Τι «μαγειρεύουν» Πούτιν και Ερντογάν;
Του Νίκου Στέλγια*
Την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του στο Σότσι. Στην συνάντηση τέθηκαν επί τάπητος μια σειρά ζητημάτων όπως η κρίση στην Συρία, με ειδική έμφαση στο Ιντλίμπ, οι εξελίξεις στον Καύκασο, η κρίση στην Λιβύη, και οι ρωσοτουρκικές στρατιωτικές και οικονομικές σχέσεις. Μετά το τέλος της συνάντησης, το Κρεμλίνο και το τουρκικό Προεδρικό επέλεξαν να περιορίσουν τις δηλώσεις σχετικά με το «ζουμί», των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τελευταίος κατά την επιστροφή του στην χώρα του προέβη σε δηλώσεις χωρίς ωστόσο να δώσει στην δημοσιότητα τις λεπτομέρειες των διαφωνιών και των συμφωνιών του με τον κ. Πούτιν.
Παρά το ότι οι μέχρι στιγμής πληροφορίες μας είναι περιορισμένες, εντούτοις οι διάφορες ανοιχτές ρωσικές και τουρκικές πηγές πληροφόρησης καθώς και οι επαφές μας στην τουρκική πρωτεύουσα μας βοηθούν να εστιάσουμε στα «βασικά σημεία» των νέων διαπραγματεύσεων στον άξονα Τουρκίας-Ρωσίας. Στα πλαίσια αυτής της πληροφόρησης ξεχωρίζουν πέντε σημαντικά σημεία που θεωρούμε ότι θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον όσων παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο υπό το πρίσμα ενός ευρύτερου γεωστρατηγικού πλαισίου.
Πρώτον, όπως έχουμε επισημάνει από αυτήν την στήλη, το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται πολλά «κενά αέρος» στον άξονα Μόσχας-Άγκυρας. Οι δυο χώρες για παράδειγμα υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στον εμφύλιο της Λιβύης, ενώ κατά τη νέα περίοδο τα τουρκικά και ρωσικά συμφέροντα συγκρούονται στο τελευταίο προπύργιο της συντηρητικής συριακής αντιπολίτευσης, στο Ιντλίμπ όπου κατά τις τελευταίες εβδομάδες οι ρωσικές δυνάμεις βομβαρδίζουν τα περίχωρα της πόλης. Παράλληλα, ο σύμμαχος της Ρωσίας, η Δαμασκός καταστρώνει σχέδια για την ανακατάληψη αν όχι ολόκληρου του Ιντλίμπ, σίγουρα του στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομου Μ4.
Δεύτερον, μπορεί στο Ιντλίμπ οι στρατιωτικές σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας να διανύουν μια νέα περίοδο γερής δοκιμασίας ωστόσο, οι δυο χώρες εξακολουθούν να αποδίδουν μεγάλη σημασία στην στρατηγική συμμαχία που οικοδόμησαν από την περίοδο μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία (2015) και το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία (2016). Για την Ρωσία, το ρήγμα που προκαλεί στις τάξεις του ΝΑΤΟ η πολυδιάστατη συνεργασία με την νατοϊκή Τουρκία εξακολουθεί να έχει ανεκτίμητη αξία. Την ίδια στιγμή, ο διάλογος με την τουρκική πλευρά διευκολύνει τα βήματα της Ρωσίας και σε άλλες στρατηγικής σημασίας περιοχές. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες που φτάνουν σε αυτή τη στήλη από τον Καύκασο, στον άξονα Ρωσίας-Αρμενίας-Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν συζητείται αυτή την περίοδο το ενδεχόμενο μιας «συμφωνίας πακέτου» που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τις γεωστρατηγικές ισορροπίες στην περιοχή.
Τρίτον, η διαιώνιση της πολυδιάστατης ρωσοτουρκικής συνεργασίας επιβάλλεται και για οικονομικούς και ενεργειακούς λόγους. Το εμπόριο στον άξονα Ρωσίας-Τουρκίας φέρνει κέρδη και στις δυο πλευρές. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία, η οποία εξαρτάται ενεργειακά σε μεγάλο βαθμό από την Ρωσία, έχει παραδώσει στους Ρώσους επιστήμονες και αρχιτέκτονες την οικοδόμηση του πρώτου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας η λειτουργία του οποίου αναμένεται εντός των επόμενων ετών.
Τέταρτον, η Τουρκία του κ. Ερντογάν, χρειάζεται την παρούσα στιγμή περισσότερο παρά ποτέ την συνεργασία και τον διάλογο στον άξονα Μόσχας-Κρεμλίνου. Όπως αναφέρει μια τουρκική πηγή η οποία δεν επιθυμεί να κατονομαστεί, «Βάλτε για λίγο τον εαυτό σας στην θέση του Προέδρου. Μόλις πρόσφατα ο Αμερικάνος Πρόεδρος δεν σας δέχθηκε στον Λευκό Οίκο. Ο διάλογος σας με την ΕΕ και την Δύση συνεχίζεται με χίλια προβλήματα. Οι σχέσεις σας με τους γείτονες σας παραμένουν προβληματικές. Και η οικονομία σας δέχεται ασφυκτικές πιέσεις. Άραγε, η φιλία του κ. Πούτιν δεν σας βοηθά να αντιμετωπίσετε αυτήν την κατάσταση με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση; Το αίσθημα ότι η χώρα σας διαθέτει εναλλακτικές επιλογές στην διπλωματία, δεν αναπτερώνει το ηθικό σας; Και για σκεφτείτε το εξής σενάριο: Το 2022 ή το 2023, όταν πραγματοποιηθούν οι εκλογές, εάν η διαφορά που χωρίζει τα δικά σας ποσοστά από αυτά της αντιπολίτευσης είναι μικρή, τότε δεν θα χρειαστείτε το συγχαρητήριο τηλεφώνημα του κ. Πούτιν για να αντιμετωπίσετε την πιθανή αμφισβήτηση της νέας επιτυχίας σας;»
Υπό την σκιά όλων των προαναφερόμενων, ολοκληρώνουμε δανειζόμενοι και πάλι μια άποψη της πηγής μας που αναφέρει ότι «οι κ. Πούτιν και κ. Ερντογάν μαγειρεύουν νέες εξελίξεις που επιφυλάσσουν αντίκτυπο για το μέλλον της περιοχής μας».
Προϊδεάζουμε λοιπόν τον προσεκτικό αναγνώστη ως προς το πιθανό περιεχόμενο αυτών των εξελίξεων ζητώντας του να αποδώσει κατά το επόμενο διάστημα ιδιαίτερη σημασία στο Κουρδικό Ζήτημα (σχέσεις Κούρδων της Συρίας-Άγκυρας), στο Ιντλίμπ, στον Καύκασο και στην τουρκική αμυντική βιομηχανία (ιδιαίτερη προσοχή στις αυξημένες ανάγκες της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας για τα νέα πυραυλικά συστήματα και αεροσκάφη αλλά και του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού κυρίως για τα υποβρύχια).
ΠΗΓΗ: “Καθημερινή” Κύπρου
