Στρογγυλή τράπεζα στο Βατικανό για τον εορτασμό της  Παγκόσμιας Ημέρας Εκπαιδευτικών.

Πάπας Φραγκίσκος  : «Δεν μπορούμε να μην μιλήσουμε στους νέους για τις αλήθειες, που δίνουν νόημα στη ζωή».- Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος: “Εν όψει του γεγονότος ότι η θρησκεία χρησιμοποιείται σήμερον συχνάκις από φονταμενταλιστικούς κύκλους ως όχημα διασπάσεων και συγκρούσεων, η ορθή θρησκευτική αγωγή, ως παιδεία ειρήνης, αποκτά ιδιαιτέραν επικαιρότητα”

O Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μαζί με τον Πάπα Φραγκίσκο συμμετείχαν, σήμερα, στη συνεδρίαση στρογγυλής τράπεζας στην Αίθουσα Clementine του Βατικανό , με αφορμή τον εορτασμό της  Παγκόσμιας Ημέρας Εκπαιδευτικών.

Ο Πατριάρχης και ο Πάπας απηύθυναν χαιρετισμό, όπως και οι εκπρόσωποι όλων των Εκκλησιών και Θρησκευτικών Κοινοτήτων που είχαν προσκληθεί, μαζί με την αρμόδια εκπρόσωπο της UNESCO.

Η συνάντηση είχε  θέμα «Θρησκείες και εκπαίδευση: Προς ένα παγκόσμιο σύμφωνο για την εκπαίδευση». Σύμφωνα με δελτίο Τύπου της Αγίας Έδρας , οι συμμετέχοντες συμμετείχαν «σε έναν αδελφικό διάλογο σχετικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την εκπαίδευση σήμερα».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στον χαιρετισμό του (το πλήρες κείμενο στο τέλος της ανάρτησης μαζί με αυτό του Πάπα Φραγκίσκου) , μεταξύ άλλων , πρόβαλε τα εξής σημεία: 

*Εν όψει του γεγονότος ότι η θρησκεία χρησιμοποιείται σήμερον συχνάκις από φονταμενταλιστικούς κύκλους ως όχημα διασπάσεων και συγκρούσεων, η ορθή θρησκευτική αγωγή, ως παιδεία ειρήνης, αποκτά ιδιαιτέραν επικαιρότητα

 *Οι νέοι πρέπει να διδάσκωνται την θρησκείαν, η οποία τονίζει την πνευματικήν ταυτότητα και τον αιώνιον προορισμόν του ανθρώπου, δίδει απαντήσεις εις τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα και εις την αναζήτησιν νοήματος ζωής, καθορίζει την ιδιοπροσωπίαν λαών και πολιτισμών, έχει διασώσει πολυτιμοτάτας πνευματικάς παραδόσεις, τον σεβασμόν προς την δημιουργίαν, αντιστέκεται εις τας τάσεις, αι οποίαι οδηγούν εις την φαλκίδευσιν της ιερότητος του ανθρωπίνου προσώπου, και δύναται να συμβάλη καθωριστικώς εις την ειρήνην και την καταλλαγήν, εις την ανάπτυξιν ενός πολιτισμού αλληλεγγύης και αδελφοσύνης.

 *Ο διδάσκαλος, ο οποίος διαχειρίζεται την παιδικήν και την εφηβικήν ηλικίαν, κατά την οποίαν τίθενται αι βάσεις διά τον αξιολογικόν προσανατολισμόν και την διαμόρφωσιν του χαρακτήρος του ανθρώπου, δεν είναι εις ανώνυμος παράγων της εκπαιδεύσεως, ο οποίος μεταδίδει χρηστικάς γνώσεις, αλλά ο παιδαγωγός που βοηθεί τον μαθητήν να αποκτήση αισθητήριον διά το βάθος των πραγμάτων, να ιεραρχήση τας επιθυμίας και τους στόχους του, να κατανοήση την αξίαν της κοινωνικής ευθύνης.

*Είναι βέβαιον, ότι ο εκπαιδευτικός χωρίς αυτό το «ήθος του δασκάλου» δεν δύναται να ασκήση αποτελεσματικώς το έργον παιδείας. Όντως, ο αυθεντικός διδάσκαλος αποτελεί και σήμερον το μέγιστον κεφάλαιον της παιδείας.

  *Είναι αυτονόητον, ότι μόνον γνήσιοι διδάσκαλοι δύνανται να συμβάλουν εις την θετικήν αντιπετώπισιν των συγχρόνων μεγάλων προκλήσεων εις τον χώρον της παιδείας. Αυτοί θα διαδραματίσουν σημαντικόν ρόλον εις την υπέρβασιν των δυσκολιών εις την εκπαίδευσιν, τας οποίας έχει προκαλέσει και συνεχίζει να δημιουργή η πανδημία του κορωνοιού Covid – 19. Αυτοί θα αναδεικνύουν την σημασίαν της σχολικής θρησκευτικής αγωγής διά την πνευματικήν και κοινωνικήν ανάπτυξιν των νέων, και θα διδάξουν εις την νέαν γενεάν την λειτουργίαν του διαλόγου, το πνεύμα της διαπολιτισμικότητος και την αξίαν της ειρηνικής συμβιώσεως με τον άλλον, τον διαφορετικόν.

Διαμορφώνοντας το μέλλον

Στην ομιλία του στη συνάντηση ο Πάπας Φραγκίσκος, σύμφωνα με το vaticannews, υπενθύμισε  την έκκλησή του του 2019 προς όλους όσους ασχολούνται με την εκπαίδευση για διάλογο σχετικά με το «πώς διαμορφώνουμε το μέλλον του πλανήτη μας», σημειώνοντας ότι “η αλλαγή απαιτεί «μια εκπαιδευτική διαδικασία με στόχο την ανάπτυξη , μια νέα καθολική αλληλεγγύη και μια πιο φιλόξενη κοινωνία”.

Αυτός, είπε, είναι ο λόγος για την έκκλησή του για μια «ευρεία εκπαιδευτική συμμαχία» για την αποκατάσταση των σχέσεων προκειμένου να οικοδομηθεί μια πιο αδελφική ανθρωπότητα.

«Αν επιθυμούμε έναν πιο αδελφικό κόσμο», είπε, «πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους νέους να αναγνωρίζουν, να εκτιμούν και να αγαπούν κάθε άνθρωπο , ανεξάρτητα από τις διαφορές μας». Σχετικά εξήγησε  ότι η εκπαίδευση πρέπει να θεμελιωθεί όχι μόνο στη θεμελιώδη  αρχή « Γνωρίστε τον εαυτό σας », αλλά και σε άλλες « βασικές αρχές : τη γνώση των αδελφών και των αδελφών κάποιου, την  γνώση της δημιουργίας, ώστε  γνωρίζοντας το υπερβατικό  να εκπαιδεύσετε στο μεγάλο μυστήριο της ζωής».

Ο Πάπας τόνισε : «Δεν μπορούμε να μην μιλήσουμε στους νέους για τις αλήθειες, που δίνουν νόημα στη ζωή».

Θρησκείες και εκπαίδευση

Τονίζοντας τη στενή σχέση μεταξύ θρησκειών και παιδείας, ο Πάπας Φραγκίσκος είπε ότι «όπως στο παρελθόν, έτσι και στις μέρες μας, με τη σοφία και την ανθρωπιά των θρησκευτικών μας παραδόσεων, θέλουμε να αποτελέσουμε ένα ερέθισμα για μια ανανεωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα που μπορεί να προσδώσει  καθολική αδελφότητα στον κόσμο μας ».

Ο Πάπας αναγνώρισε επιβλαβείς πρακτικές,  που μερικές φορές μπορεί να έχουν αλλοιώσει τη θρησκευτική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων της σύγκρουσης μεταξύ διαφορετικών θρησκειών,  διακρίσεων  σε βάρος μειονοτήτων, ασέβειας για τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών και των πιο ευάλωτων  και ανοχής στην εκμετάλλευση της δημιουργίας. Αντίθετα, είπε,  ότι “τώρα είμαστε δεσμευμένοι για ειρηνική συνύπαρξη,  υπεράσπιση της αξιοπρέπειας όλων και των δικαιωμάτων όλων ,  αγάπη και φροντίδα για όλη τη δημιουργία”.

Επιβεβαίωση της αποστολής

Σήμερα, είπε ο Πάπας Φραγκίσκος, «θέλουμε να δηλώσουμε ότι οι θρησκευτικές μας παραδόσεις, οι οποίες έπαιζαν πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο στη σχολική εκπαίδευση, από τη διδασκαλία της λογοτεχνίας έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση, επιβεβαιώνουν την αποστολή τους να εκπαιδεύσουν ολοκληρωτικά κάθε άτομο: κεφάλι, χέρια, καρδιά και ψυχή”. Επίσης, επισήμανε:  «Ας σκεφτεί κανείς τι νιώθει και κάνει. Ας νιώσει κανείς τι σκέφτεται και κάνει. Ας κάνει κανείς αυτό που αισθάνεται και σκέφτεται: την αρμονία της ακεραιότητας του ανθρώπου, δηλαδή όλη την ομορφιά αυτής της αρμονίας ».

Ο Πάπας Φραγκίσκος ολοκλήρωσε την ομιλία του, καλώντας τους συμμετέχοντες να προσευχηθούν , ζητώντας από τον Θεό ” να φωτίσει το μυαλό μας,  ώστε ο διάλογός μας να αποδώσει καρπούς και να μας βοηθήσει με θάρρος να ακολουθήσουμε τους δρόμους των νέων εκπαιδευτικών οριζόντων”.

Οι 5 τομείς δράσης του Εκπαιδευτικού Συμφώνου

Οι συνεισφορές και οι προβληματισμοί της συνάντησης θα βοηθήσουν την περαιτέρω έρευνα στους πέντε τομείς του Παγκόσμιου Συμφώνου για την Εκπαίδευση: ανθρώπινη αξιοπρέπεια και δικαιώματα –  αδελφότητα και συνεργασία – τεχνολογία και ολιστική οικολογία – ειρήνη και ιθαγένεια – πολιτισμός και  θρησκείες. Αυτά τα θέματα θα αναλυθούν σε επόμενες εκδηλώσεις με στόχο την υλοποίηση των δεσμεύσεων του εκπαιδευτικού συμφώνου τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, σε συνεργασία με ένα ευρύ δίκτυο πανεπιστημίων. 

Μήνυμα στους εκπαιδευτικούς

Αυτό έχει γίνει σαφές στο μήνυμα των συμμετεχόντων προς τους εκπαιδευτικούς και την εκπαίδευση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Δασκάλων. Οι συμμετέχοντες στην συνάντηση εξέφρασαν ευγνωμοσύνη στους δασκάλους και τους εκπαιδευτικούς για την αφοσίωση και τη θυσία τους στην εκτέλεση της «ευγενούς αποστολής της εκπαίδευσης των νέων» και για την ενθάρρυνσή τους «να συνεχίσουν σε αυτόν τον δρόμο με ελπίδα», παρά τις προκλήσεις που επιδείνωσε η πανδημία.

Συμβολή θρησκειών και νεολαίας

Τονίζοντας ότι το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Εκπαίδευση δεν είναι μόνο μια ιδέα, αλλά έχει και πρακτικές προεκτάσεις, η συνάντηση στο Βατικανό αναφέρει : ” Οι νέοι προσφέρουν ήδη ενεργητική συμβολή σε αυτό. Βάζοντας τον εαυτό τους στην πρώτη γραμμή της κουλτούρας του διαλόγου και του πολιτισμού της αρμονίας, αμφισβητούν τους ενήλικες. Οι  εκπρόσωποι των θρησκειών στη συνάντηση έκαναν προτάσεις και ιδέες για την εκπαίδευση, που προέκυψαν από τις διαφορετικές εμπειρίες και παραδόσεις τους. ¨Η γνώση και η εκτίμηση των σχεδίων του άλλου για την εκπαίδευση είναι ένας τρόπος για να εδραιωθούν οι επαφές μεταξύ των μελών διαφορετικών ομολογιών, με στόχο τον οικουμενισμό και τον διαθρησκευτικό διάλογο¨, καταλήγει η ανακοίνωση, που εκδόθηκε, μετά την σημερινή συνάντηση. 

Ο χαιρετισμός του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου 

Βαρθολομαίος: “ο αυθεντικός διδάσκαλος αποτελεί και σήμερον το μέγιστον κεφάλαιον της παιδείας”. by ARISTEIDIS VIKETOS on Scribd

Η ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου ( αγγλικό κείμενο) 

ADDRESS OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS

TO THE PARTICIPANTS IN THE MEETING

“RELIGIONS AND EDUCATION:

TOWARDS A GLOBAL COMPACT ON EDUCATION”

Clementine Hall

Tuesday, 5 October 2021

[Multimedia]

____________________________________

Dear brothers and sisters,

I am pleased to welcome you on this significant occasion to promote a Global Compact on Education. On this World Teachers’ Day instituted by UNESCO, we, as representatives of different religious traditions, wish to express our closeness and gratitude to teachers, and at the same time our concern for education.

Two years ago, on 12 September 2019, I appealed to all those engaged in various ways in the field of education to “dialogue on how we are shaping the future of our planet and the need to employ the talents of all, since all change requires an educational process aimed at developing a new universal solidarity and a more welcoming society” (Message for the Launch of the Compact on Education).

For this reason, I promoted the initiative of a Global Compact on Education in order “to rekindle our dedication for and with young people, renewing our passion for a more open and inclusive education, including patient listening, constructive dialogue and better mutual understanding”. I invited everyone “to unite our efforts in a broad educational alliance, to form mature individuals capable of overcoming division and antagonism, and to restore the fabric of relationships for the sake of a more fraternal humanity”.

If we desire a more fraternal world, we need to educate young people “to acknowledge, appreciate and love each person, regardless of physical proximity, regardless of where he or she was born or lives” (Encyclical Fratelli Tutti, 1). The fundamental principle “Know yourself” has always guided education. Yet we should not overlook other essential principles: “Know your brother or sister”, in order to educate in welcoming others (cf. Encyclical Fratelli Tutti; Document on Human Fraternity, Abu Dhabi, 4 February 2019); “Know creation”, in order to educate in caring for our common home (cf. Encyclical Laudato Si’) and “Know the Transcendent”, in order to educate in the great mystery of life. We are concerned to ensure an integral formation that can be summed up in knowledge of ourselves, our brothers and sisters, creation and the Transcendent. We cannot fail to speak to young people about the truths that give meaning to life.

Religions have always had a close relationship with education, accompanying religious activities with educational, scholastic and academic ones. As in the past, so also in our day, with the wisdom and humanity of our religious traditions, we want to be a stimulus for a renewed educational activity that can advance universal fraternity in our world.

If in the past, our differences set us at odds, nowadays we see in them the richness of different ways of coming to God and of educating young people for peaceful coexistence in mutual respect. For this reason, education commits us never to use God’s name to justify violence and hatred towards other religious traditions, to condemn all forms of fanaticism and fundamentalism, and to defend the right of each individual to choose and act in accordance with his or her conscience.

If in the past, also in the name of religion, discrimination was practiced against ethnic, cultural, political and other minorities, today we want to be defenders of the identity and dignity of every individual and to teach young people to accept everyone without discrimination. For this reason, education commits us to accept people as they are, not how we want them to be, without judging or condemning anyone.

If in the past, the rights of women, children and the most vulnerable were not always respected, today we are committed firmly to defend those rights and to teach young people to be a voice for the voiceless. For this reason, education impels us to reject and denounce every violation of the physical and moral integrity of each individual. Education must make us realize that men and women are equal in dignity; there is no room for discrimination.

If in the past, we tolerated the exploitation and plundering of our common home, today, with greater awareness of our role as stewards of the creation entrusted to us by God, we want to give voice to the plea of nature for its survival, and to train ourselves and future generations in a more sober and ecologically sustainable lifestyle. Yesterday I was impressed by something that was said by one of the scientists at our meeting: “My newborn granddaughter will have to live, in fifty years’ time, in an unlivable world, if things continue as they are”. For this reason, education commits us to love our mother Earth, to avoid the waste of food and resources, and to share more generously the goods that God has given us for the life of everyone. I think of what one thinker, not a Catholic, used to say: “God always forgives, we occasionally forgive. Nature never forgives”.

Today we want to state that our religious traditions, which have always played a leading role in schooling, from teaching literacy to higher education, reaffirm their mission of integrally educating each individual: head, hands, heart and soul. To think about what we are feeling and doing. To feel what we are thinking and doing. To do what we are feeling and thinking. The beauty and harmony of what it is to be fully human.

Dear brothers and sisters, I thank you for taking part in this meeting. I also thank those who, due to the pandemic, could not be here today. And now I invite you to a brief moment of silence, asking God to enlighten our minds so that our dialogue will bear fruit and help us courageously to pursue the paths of new educational horizons.