Π.Τσίμας : «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει σήμερα η Δημοκρατία είναι μια πανδημία ιδιώτευσης».
Μεγάλη επανάσταση στην ιστορία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης χαρακτήρισε την τεχνολογία, που κάνει τον δέκτη ισότιμο με τον πομπό· τον κάθε πολίτη αναγνώστη και δημοσιογράφο ταυτόχρονα· που μπορεί να παίρνει και να δίνει, ο Αθηναίος δημοσιογράφος, Παύλος Τσίμας.
Η ιεραρχία της επικοινωνίας, είπε, δεν είναι πια κάθετη, αλλά οριζόντια. Μια άλλη δημοκρατική επανάσταση, που κατέγραψε ο κ. Τσίμας, στην ομιλία του με θέμα ” Παιδεία, Δημοκρατία και Δημοσιογραφία” στη Γιορτή των Γραμμάτων, που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κύπρου , είναι το γεγονός ότι “όταν αρθρογραφείς σε μια εφημερίδα, να μπορείς να δεχθείς τα σχόλια του κόσμου κάτω από το άρθρο σου. Είτε θετικά, είτε αρνητικά σχόλια”. Ουσιαστικά, όπως ανέφερε, δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να αμφισβητήσει και να συντρίψει τον αρθρογράφο. Όταν οι πολίτες αποκτούν στα χέρια τους δύναμη, μέσα από την ευκαιρία εκδημοκρατισμού της επικοινωνίας, που καθρεφτίζεται στην ποιότητα της Δημοκρατίας, τότε οι ιεραρχίες της επικοινωνίας, καταλύονται.
Ο κ. Τσίμας μίλησε και για τα τρία μεγάλα προβλήματα του κόσμου σήμερα: την κλιματική κρίση, την πανδημία με τις κοινωνικές ανισότητες που δημιούργησε και την ανάγκη για ανασυγκρότηση του πεδίου της ενημέρωσης, ώστε να διατηρείται ο λόγος και αντίλογος εκατέρωθεν χωρίς να υπονομεύεται. «Εάν η θεωρητική γέφυρα που ενώνει τον άνθρωπο, ο οποίος διαβάζει εφημερίδα ή παρακολουθεί τηλεόραση με τη δημόσια σφαίρα, εκεί δηλαδή όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις που ορίζουν τη μοίρα όλων, σπάσει, τότε οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι σε κάθε είδους χειραγώγηση. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει σήμερα η Δημοκρατία είναι μια πανδημία ιδιώτευσης».
Σε μια αναδρομή από την 1η επίσκεψή του στην Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή το 1974 μέχρι και σήμερα, αλλά και επηρεασμένος από την πρόσφατη επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη μεγαλύτερη τραγωδία του Ελληνισμού, ο έγκριτος δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, μίλησε για την Παιδεία, τη Δημοκρατία και τη Δημοσιογραφία στη Γιορτή των Γραμμάτων, που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κύπρου .
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του επικαλέστηκε μια φράση από το βιβλίο του Βρετανού ιστορικού και δημοσιογράφου Μαρκ Μαζάουερ, για την Ελληνική Επανάσταση. Μια φράση, είπε, που μου έκανε τρομερή εντύπωση, γιατί στην απλότητά της συμπυκνώνει τη διάσταση της εκπαιδευτικής επανάστασης που προηγήθηκε. «Πριν ξεσπάσει η επανάσταση, ο Αλή Πασάς είπε σε κάποιον από τους Έλληνες που ήταν στην δούλεψή του: ‘Εσείς οι Έλληνες κάτι ετοιμάζετε βρε, κάτι μεγάλο έχετε στο κεφάλι σας, γιατί βλέπω πως δεν βαφτίζετε πια τα παιδιά σας Κώστα, Γιάννη, Πέτρο, παρά Λεωνίδα, Θεμιστοκλή, Αριστείδη. Κάτι μαγειρεύετε εσείς.’ Μια άλλη φράση στο ίδιο βιβλίο, περιγράφει πως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος από την Πίζα της Ιταλίας όπου είχε βρεθεί στο ταξίδι του για την επιστροφή στην Ελλάδα για να λάβει μέρος στην Επανάσταση, το μόνο σχεδόν πράγμα που φρόντισε, ήταν να βρει χρήματα, ώστε να αγοραστεί και να μεταφερθεί στην Ελλάδα ένα τυπογραφείο. Μέχρι τότε στη χώρα δεν υπήρχε τυπογραφείο που να τυπώνει βιβλία ή εφημερίδες».
Ο κ. Τσίμας σημείωσε πως ο ίδιος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Ελληνικός Τύπος και η Δημοσιογραφία στην Ελλάδα άρχισαν το 1821 με την πρώτη εφημερίδα να εκδίδεται στην Καλαμάτα τον Αύγουστο του ίδιου έτους, κι αυτό, όπως, ανέφερε, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Αγώνα. Οι αρχές της δημοσιογραφίας, είπε, γεννήθηκαν μέσα στις φωτιές της Επανάστασης.
Σήμερα η εικόνα είναι διαφορετική, ανέφερε, και εξήγησε : «Μέτρηση που διενεργεί κάθε χρόνο το Πρακτορείο Reuters με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, καταγράφει τις παγκόσμιες τάσεις στα media. Το 2012 η μέτρηση καταγράφει ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την εφημερίδα και την τηλεόραση, είχε πέσει σε σχέση με το 2009, στο 50%. Το 2016, σε μια άλλη μέτρηση, είχε προκύψει ότι ένας στους τρεις Έλληνες έχει ως μοναδική πηγή ενημέρωσής του τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Δεν ανοίγει καν μια εφημερίδα, δεν βλέπει καν ειδήσεις στην τηλεόραση. Αυτό μας φέρνει στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα, κι έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα της Δημοκρατίας που ζούμε. Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι σχέσεις εμπιστοσύνης. Οι σχέσεις, δηλαδή ενός μέσου ενημέρωσης ως επιχείρηση με την πολιτική, με την εξουσία και το δύσοσμο παιχνίδι που παίζεται. Στις λίγες γραμμές που αφιερώνει στη Δημοσιογραφία ο Μαξ Βέμπερ, αναδεικνύει ακριβώς αυτό. Συλλαμβάνει και αναλύει τα προβλήματα στη Δημοσιογραφία και τον Τύπο από το γεγονός ότι ήδη τότε, οι μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις επιδίωκαν το κέρδος και συναλλάσσονταν με την εξουσία πάνω και κάτω από το τραπέζι κι αυτό έθετε μια σειρά από ηθικά προβλήματα στους δημοσιογράφους και μια σειρά από δυσκολίες στη δουλειά τους και στις σχέσεις τους με την κοινωνία».
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, αφού ευχαρίστησε τον κ. Τσίμα για την αποδοχή να μιλήσει στη Γιορτή των Γραμμάτων για τις αξίες της παιδείας και της δημοκρατίας, αλλά και για το ρόλο της δημοσιογραφίας, ανέφερε ότι χωρίς παιδεία, δεν μπορεί να έχουμε πραγματική δημοκρατία και χωρίς δημοκρατία, ο δημοσιογράφος δεν μπορεί να διερευνήσει με ελευθερία και ασφάλεια και να αναδείξει με αντικειμενικότητα την είδηση. Αλλά και αντίστροφα, πρόσθεσε ο κ. Χριστοφίδης, αν δεν υπάρχει η σοβαρή δημοσιογραφία, η δημοκρατία και η παιδεία με την ευρύτερη έννοια, κινδυνεύουν.
Ωστόσο, σήμερα, είπε, οι ψευδείς ειδήσεις, τα fake news, τα alternative facts, τα hoaxes, έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο, τα συναντάμε ακόμα και στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και κυριαρχούν στις δημόσιες συζητήσεις· κι αυτό που φαντάζει τόσο εύκολο, πρόσθεσε, -η επαφή με την αλήθεια- είναι στην πραγματικότητα τόσο δύσκολο. Γι’ αυτό, είπε, το χρέος των πανεπιστημίων, της πανεπιστημιακής κοινότητας, σ΄ αυτή την καινούρια πραγματικότητα, πρέπει να είναι η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας και η ανάδειξη και προάσπισής της. Και για να επιτευχθεί, αυτό, ανέφερε ο κ. Χριστοφίδης, προϋποθέτει μελέτη και κουλτούρα δια βίου μάθησης.
Πριν από την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, δόθηκε η ευκαιρία στο κοινό να ανταλλάξει απόψεις με τον γνωστό Έλληνα δημοσιογράφο, υποβάλλοντάς του επίσης διάφορα ερωτήματα για το ρόλο της Δημοσιογραφίας απέναντι στην Παιδεία και τη Δημοκρατία. Παρέστησαν εκπρόσωποι της Εκκλησίας, της Πολιτείας, ο Πρύτανης και οι Αντιπρυτάνεις, ο Πρόεδρος και μέλη του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Κύπρου, ακαδημαϊκοί, φοιτητές/τριες, λειτουργοί των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, φίλοι/ες και εκτιμητές του έγκριτου δημοσιογράφου και πλήθος κόσμου, τηρουμένων των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Την ομιλία του κ. Παύλου Τσίμα μπορείτε να την παρακολουθήσετε στην εκπομπή του Πανεπιστημίου Κύπρου «Λόγος και Αντίλογος» στον σύνδεσμο: https://www.ucy.ac.cy/el/logos
