Η Φώφη που δεν βλέπαμε

Της Λίλα Σταμπούλογλου*    

Η Φώφη Γεννηματά πάλευε με τον καρκίνο. Το είχες ακουστά. Ηξερες ότι από το 2008 αντιμετώπιζε περιπέτειες με την υγεία της. Δεν ήταν, όμως, το πρώτο που σκεφτόσουν βλέποντάς την. Δεν ήταν αυτή η «ταμπέλα» της. Ηταν, μάλλον, ένα διακριτικό υστερόγραφο στην ιστορία που κουβαλούσε επάνω της και στον τρόπο που την αφηγούνταν, με τη στάση της, ενώπιον της ζωής και του κόσμου. Το υστερόγραφο της Φώφης Γεννηματά έγινε κυρίως θέμα μόνο όταν η ίδια έφυγε από τη ζωή. Εκεί καταλάβαμε, εκεί είδαμε τη μεγάλη εικόνα. Και την είδαμε ξαφνικά – μέσα σε μόλις δεκαπέντε μέρες φάνηκαν τα δύσκολα σημεία στο φόντο.

Αυτή η γυναίκα πολεμούσε σε έναν αθέατο πόλεμο, ζούσε με τη φαρέτρα της από δίπλα. Αλλά δεν τη φόρεσε ποτέ μπροστά μας. Δεν άφησε την αρρώστια να γίνει πρωταγωνίστρια της εικόνας της προς τα έξω, δεν της επέτρεψε να την καπελώσει και να τη στιγματίσει. Ούτε, όμως, την υποτίμησε. Μας άφησε να τη δούμε επάνω της, τόσο όσο. Μας μίλησε κατά καιρούς για αυτήν, απάντησε σε όποιον ήθελε να μάθει και το έκανε με σθένος και ψυχραιμία, δίνοντας το στίγμα που ήθελε. Εκείνο μιας γυναίκας που δεν θέλει να τη λυπούνται ή να τη σκέφτονται σε συνάρτηση με το βάσανο που βιώνει, αλλά μιας γυναίκας που διεκδικεί τη ζωή και βαδίζει δυναμικά επάνω στην τροχιά της, ακόμα και όταν διασταυρώνεται με επικίνδυνους εχθρούς.

Πώς καταφέρνουν κάποιοι άνθρωποι τέτοια αξιοθαύμαστη ισορροπία; Πώς πετυχαίνουν να βάζουν το προσωπικό τους βάσανο να τρέχει παράλληλα, χωρίς να τους προσπερνά; Η Φώφη Γεννηματά ήταν μια δυνατή και αξιοπρεπής γυναίκα. Αλλά περισσότερο από όλα σε συγκλονίζει το πώς ισορρόπησε τους δύο κόσμους της επάνω στο σκοινί της καθημερινότητας και τους πήγε μέχρι τέλος, χωρίς να πέσει ούτε μία φορά. Μπορεί και να έπεσε, αλλά εμείς δεν το είδαμε ποτέ. Ηταν μαχητική πολιτικός και ήταν η μόνη γυναίκα πρόεδρος που έχει περάσει από αυτή τη χώρα. Εγινε πολλές φορές στόχος αρνητισμού, σάτιρας, υποτίμησης, και ακόμα πιο πολλές φορές υπήρξε αποδέκτρια σεξιστικών σχολίων που αφορούσαν την εμφάνισή της. Δεν δίστασαν κάποιοι να σχολιάζουν περιφρονητικά ακόμα και την ουλή στο χείλος της, την οποία απέκτησε ύστερα από χειρουργείο. Ηταν η άχαρη αντανάκλαση της δυναμικότητάς της, σε ένα αδηφάγο κοινό που ψάχνει με λάθος τρόπους να επουλώσει τα κόμπλεξ του. Για αυτό το κοινό, γυναίκες σαν τη Φώφη είναι το κόκκινο πανί επάνω στο οποίο θα ρίξουν με φόρα τη χολή τους. Γιατί είναι δύσκολο για κάποιους να αποδεχτούν μια γυναίκα που διεκδικεί τόσο δυναμικά τη ζωή της και δεν φαίνεται αδύναμη μπροστά τους. 

Όλοι αυτοί τώρα, βέβαια, μπορεί να μιλάνε με λόγια συγκινητικά για την πρόεδρο του Κινήματος Αλλαγής, που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο, ένα φθινοπωρινό πρωινό του 2021. Τώρα, θα έχουν καταλάβει, ίσως, πόσο άδικοι υπήρξαν απέναντί της. Τώρα, η Φώφη είναι για όλους ένα γενναίο κορίτσι, που πάλεψε χωρίς θόρυβο με μια σοβαρή ασθένεια και κατάφερε να ζήσει έχοντας αυτόν τον τρομακτικό αντίπαλο να την περιμένει ετοιμοπόλεμος στη γωνία, καθημερινά. Τι κρίμα, όμως, που ένας άνθρωπος πρέπει να χάσει τη μάχη με τη ζωή για να καταλάβουμε. Τι κρίμα που μόνο εκ των υστέρων γίνεται αντιληπτό αυτό το μεγαλείο ψυχής ανθρώπων όπως η Φώφη, που δεν λιποψυχούν και τρέχουν ως το τέρμα, ακόμα κι αν είναι λαβωμένοι. Πολλές φορές, σε τέτοιες περιπτώσεις, σκέφτομαι πόσο δύσκολο πράγμα είναι να μάθουμε να εκτιμούμε τους ανθρώπους για αυτά που αξίζει να τους εκτιμούμε. Τη Φώφη Γεννηματά έπρεπε να την εκτιμούμε για το πώς χειρίστηκε την ασθένειά της, επί μια δεκαετία και βάλε, σε σχέση με τα όνειρα και τους στόχους της. Είναι το μεγαλύτερο μάθημα που μας έδωσε, αλλά, δυστυχώς, δεν προλάβαμε να της πούμε «μπράβο».

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους / Πηγή: Protagon.gr