Στο παζάρι της Καμπούλ κάποιοι γονείς πουλάνε τα παιδιά τους για να ζήσουν

Της Elisabetta Casalotti*

«Οπατέρας μου με πούλησε γιατί δεν έχουμε ψωμί, ρύζι ή αλεύρι. Με πούλησε σε έναν ηλικιωμένο γι’ αυτό», εξηγεί η εννιάχρονη Παρουάνα. Συντετριμμένος από το αίσθημα της ενοχής, ο πατέρας της Αμπντούλ ισχυρίζεται ότι από την ημέρα που πούλησε το κοριτσάκι του δεν μπορεί πλέον να κοιμηθεί. Έφτασε, όπως λέει, σε αυτήν την ακραία απόφαση επειδή δεν υπήρχε εναλλακτική: «Είμαστε οκτώ στην οικογένεια. Αναγκάστηκα να πουλήσω την Παρουάνα για να κρατήσω τους άλλους στη ζωή», παραδέχτηκε.

Η Παρουάνα και η οικογένειά της έζησαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε έναν αφγανικό καταυλισμό προσφύγων στην επαρχία Μπάντγκις στα βορειοδυτικά του Αφγανιστάν. Επέζησαν χάρη στην ανθρωπιστική βοήθεια, ωστόσο η οικονομική κατάσταση της οικογένειας επιδεινώθηκε δραστικά από τότε που οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία. Έτσι πριν από δύο μήνες την ίδια μοίρα είχε και η αδερφή της Παρουάνα, που πουλήθηκε από την οικογένεια σε έναν πλούσιο Αφγανό, σε ηλικία μόλις 12 ετών.

Είναι μια ιστορία που έκανε τον γύρο του κόσμου και αντικατοπτρίζει τη σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν. Οι λεπτομέρειες προκαλούν αποτροπιασμό.

«Αυτή είναι η νύφη σου. Παρακαλώ να την προσέχετε. Από εδώ και πέρα ​​είσαι ο υπεύθυνος γι’ αυτήν, σε παρακαλώ μην την χτυπάς», ήταν τα λόγια του νεαρού πατέρα στον 55χρονο σύζυγο του παιδιού του. Ο ώριμος γαμπρός με τη σειρά του δήλωνε: «Ήταν πραγματικά φθηνή. Ο πατέρας της ήταν πολύ φτωχός και χρειαζόταν χρήματα. Θα δουλέψει στο σπίτι μου. Δεν θα τη χτυπήσω και θα της φερθώ σαν μέλος της οικογένειάς μου. Θα είμαι ευγενικός».

Η θλιβερή ιστορία της Παρουάνα δεν είναι η μόνη που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Και μία άλλη, εννεαμελής οικογένεια στην επαρχία Γκορ, φέρεται να πουλά τις κόρες των 4 και 9 ετών, επειδή ο ανάπηρος πατέρας τους δεν μπορεί να εργαστεί για να τις ταΐσει. Ο πατέρας διηγήθηκε σε δημοσιογράφο του CNN ότι θα τις πουλήσει για 10.000 αφγάνια, περίπου 900 ευρώ, ενώ η εννιάχρονη κόρη του αποδεχόμενη τη μοίρα της εξήγησε: «Είμαστε μια φτωχή οικογένεια και δεν έχουμε τίποτα να φάμε. Καταλαβαίνω αυτήν την επιλογή»

Μια Αφγανή γυναίκα με μπούρκα κρατά στην αγκαλιά της ένα μωρό και περπατά μαζί με ένα κορίτσι σε δρόμο στην πόλη της Καμπούλ, στις 29 Οκτωβρίου 2021. [Hector RETAMAL/AFP]

Πάντα στην επαρχία Γκορ, η 10χρονη Μάγκουλ κλαίει κάθε μέρα καθώς ετοιμάζεται να πουληθεί σε έναν 70χρονο για να ξεπληρωθούν τα χρέη της οικογένειάς της. Οι γονείς της είχαν δανειστεί 20.000 αφγάνια (2.200 δολάρια) από έναν γείτονα στο χωριό τους, αλλά χωρίς δουλειά ή αποταμιεύσεις, δεν έχουν τρόπο να ξεπληρώσουν το χρέος τους.

«Δεν ξέρω τι να κάνω», λέει ο πατέρας της, Ιμπραήμ. «Ακόμα κι αν δεν του δώσω τις κόρες μου, θα τις πάρει».

«Πραγματικά δεν το θέλω. Αν με αφήσουν να φύγω, αυτοκτονώ», απειλεί η Μάγκουλ κλαίγοντας. «Δεν θέλω να αφήσω τους γονείς μου».

Αυτές οι ιστορίες, μέσα από τις οποίες γίνεται αντιληπτό ότι στο Αφγανιστάν σήμερα τα παιδιά μετατρέπονται συχνά σε ανταλλάξιμο αγαθό, απωθήθηκαν μέσα σε πολύ μικρό διάστημα από τα πρωτοσέλιδα των διεθνών ΜΜΕ. Έξαλλου, σύμφωνα με έναν άγραφο δημοσιογραφικό κανόνα, τα πιο σημαντικά και σοβαρά γεγονότα που έχουν αναδειχθεί στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στην κορυφή των ειδήσεων, μετά από λίγες μέρες ξεθωριάζουν και διολισθαίνουν στα «ψιλά», ώσπου να ξεχαστούν εντελώς. Ούτε η τραγωδία του Αφγανιστάν δεν έχει γλιτώσει από αυτόν τον κανόνα.

Η οικονομία στο Αφγανιστάν βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια έχει ανασταλεί μετά την κατάληψη των Ταλιμπάν. Οι επιπτώσεις αυτής της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης επηρεάζουν πολλές οικογένειες, όπως αυτή της Παρουάνα. Για να κατανοήσουμε περισσότερα, επικοινωνήσαμε με τον Αλί, που ήρθε στην Ελλάδα από το Αφγανιστάν και εργάζεται ως εθελοντής στην Κοινότητα Προσφύγων Μεταναστών Ελλάδας. Τα αγγλικά του είναι άψογα και μιλά για τη χώρα του με θλίψη και θυμό.

«Όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας αληθεύουν. Εγώ ο ίδιος το έχω διαπιστώσει, μιλώντας με συγγενείς και φίλους που είναι ακόμη παγιδευμένοι στην πατρίδα», μου είπε.

«Πληροφορούμαι ότι πολλοί Αφγανοί πουλάνε μέλη της οικογένειάς τους, ιδιαίτερα κορίτσια, για να επιβιώσουν. Οικογένειες που γνωρίζω μου είπαν ότι προσπαθούν να πουλήσουν τα παιδιά τους, κατά προτίμηση στους Ταλιμπάν, διότι είναι οι μονοί που έχουν ρευστό χρήμα – οι υπόλοιποι δεν έχουν μετρητά για να αγοράσουν τίποτα. Δεν υπάρχουν πολλές άλλες επιλογές· πουλάνε ένα παιδί για να σώσουν τα υπόλοιπα. Άλλοι επίσης ψάχνουν για άτομα που έχουν επαφές στο εξωτερικό και προσπαθούν να πουλήσουν τα παιδιά τους σε αυτά, με την ελπίδα ότι θα έχουν καλύτερη ζωή μακριά από το Αφγανιστάν».

Όσο για την τύχη που επιφυλάσσεται στα κορίτσια που πωλούνται σε Ταλιμπάν, ο Αλί παρατηρεί ότι δυστυχώς δεν υπάρχει εικόνα για το τι τους συμβαίνει στη συνέχεια, διότι από τη στιγμή που αγοράζονται παύουν να έχουν οποιαδήποτε επαφή με την οικογένειά τους. «Μπορούμε μόνο να μαντέψουμε ότι το μέλλον τους προδιαγράφεται ζοφερό, δεδομένου ότι οι Ταλιμπάν τα θεωρούν ιδιοκτησία τους και τους επιτρέπεται να τους φερθούν με την σκληρότητα στην όποια μας έχουν συνηθίσει», είπε.

Έτσι και αλλιώς, εξηγεί ο Αλί, η ζωή στο Αφγανιστάν είναι τώρα πολύ δύσκολη για τις γυναίκες. Δεν επιτρέπεται να δουλεύουν, ούτε καν να βγαίνουν από το σπίτι. «Μόνο στην Καμπούλ επιτρέπεται στις γυναίκες, κάτω από ορισμένες συνθήκες, να κυκλοφορούν – πάντα βέβαια με το κεφάλι και το πρόσωπο καλυμμένα. Στα χωριά ωστόσο ζουν φυλακισμένες και δεν τους συμπεριφέρονται καν ως ανθρώπινα όντα. Δεν έχουν κανένα δικαίωμα στη μόρφωση και δεν μπορούν ποτέ να βγουν από τα σπίτια τους χωρίς τη συνοδεία ενός άνδρα. Τις αντιμετωπίζουν με λίγα λόγια ως αντικείμενα».

Οι Αφγανοί έχουν στερηθεί και τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας και των ΜΚΟ, μου εξηγεί ο συνομιλητής μου, αφού οι Ταλιμπάν δεν τους επιτρέπουν καν να ανοίξουν τα γραφεία τους. «Γνωρίζουμε ότι ξένοι εθελοντές ανθρωπιστικής οργάνωσης έχουν συλληφθεί από τους Ταλιμπάν και έτσι οι υπόλοιποι αναγκάστηκαν να κλείσουν τις έδρες τους. Είναι βέβαια πολύ θλιβερό για εμάς το γεγονός ότι δεν υπήρχε αντίδραση για τα συγκεκριμένα γεγονότα από τη διεθνή κοινότητα», λέει.

Η μαρτυρία του Αλί επιβεβαιώνεται και από μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗE97 percent of Afghans could plunge into poverty by mid 2022, says UNDP | UNDP, σύμφωνα με την οποία το 97% του πληθυσμού του Αφγανιστάν μέσα σε έναν χρόνο θα ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, έχοντας περάσει από έναν άνευ προηγουμένου λιμό. Ένας στους τρεις ανθρώπους ενδέχεται να πεθάνει από την πείνα, δύο εκατομμύρια παιδιά ήδη υποσιτίζονται και χρειάζονται θεραπεία, ενώ υπολογίζεται ότι χωρίς άμεση βοήθεια 18 εκατομμύρια Αφγανοί κινδυνεύουν να μην επιβιώσουν από τον δύσκολο χειμώνα. Και είναι αυτή η δραματική κατάσταση, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του OHE, που οδηγεί πολλές απελπισμένες οικογένειες να πουλάνε τις κόρες τους καθώς και όλα τα είδη του σπιτιού τους, για να εξοικονομήσουν χρήματα ώστε να αγοράσουν τρόφιμα ή να πληρώσουν τους διακινητές που θα τις μεταφέρουν στο Ιράν, το Τατζικιστάν ή το Πακιστάν.

Μία οικογένεια Αφγανών μετεγκαθίσταται από την περιοχή της λόγω ξηρασίας, στην περιοχή Moqur της επαρχίας Badghis, στις 17 Οκτωβρίου 2021. [Hoshang Hashimi / AFP]

Σήμερα, επισημαίνεται στην έκθεση, ένα παιδί αξίζει 200 ​​ευρώ στο παζάρι της Καμπούλ, ενώ ένας έφηβος 500. Και είναι μια αποτρόπαια πρακτική στην οποίαν οδηγούνται οικογένειες που εκτοπίστηκαν από το εσωτερικό του Αφγανιστάν, φεύγοντας για να γλιτώσουν από τους Ταλιμπάν και που σήμερα δεν έχουν δουλειά ή δεν έχουν τρόπο να πληρώσουν το ενοίκιο ενός δωματίου. Ο αγοραστής μετατρέπει τα αγόρια σε μικρούς σκλάβους στο σπίτι και στο μαγαζί και τα κορίτσια σε συζύγους-σκλάβες του.

Ωστόσο, ακόμη και τα κορίτσια που είναι τυχερά και παραμένουν στα σπίτια τους δεν έχουν καλύτερη τύχη, αφού το γεγονός ότι δεν τους επιτρέπεται να μορφωθούν τα οδηγεί σε πρόωρους γάμους και επαναλαμβανόμενες εγκυμοσύνες.

Συχνά είναι πολύ νέες για να μπορούν να συναινέσουν στο σεξ, ενώ αντιμετωπίζουν και επιπλοκές κατά τον τοκετό λόγω του μη ανεπτυγμένου σώματός τους. Έτσι τα ποσοστά θανάτων που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη για τα κορίτσια ηλικίας 15 έως 19 ετών στο Αφγανιστάν είναι υπερδιπλάσια από τα ποσοστά των γυναικών ηλικίας 20 έως 24 ετών.

Και είναι μια πραγματικότητα αυτή για την οποία είμαστε όλοι συνένοχοι με τη σιωπή μας…

ΠΗΓΗ: insidestory.gr

ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ: Νεαρό κορίτσι σε καμπ αφγανών προσφύγων στις ΗΠΑ, 4/11/2021. [Jon Cherry/GETTY IMAGES NORTH AMERICA/Getty Images via AFP]