνους για εξασφάλιση της ευμάρειάς τους, και πουλήθηκαν στους Ελληνοκυπρίους κατά διαστήματα. Χαρακτηριστικά τα βακούφια αυτά έφεραν το όνομα των τριών εξωμοτών, Αμπντουλλάδες ( = Θεόκλητοι, σύνηθες στους εξωμότες).

Το αρχείο του Evkaf  είναι πλουσιότατο σε έγγραφα κατάστιχα και άλλο υλικό, και φυλάσσεται σήμερα κατά μέγα μέρος στο οίκημά του στη βόρεια Λευκωσία”.

ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ:  avrupatimes.com