Quo Vadis Κύπρος;

Του Αχιλλέα Δημητριάδη, Νομικού & Δικηγόρου*

Έχω ήδη περιγράψει αρκετές φορές την νομική διάσταση των πραγμάτων στο Βαρώσι και ειδικά τις υποθέσεις στο ΕΔΑΔ και συγκεκριμένα το αφήγημα ΕΒΚΑΦ, καθώς επίσης και το πώς θα πρέπει να χειριστούμε την σημερινή κρίση, που δυστυχώς ήταν προβλέψιμη.

Σήμερα θα ήθελα να προχωρήσω ένα βήμα πιο κάτω και να προσπαθήσω να σκιαγραφήσω μια πορεία για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να βγούμε από το τέλμα στο οποίο βρεθήκαμε.

Το Βαρώσι είναι ο φάρος της λύσης του Κυπριακού.  Αν σβήσει, χάνουμε την πορεία μας προς την λύση και θα πέσουμε στα βράχια της διχοτόμησης.

Πιστεύω ότι πρέπει να δούμε τις δυσμενείς εξελίξεις στην περιφραγμένη πόλη σαν το καμπανάκι του τελευταίου γύρου των προσπαθειών για επίλυση.  Αυτή πρέπει να επέλθει με μια ΔΔΟ με πολιτική ισότητα σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τις συγκλίσεις των ηγετών μας.

Ελπίζω ότι το γεγονός της εξαγγελίας ανοίγματος μόνο μέρους της περίκλειστης περιοχής να αφήνει ζωντανό το ενδεχόμενο επανέναρξης συνομιλιών.

Τα καταγράφει ο Γενικός Γραμματέας στην τελευταία έκθεση του ως αποτέλεσμα της απουσίας προοπτικής λύσης από το Κραντ Μοντάνα.  Οι συνομιλίες πρέπει να αρχίσουν από εκεί που μείναμε το 2017, στα 6 σημεία του Πλαισίου Γκουτέρες.

Εμφανώς η στροφή της Τουρκίας στα δύο κράτη είναι ο κύριος λόγος για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.  Αλλά νομίζω ότι και η 4ετής απραξία της Κυβέρνησης μαζί με την αναξιοπιστία που κατάφερε να δημιουργήσει, ειδικά στις Βρυξέλλες, είναι ένας ακόμη λόγος που έφερε το Βαρώσι στο πιάτο της Τουρκικής αδιαλλαξίας.

Δυστυχώς αυτή η αναξιοπιστία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της αντιφατικής στάσης μας στις συνομιλίες αλλά επίσης και αποτέλεσμα του ελλείματος εμπιστοσύνης της ΕΕ μετά από τις διαδικασίες για τα «χρυσά» διαβατήρια και το ρεζίλεμα που έχουμε υποστεί.  Θυμίζω τις διαδικασίες κατά της Κύπρου επί παραβάσει.

Δεν αρκεί η νομική άμυνα μετά τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών είτε αυτά είναι το 550 ή το 789 για την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων υπό την διοίκηση της UNFICYP.  Ούτε και οι αποφάσεις στο ΕΔΑΔ και οι διαδικασίες που καθόρισε στην υποτελή στην Τουρκία τοπική διοίκηση για διεκδίκηση των περιουσιών των προσφύγων και τα διαφυγόντα ενοίκια. 

Πρέπει νομίζω να βγούμε και σε μια πολιτική αντεπίθεση, συμπλέοντας με την Ευρωπαϊκή Ένωση με προορισμό την λύση μέσα από διαδικασίες στα Ηνωμένα Έθνη.

Ανακτώντας την αξιοπιστία μας στην Ευρώπη οι εταίροι θα μπορούν να μας εμπιστευτούν ξανά και έτσι να περάσει το μήνυμα ότι είμαστε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος.

Με αυτό τον τρόπο θα θωρακιστούν οι προσπάθειες μας και θα μπορέσουμε να ζητούμε με αξιώσεις, ως μέρος της Ευρώπης, να συνεχίσει η διαδικασία από εκεί που μείναμε στο Κραντ Μοντάνα.  Έτσι θα γίνει εφικτή μια σταυροειδής διαπραγμάτευση πάνω στα 6 σημεία του Πλαισίου Γκουτέρες.  Για αυτή την δύσκολη διαδικασία πρέπει να  συγκροτηθούν ξανά οι ομάδες εργασίας για το Κυπριακό και να αρχίσουν ασκήσεις επί χάρτου για να είμαστε σωστά προετοιμασμένοι. 

Θα πρέπει ακόμη να ξεκαθαρίσουμε τις προθέσεις μας για λύση, αλλά και τις κόκκινες μας γραμμές. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή λύση δύο κρατών.  Ναι στην πολιτική ισότητα, όχι όμως στην κυριαρχική ισότητα. 

Η πολιτική μας αντεπίθεση αφορά επίσης τους κατάλληλους χειρισμούς για μια θετική ατζέντα της ΕΕ με την Τουρκία.  Αυτοί οι χειρισμοί θα λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης για την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό.  Ως γνωστό οι τεχνικές επιτροπές για την ανανεωμένη τελωνειακή ένωση ΕΕ – Τουρκίας συνεδριάζουν, η Τουρκία συμφωνήθηκε να λάβει βοήθεια δισεκατομμυρίων ευρώ για το μεταναστευτικό και η απελευθέρωση της βίζας για Τούρκους πολίτες στην ΕΕ βρίσκεται στο τραπέζι.  

Έχουμε ακόμη το ηθικό αλλά και το νομικό προβάδισμα έναντι της Τουρκίας. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε και το συγκριτικό πλεονέκτημα της ιδιότητας του Κράτους Μέλους της ΕΕ έτσι ώστε μέσα από τις αξιόπιστες διεκδικήσεις μας να φανεί ότι δεν είναι μόνο προς το συμφέρον μας αλλά και προς το συμφέρον ολόκληρης της ενωμένης Ευρώπης μια λύση του Κυπριακού που να επαναφέρει την ειρήνη, την σταθερότητα, την ανάπτυξη και την ευημερία στην χώρα μας.

Οι ευρωτουρκικές σχέσεις, μαζί με ένα δημιουργικό ενεργειακό σχεδιασμό, θα μπορούσε να είναι ο καταλύτης, για να ξαναρχίσει ο διάλογος.

Σε μια τέτοια περίπτωση θα επανεύρουμε την πορεία μας προς την λύση και θα αποφύγουμε τα βράχια της διχοτόμησης.

ΠΗΓΗ : “Ο Φιλελεύθερος” , 8.8.21/

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους

ΦΩΤΟ: Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Ιούλιος 2021