Το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Τάκη Χ”δημητρίου
Η Πολιτεία τον τίμησε για την πολύπλευρη δράση του και την μεγάλη συνεισφορά στη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου
Μιλώντας στην τελετή παρασημοφόρησης , ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ανέφερε :
«Ως ελάχιστο δείγμα αναγνώρισης και εκτίμησης της πολύπλευρης δράσης και πολυετούς προσφοράς του κ. Τάκη Χατζηδημητρίου προς την πατρίδα, ως επίσης της υψηλής του συνεισφοράς στη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η Πολιτεία του απονέμει σήμερα το μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πρόκειται για μία δίκαιη τιμή σε ένα συνεπή πολιτικό, έναν ανιδιοτελή πολίτη αυτής της χώρας, έναν Κύπριο, που αγωνίζεται για μια πατρίδα χωρίς συρματοπλέγματα, μία πατρίδα στην οποία θα οικοδομούμε γέφυρες συνεννόησης και αλληλοκατανόησης.
Ο κ. Χατζηδημητρίου διακρινόμενος από βαθιά και γνήσια φιλοπατρία, εκδαπάνησε εαυτόν εργαζόμενος με απόλυτη συνέπεια και αφοσίωση από τις θέσεις στις οποίες κλήθηκε να υπηρετήσει κατά καιρούς τον τόπο του.
Στα 70 και πλέον χρόνια παρουσίας του στο πολιτικό γίγνεσθαι, όχι μόνο έζησε σημαντικά γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας της Κύπρου, αλλά αποτέλεσε μέρος τους.
Θέτοντας πάντοτε ως οδηγό της δικής του διαδρομής την επίτευξη του ωφέλιμου για την πατρίδα και τον λαό, μια πορεία που υπήρξε συνυφασμένη με τα οράματα και τις προσδοκίες του Κυπριακού Ελληνισμού και όχι μόνον.
Είχα την τιμή να συνεργαστώ στενά με τον κ. Χατζηδημητρίου, για την αντιμετώπιση των τουρκικών μεθοδεύσεων ως εκπρόσωποι τότε της Κύπρου στη Διακοινοβουλευτική Ένωση, αλλά και στο πλαίσιο κοινοβουλευτικών αποστολών στο εξωτερικό.
Είναι αυτή η συνεργασία και ο κοινός αγώνας που καταβάλαμε που μου δίνουν το δικαίωμα της προσωπικής μαρτυρίας, πέραν των όσων έχει καταγράψει η Ιστορία για τη δράση του, αλλά και ο ίδιος στο πλούσιο, και αξιόλογο συγγραφικό του έργο.
Μια μαρτυρία που δεν μπορεί παρά να ομολογεί ότι ο Τάκης Χατζηδημητρίου, έχοντας ως γνώμονα μια ελεύθερη και ευημερούσα πατρίδα, πρωτοστάτησε στις προσπάθειες για την εξεύρεση μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος, αλλά και της ορθής προβολής των αιτημάτων και του αγώνα του κυπριακού λαού στο εξωτερικό.
Την ίδια στιγμή, ως ενεργός πολίτης άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στα πολιτικά, στα κοινωνικά και ιατρικά δρώμενα του τόπου.
Προπάντων όλων όμως, ο κύριος Χατζηδημητρίου διακρινόμενος ανέκαθεν από ξεχωριστή αγάπη και ευαισθησία για την σημασία που διαδραματίζει ο πολιτισμός, στην καταγραφή της Ιστορίας ενός λαού επέδειξε συνέπεια στη συνεχή έγνοια και ξεχωριστό ενδιαφέρον όσον αφορά τη διάσωση και προαγωγή του πολιτισμού.
Για τον Τάκη Χατζηδημητρίου το διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, η διαφορετική θρησκεία και εθνική καταγωγή, δεν συνιστούν σημεία τριβής, αλλά ψηφίδες πλούτου για την Ιστορία και τη χώρα μας.
Παρόντες στην τελετή ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ (α) , ο γ.γ. του ΑΚΕΛ (δ) , η βουλευτής των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου (κάτω).
Επίσης, ο γενικός Εισαγγελέας , Γιώργος Σαββίδης, ο διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης , η διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου ,δρ Μαρίνα Ιερωνιμίδου -Σολωμίδου (κ) , μέλη της ΤΕ, εκπρόσωποι της ΕΕ, του UNDP , των Ηνωμένων Εθνών, η Κάτια Χ”δημητρίου , τα παιδιά τους Ευστάθιος και Χριστίνα, τα εγγόνια και εκτιμητές και φίλοι του Τάκη Χατζηδημητρίου. Αίσθηση προκάλεσε η απουσία του υπουργού ΠΠΑΝ , Πρόδρομου Προδρόμου, ο οποίος πρωτοστατεί της προσπάθειας για την δημιουργεία Υφυπουργείου Πολιτισμού.
Αυτή η αγάπη και ευαισθησία απετέλεσαν κίνητρο ωθώντας τον να αναπτύξει πλούσια δραστηριότητα και να συνδέσει στενά το όνομά του με τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ιδιαιτέρως με τον διορισμό του στη θέση του Επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, αμέσως μετά την ίδρυσή της το 2008 πάντα υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Αναγνωρίζοντας ότι η πολιτιστική κληρονομιά, όντας την ίδια στιγμή στο παρελθόν και το παρόν, αποτελεί την ταυτότητα και την Ιστορία του τόπου μας, τον συνδετικό κρίκο με τις ρίζες μας και ταυτόχρονα κτήμα ολόκληρης της ανθρωπότητας, έχοντας πλήρη επίγνωση του σημαντικού ρόλου της Επιτροπής εργάστηκε άοκνα, και αποτελεσματικά, μη φειδόμενος κόπων και προσωπικού χρόνου, προς την επιτέλεση της απαιτητικής αποστολής της.
Προς την κατεύθυνση αυτή, επενδύοντας ως ισχυρό εργαλείο στην ειρηνική συνεργασία μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών, επέδειξε μαζί με τους συνεργάτες του υπομονή, επιμονή και πίστη, προτάσσοντας τον σεβασμό για το σύνολο των πολιτιστικών, αλλά και των θρησκευτικών μνημείων στον τόπο μας.
Στην προσπάθεια ή το όραμα του ορθότερα, και παρά τα όποια εμπόδια και δυσκολίες, μέσα από τις αδιάκοπες, ειρηνευτικές δραστηριότητες των εθελοντών εμπειρογνωμόνων που απαρτίζουν την Επιτροπή, επιτεύχθηκε η από κοινού αναστήλωση και αποκατάσταση πέραν των 90 μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές αλλά και την κατεχόμενη πατρίδα μας.
Μνημεία όπως, μεταξύ άλλων, ο αρχαιολογικός χώρος της Σαλαμίνας, τα Ενετικά Τείχη της Αμμοχώστου και της Λευκωσίας, το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, οι Εκκλησίες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Γιαλούσα και στο Λευκόνοικο, όπως και δεκάδες άλλες, χωρίς να μνημονεύουμε και τους εκκλησιαστικούς χώρους της μουσουλμανικής κοινότητας, εννοώ των συμπατριωτών μας Τουρκοκυπρίων.
Μνημεία, πολιτιστικής κληρονομιάς που υπερβαίνουν των στενών ορίων της Ορθόδοξης και της Οθωμανικής αλλά καλύπτουν εκείνα της Λατινικής, της Αρμενικής και της Μαρωνιτικής Εκκλησίας και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Γιατί, όπως προανέφερα, στόχος της Επιτροπής είναι η διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ως στοιχείο του κοινού μας παρελθόντος, κατά τρόπο που να προάγεται παραδειγματικά ο απαραίτητος μεταξύ μας αλληλοσεβασμός προς την οικοδόμηση ενός κοινού μέλλοντος.
Ως αναγνώριση της σημαντικής προσφοράς της Επιτροπής, αλλά και της προσωπικής του δράσης, ο φίλτατος, αγαπημένος Τάκης Χατζηδημητρίου έλαβε το μαζί με τον ομόλογό του, Αλί Τουνσάι, το 2015 το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη.
Επιστέγασμα και ύψιστη επιβράβευση αποτελεί η κορυφαία διάκριση που έλαβε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στην κατηγορία Προσφοράς στην Πολιτιστική Κληρονομιά, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Βενετία.
Κύριε Χατζηδημητρίου, όπως και ο ίδιος δηλώσατε στο παρελθόν: “Ο πολιτισμός και ο αμοιβαίος σεβασμός για ό,τι κοινό, αλλά και διαφορετικό μας χαρακτηρίζει συνιστά την πιο σταθερή βάση πάνω στην οποία θα μπορέσουμε να οικοδομήσουμε το κοινό μας μέλλον”.
Η δική σας αφοσιωμένη προσπάθεια που καταβάλατε ως Επικεφαλής της ελληνοκυπριακής πλευράς της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής, συμβάλλοντας καθοριστικά τόσο στη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας μας, αλλά και στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και συνεννόησης ανάμεσα στις δύο κοινότητες, δίνει προς όλες τις κατευθύνσεις το μήνυμα της ελπίδας.
Την ίδια στιγμή δείχνει τον δρόμο της συνεργασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, προκειμένου να πετύχουμε το στόχο της επανένωσης της πατρίδας μας και να διασφαλίσουμε ένα ελπιδοφόρο και δημιουργικό μέλλον για τις επόμενες γενεές.
Φίλε κ. Χατζηδημητρίου, τιμώντας σε σήμερα ως έκφραση οφειλόμενου σεβασμού και ευγνωμοσύνης ολόκληρου του κυπριακού λαού και του ιδίου προσωπικά, θέλω να γνωρίζεις ότι η συνέχιση του σημαντικού έργου της Επιτροπής αποτελεί προτεραιότητα και κύριο μέλημά μας.
Θέλω να διαβεβαιώσω τόσο εσάς όσο και τον διάδοχο στη θέση του Επικεφαλής, φίλο κ. Σώτο Κτωρή, ότι ως Πολιτεία θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο τη δραστηριότητα που αναπτύσσουν τα μέλη της Επιτροπής.
Το έργο τους θα αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για τις νέες γενιές, για όσους αναγνωρίζουν την αξία της Ιστορίας και του πολιτισμού ως το σταθερό θεμέλιο, μίας έντιμης σχέσης μεταξύ των διαφορετικών πολιτών της πατρίδας μας. Μιας υγιούς κοινωνίας και της οικοδόμησης μιας χώρας πρότυπο, όπως πάντοτε ονειρευόσουν, φίλε Τάκη Χατζηδημητρίου.
Με αυτό το σκεπτικό και η απόδοση της σημερινής τιμής. Πιστεύω αποτελεί το ελάχιστο από την όση ευγνωμοσύνη σου οφείλουμε».
Στην συνέχεια ο πρόεδρος Αναστασιάδης επέδωσε στον Τάκη Χατζηδημητρίου, εν μέσω χειροκροτημάτων από τους παρισταμένους, το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας και το σχετικό Δίπλωμα.
Στην αντιφώνηση του ο τιμηθείς επεσήμανε:
Η βράβευση αποτελεί αναγνώριση των προσπαθειών της Τεχνικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΤΕ), που για δεκατέσσερα τώρα χρόνια εργάζεται για τη διάσωση των μνημείων της Κύπρου. Θύματα κι αυτά του τραγικού 1974, όπως ο τόπος και οι άνθρωποί του.
Στήριγμα, έμπνευση και δύναμη του έργου της ΤΕ η αγάπη του λαού μας για τα μνημεία του. Τα μνημεία αναζητούν τους ανθρώπους τους και οι άνθρωποι τα μνημεία τους. Και ανάμεσα στις ρωγμές και τις μεσοτοιχιές φωλιάζει η ψυχή της Κύπρου.
Μας αναθέσατε κ. Πρόεδρε μία μεγάλη ευθύνη, αυτή της διάσωσης των έργων του πολιτισμού που μας κληροδότησαν οι αιώνες. Εργαστήκαμε συλλογικά μαζί με το Συμβουλευτικό Σώμα αλλά και με πολλούς άλλους, υπηρεσίες και τεχνικούς. Εργαστήκαμε με τους Τουρκοκύπριους συνάδελφούς μας και ιδιαίτερα με τον αντίστοιχό μου, Αλί Τουντσάι. Συνεργαστήκαμε με ειλικρίνεια και με αμοιβαία εμπιστοσύνη για την προστασία της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πολύτιμη ήταν η συμπαράσταση της ΕΕ, του UNDP και των Ηνωμένων Εθνών. Δείγμα κι αυτό ότι η έννοια του πολιτισμού είναι τοπική, είναι εθνική, αλλά και πανανθρώπινη.
Σταθήκαμε μπροστά στα μνημεία με σεβασμό. Δεν τα αξιολογούσαμε εμείς. Τα μνημεία είναι που μας αξιολογούν και μας κρίνουν. Έχουν την πείρα αιώνων, γνώρισαν πολλούς ανθρώπους και πέρασαν πολλές δοκιμασίες, όμως αντικρύζουν τα σημερινά με απορία, αν όχι και με μομφή.
Ανήκω κ. Πρόεδρε στη γενιά που έζησε τα πάντα. Τα μεγάλα οράματα, τις μεγάλες θυσίες και την προσδοκία της εθνικής ολοκλήρωσης. Ψηλαφήσαμε την ελπίδα μιας νέας παρουσίας του ελληνισμού στην περιοχή και τον κόσμο με την Κύπρο να έχει εξέχοντα ρόλο. Ζήσαμε στο τέλος τη συμφορά και την καταστροφή.
Ως μέλη της Τεχνικής Επιτροπής βρεθήκαμε να κυκλοφορούμε μέσα στα ερείπια και τη μοναξιά των μνημείων. Είδαμε τις πόλεις και τους ναούς κουρσεμένους.Είδαμε τους τάφους, τιςιερές κατοικίες των νεκρών, κατεστραμμένους.
Αισθανθήκαμε τη μεγάλη ασέβεια. Αυτή που έκανε τον Ποσειδώνα να φεύγει λυπημένος από την Τροία και την Αθηνά να ορμά ξαγριεμένη για την καταστροφή. «Ει εισί βωμοί εισί και θεοί». Ο Ποσειδώνας με τους Τρώες και η Αθηνά με τους Δαναούς. Συμφωνούν όμως σ’ ένα μας λένε στις Τρωάδες: Να τιμωρήσουν την ασέβεια.
Στόχος της Τεχνικής Επιτροπής μέσα στις συνθήκες που περνούμε είναι να περισώσουμε ό,τι περισώζεται και από την αλληλοσύνδεση των μνημείων να τονίζεται η ενότητα του τόπου. Το κάθε μνημείο με τη δική του ιστορία και όλα μαζί να εκφράζουν την αληθινή και συνολική Ιστορία της Κύπρου. Το έργο που επιτελέστηκε συνδέεται με τους προηγούμενους αιώνες, αφορά το παρόν και προσβλέπει στους μέλλοντες αιώνες.
Πολιτιστική κληρονομιά είναι τα μνημεία, αλλά και οι άνθρωποι, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι. Αλληλένδετη με την πάλη για τη διάσωση των μνημείων είναι και αυτή της διάσωσης του λαού, που αποτελεί την πηγή του πολιτισμού. Η απειλή είναι πραγματική. Μια τραγική πάλη με συμφορές, αλλά και επιμονές. Η επιβίωση δόξα της ιστορίας και της ίδιας της ζωής.
Κάθε μνημείο που συντηρείται είναι ένα μικρό φως που ξεπερνά το σκοτάδι της τραγωδίας του τόπου και σπέρνει την ελπίδα για την αυριανή ειρηνική και πολυπολιτισμική Κύπρο.
κ. Πρόεδρε,
η βράβευση απλώνεται και περιλαμβάνει όλους τους συναδέλφους, όλους τους συνεργάτες μας και αποτελεί ενθάρρυνση για τη συνέχιση του έργου μας.
Και πάνω απ’ όλα συνιστά εντολή σωτηρίας της Κύπρου ως ύψιστης πολιτιστικής αξίας.
Σας ευχαριστούμε για την τιμή».
Η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου συγχαίρει θερμά τον Τάκη Χ”δημητρίου. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι και η Βουλή ετοιμάζει τιμητική εκδήλωση για το πρώην εκλεκτό μέλος της
Αναμνηστική φωτογραφία: Ο τιμηθείς με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, την πρόεδρο της Βουλής και μέλη της Τεχνικής Επιτροπής
Η ιστορικός Κάτια Χ”δημητρίου στα δεξιά του προέδρου Αναστασιάδη και στα αριστερά του Τάκη Χ”δημητρίου οι εγγονές τους
Ο Τάκης Χ”δημητρίου με τους φίλους του , Αλέκο Τριγκίδη (α) και Μελέτη Αποστολίδη (δ)
