Προτροπές Οικουμενικού Πατριάρχη στους Έλληνες της Ουκρανίας

Κρατήστε την ελληνική γλώσσα, το ήθος και τον πολιτισμό της Ρωμιοσύνης και την Ορθόδοξη πίστη σας

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος επέστρεψε αργά χθες βράδυ στην Κωνσταντινούπολη από την Ουκρανία. Στο πλαίσιο της επίσκεψης του στο Κίεβο ο κ. Βαρθολομαίος είχε την ευκαιρία να συναντηθεί  με εκπροσώπους Ελληνικών Κοινοτήτων και Συλλόγων, που ζουν στην Ουκρανία. Η συνάντηση έγινε στην Θεολογική Ακαδημία της Ορθοδόξου Εκκλησίας Ουκρανίας. 

Ο Πατριάρχης προέτρεψε τους Έλληνες της Ουκρανίας να κρατήσουν την ελληνική γλώσσα, το ήθος και τον πολιτισμό της Ρωμιοσύνης και την Ορθόδοξη πίστη τους.  

“Μετά πολλής χαράς αλλά και συγκινήσεως απευθυνόμεθα προς τους εν Κιέβω Έλληνας, οι οποίοι ενσαρκώνουν και συνεχίζουν μίαν μακράν και λαμπράν ιστορίαν παρουσίας, καλής μαρτυρίας, προσφοράς εις την ευρυτέραν κοινωνίαν, αλλά και πιστότητος εις την παράδοσιν της Ελληνικής γλώσσης και εις τας ζωτικάς οικουμενικάς αξίας, τας οποίας εδώρισεν εις τον πολιτισμόν το αρχαίον ελληνικόν πνεύμα και αποτελούν «κτήμα ες αεί» διά την ανθρωπότητα”, τόνισε ο Παναγιώτατος κατά τη συνάντηση του με τους Έλληνες της Ουκρανίας,  σύμφωνα με το δελτίο του Γραφείου Τύπου & Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου  και συνέχισε:

“Εις την εκκλησιαστικήν γλώσσαν και την θεολογίαν ο όρος Ελληνισμός παραπέμπει εις τον λεγόμενον «εκχριστιανισμένον Ελληνισμόν», προιόν της συναντήσεως και συζεύξεως Χριστιανισμού και ελληνικού πολιτισμού, το οποίον ορθώς απεκλήθη «θαύμα» εις τον χώρον του πνεύματος. Διά της συζεύξεως ταύτης ενεπλουτίσθησαν αμφότερα τα μεγέθη και ανεδείχθη η αξία των ως θεμελίου ενός νέου οικουμενικού πολιτισμού.

Παρέλκει, ασφαλώς, η παρατήρησις ότι ο «βαπτισμένος Ελληνισμός» νοείται ως πολιτισμικόν ιδεώδες, ως πρότασις νοήματος ζωής και ελευθερίας, πέραν και έξω πάσης εννοίας εθνοφυλετισμού. Δεν είναι τυχαίον ότι, επί τη βάσει αυτού του ιδεώδους, η Ορθόδοξος ιεραποστολή εσεβάσθη την πολιτισμικήν ταυτότητα και την γλώσσαν των εκχριστιανισθέντων λαών, έχουσα πάντοτε ως μοναδικόν σκοπόν την μετάδοσιν της αληθείας της εν Χριστώ ανακαινίσεως του κόσμου και του ανθρώπου, η οποία ελειτούργει και ως πηγή εμπνεύσεως διά την ανάπτυξιν και ανύψωσιν του ιδιαιτέρου πολιτισμού των εν λόγω κοινωνιών.

Θαυμάζομεν, τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, την μακραίωνα γόνιμον παρουσίαν του Ελληνισμού ενταύθα, και την αγαστήν συνύπαρξιν μετά του γηγενούς λαού. Εις την Χερσόνησον της Κριμαίας, την Ταυρικήν των Αρχαίων Ελλήνων και την Περάτειαν των Βυζαντινών, τα πρώτα ίχνη παρουσίας του ελληνικού στοιχείου ανευρίσκονται ήδη τον 7ον π. Χ. αιώνα. Πόλεις ως η Ολβία, το Ποντικάπαιον, το Νυμφαίον, η Θεοδοσία, η Χερσόνησος, η Φαναγορία, είναι μερικαί μόνον αποδείξεις της ακτινοβολίας και της σπουδαιότητος του Ελληνισμού ενταύθα. Διά την παρουσίαν και σημασίαν του Βυζαντινού Ελληνισμού δεν έχομεν χρείαν λόγων, καθώς ο εν Κιέβω Ναός της του Θεού Σοφίας, κατ᾽ αντιτυπίαν του αρχετύπου εν Κωνσταντινουπόλει, ίσταται διαχρονικώς άφωνος αλλά και λαλίστατος μάρτυς.

Εις τους επακολουθήσαντας αιώνας, ο εν Ουκρανία Ελληνισμός θα διέλθη διά «πυρός και ύδατος» (Ψαλμ. ξε΄, 12), θα γνωρίση αλλεπαλλήλους δυνάστας, θα εκτοπισθή εκ των αρχαίων εστιών του, θα ακμάση και θα συρρικνωθή. Έλληνες θα καταστούν επιφανή και εξέχοντα μέλη των περιφήμων «Αδελφοτήτων». Έλληνες θα ανιδρύσουν, μετά την μετοίκησίν των εκ της Κριμαικής χερσονήσου, τας ακμαζούσας Κοινότητας εν Κιέβω, εν Οδησσώ και αλλαχού και, βεβαίως, μίαν ολόκληρον πόλιν, την συνώνυμον της υπεράγνου Θεοτόκου Μαρίας, την εξάκουστον Μαριούπολιν, εις τα παράλια μέρη της θαλάσσης του Αζόφ. Και δεν είναι το όνομα μόνον της Μαριουπόλεως, αυτό το οποίον φανερώνει την ευσέβειαν και προσήλωσιν των Ελλήνων της Ουκρανίας εις την Εκκλησίαν και τας τιμαλφείς παραδόσεις του Γένους, αλλά και το πλήθος των Ναών της εκείσε ομογενείας, πέριξ των οποίων θα δημιουργηθή σπουδαία πνευματική και πολιτιστική κίνησις”.

Στη συνέχεια ο Πατριάρχης επεσήμανε ότι Ελληνισμός δεν είναι μόνον παρελθόν, αλλά σημαίνει παρόν και, κυρίως, μέλλον.

“Σήμερον δεν υφίστανται οι κρατικοί περιορισμοί και αι δυσκολίαι του παρελθόντος, και αι Ελληνικαί Κοινότητες, παρά τα πραγματικά και χρόνια προβλήματα, εξακολουθούν να ζούν και να δημιουργούν, μετά πάσης προσηλώσεως εις τα πάτρια και τα παραδεδομένα. Το Κρατικόν Πανεπιστήμιον Ανθρωπιστικών Σπουδών της Μαριουπόλεως αποτελεί σημαντικώτατον ερευνητικόν κέντρον σπουδής και μελέτης της Ελληνικής γλώσσης. Πολυάριθμοι Ελληνικοί σύλλογοι λειτουργούν εις την επικράτειαν της Ουκρανίας. Και εν ενί λόγω, ο εν Ουκρανία Ελληνισμός δεν είναι μουσειακόν έκθεμα αλλά ζωντανή παρουσία, θάλλουσα πραγματικότης”.

Ακολούθως ο Παναγιώτατος, υπογραμμίζοντας ότι ο Ελληνισμός είναι απολύτως διάφορος εθνοφυλετικών και λοιπών κριτηρίων, τόνισε ότι για τον λόγο αυτό οι Έλληνες που ζουν στην Ουκρανία αποτελούν ποίμνιο της υπό τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιον Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας, όπως, αντίστοιχα, οι Ουκρανοί και οι Ουκρανόφωνοι της Κωνσταντινουπόλεως αποτελούν ποίμνιο της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας. 

“Η εκκλησιολογία μας είναι δομημένη επί γεωγραφικών και ενοριακών κριτηρίων και ποτέ επί τη βάσει καταγωγής η γλώσσης η πολιτισμού. Πάντες οι Ορθόδοξοι, οι παροικούντες εις τα όρια μιάς Επαρχίας, μιάς Τοπικής Εκκλησίας, αποτελούν ποίμνιον αυτής και μόνον, και ουχί των χωρών καταγωγής η προελεύσεώς των. Πάσα άλλη θεώρησις ή, καλλίτερον, τυχόν παραθεώρησις ταύτης της θεμελιώδους και κεφαλαιώδους διά την Εκκλησίαν αρχής, οδηγεί εις περιττάς περιπλοκάς και, κυρίως, εις αλλοίωσιν της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας.

Έχοντες, κατά ταύτα, πλησίον ημών τον Κανονικόν προστάτην και ποιμενάρχην πάντων των εν Κιέβω Ορθοδόξων και Προκαθήμενον της Αγιωτάτης Αδελφής Εκκλησίας Ουκρανίας Μακαριώτατον κύριον Επιφάνιον, χαιρόμεθα και δοξολογούμεν το όνομα του Κυρίου ότι διαποιμαίνει το εμπιστευθέν Αυτώ ποίμνιον άνευ διακρίσεων, αλλά μετά σοβαρότητος, αγάπης, συνέσεως και στοργής προς πάντας. Πλησίον αυτού, και υπό τας οδηγίας των καλών κληρικών και συνεργατών του, δύνασθε ελευθέρως να αναπτύσσητε τας παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα της καταγωγής σας”.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι ο όπου γης ελληνισμός έχει τη μεγάλη ευθύνη να διατηρήσει τα ιδανικά του Γένους.

“Πάντοτε, τεκνία πεφιλημένα, ημείς, οι ελεηθέντες από Θεού να είμεθα κληρονόμοι και φορείς της οικουμενικότητος του ελληνικού ιδεώδους, ως ουσιώδους στοιχείου της Ορθοδόξου ημών ταυτότητος, έχομεν την μεγάλην ευθύνην να διακονώμεν παντί σθένει τας αξίας και τα αναλλοίωτα εις τον χρόνον ιδανικά του Γένους, ήτοι την προς αλλήλους αγάπην, την ειρήνην, την αλληλεγγύην, την φιλοξενίαν και την ανοικτοσύνην προς το διαφορετικόν. Καλείσθε και υμείς, εν τω πλαισίω της συγχρόνου πολυπολιτισμικότητος και εντός πολλών εκκλησιαστικών και θρησκευτικών περιβαλλόντων, να διατηρήσητε ανόθευτον την παρακαταθήκην των προγόνων μας, το ήθος και τον πολιτισμόν της Ρωμιοσύνης. Και, ως προσφυέστατα συνήθιζε να λέγη εις εκ των στενών συνεργατών ημών, ο αείμνηστος φωτογράφος και δημοσιογράφος Νικόλαος Μαγγίνας: «Ρωμηός είναι ο Έλληνας 24 καρατίων».

Την Ορθόδοξον πίστιν και την Ελληνικήν γλώσσαν μας να καλλιεργήτε, τέκνα εν Κυρίω, με όλον σας το είναι, μετά κόπων και προσπαθειών, μετά ιερού ζήλου και αδόλου αγάπης. Η Ελληνική, εκτός από αξονική γλώσσα του πολιτισμού, είναι και «μητρική γλώσσα της Χριστιανοσύνης». Δι᾽ αυτής επετεύχθη το «θαύμα» της Πατερικής θεολογίας, η οποία, ως έχει λεχθή, αποτελεί σταθμόν όχι μόνον εις την ιστορίαν της Εκκλησίας, αλλά και εις την πορείαν του παγκοσμίου πολιτισμού. Να μη λησμονήτε ποτέ τα λόγια του μεγάλου ποιητού Οδυσσέα Ελύτη ότι η γλώσσα μας δεν είναι μόνον μέσον επικοινωνίας, αλλά «φορέας ηθικών αξιών».

Το λοιπόν, φίλτατα τέκνα, πορεύεσθε εν ειρήνη! Να είσθε άπαντες βέβαιοι, ότι, εν τη Βασιλίδι των Πόλεων, προσευχόμεθα υπέρ υμών και υπέρ πάσης ψυχής Χριστιανών Ορθοδόξων, υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου και ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών. Μεταφέρατε εις τους οίκους και εις τους οικείους σας την ευλογίαν και την στοργήν της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και ο Θεός της αγάπης είη υμίν εν τω βίω βοηθός!”

Ακολούθως μίλησαν Πρόεδροι και εκπρόσωποι Ελληνικών Κοινοτήτων και Συλλόγων, οι οποίοι εξέφρασαν την χαρά και την συγκίνηση τους για την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου στην Ουκρανία και την επικοινωνία τους μαζί του.

Στη συνάντηση παρέστη ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας  Επιφάνιος, η Συνοδεία του Παναγιωτάτου,  ο ελληνικής καταγωγής Θεοφιλ. Επίσκοπος Ολβίας  Επιφάνιος, της Ορθοδόξου Εκκλησίας Ουκρανίας, ο οποίος έχει την ευθύνη της επικοινωνίας και συνεργασίας με τους Έλληνες , που διαβιούν στην Ουκρανία. Επίσης , ήταν παρών 0 κ. Αλέξανδρος Μπουντούρης, εκ μέρους της Πρεσβείας της Ελλάδος στο Κίεβο.