Αιχμάλωτοι της Ιστορίας

Του Στέφανου Κασιμάτη*

Οι αντιδράσεις για την παρουσία του Ελπιδοφόρου σε τουρκική τελετή στη Νέα Υόρκη ήσαν άτοπες. Βασίστηκαν στο τι νομίζουμε εμείς ή, μάλλον, τι αισθανόμαστε για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όχι στο τι είναι πραγματικά και ιστορικά το Πατριαρχείο. Η άγνοιά μας είναι που σοκάρει, όχι ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής πήγε σε μια τουρκική τελετή μαζί με τον Τατάρ και τον Ερντογάν. Στο κάτω κάτω, ήταν και ο Γκουτέρες εκεί, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Να τον κατηγορήσουμε και αυτόν ότι αναγνώρισε πολιτικά τον Τατάρ δια της παρουσίας του στην τελετή;

Οι Κύπριοι έχουν τους δικούς τους λόγους να είναι έξαλλοι με τον Ελπιδοφόρο, γι’ αυτό και ο πρόεδρος Αναστασιάδης ματαίωσε τη συνάντηση μαζί του. Ομως αυτοί, δυστυχώς, τα έχουν κάνει τόσο μαντάρα με το Κυπριακό, ώστε τώρα πιάνονται απ’ τα μαλλιά τους σαν τους πνιγμένους ή ψάχνουν αποδιοπομπαίους να τους φορτώσουν την ευθύνη των λαθών τους. Πολύ σωστά ο Μητσοτάκης δεν ευθυγραμμίστηκε με την κυπριακή κυβέρνηση και θα συναντήσει τον Αρχιεπίσκοπο την Παρασκευή.

Η υπόθεση φέρνει στην επιφάνεια την αντίφαση του Υπαρκτού Ελληνισμού ότι, δηλαδή, αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως έθνος ή εθνικό δεν ταυτίζεται πάντα με το ελληνικό κράτος – συνήθως, είναι μεγαλύτερο. Ετσι, δεχόμαστε να μας επηρεάζει το Πατριαρχείο, αλλά εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να επηρεάσουμε τη δική του πορεία, διότι ιστορικά βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία του τουρκικού κράτους. Ετσι είναι από το 1453 και, παρεμπιπτόντως, συνιστώ ανεπιφύλακτα σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να διαβάσει για το ιστορικό βάθος του ρόλου του Πατριαρχείου το βιβλίο του Στίβεν Ράνσιμαν «Η μεγάλη Εκκλησία σε αιχμαλωσία». Το Πατριαρχείο είναι δικό μας συναισθηματικά, θεσμικά όμως είναι της Τουρκίας.

Αλλωστε, οι εξηγήσεις, που έδωσαν αργότερα, ανωνύμως, άτομα του περιβάλλοντος του Ελπιδοφόρου, αυτό ακριβώς υπενθύμισαν. Αυτή είναι, είπαν, η συνολική προσέγγιση του Πατριαρχείου: να έχει παρουσία η Αρχιεπισκοπή σε όλα τα fora που παρίσταται η πολιτική ηγεσία για εθνικούς λόγους και προστασίας του θεσμικού ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πολιτική ηγεσία εδώ είναι η τουρκική πολιτική ηγεσία, αλλά οι εθνικοί λόγοι είναι ελληνικοί. Είμαστε αιχμάλωτοι της Ιστορίας…

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/  ΠΗΓΗ: “ΤΑ ΝΕΑ” των Αθηνών