Ιδιαίτερα στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε στις μέρες μας, με την επιβολή περιοριστικών μέτρων για αντιμετώπιση της πανδημίας, τα δικαιώματα των παιδιών επηρεάστηκαν δυσμενώς σε πολλά επίπεδα.
Εκτός από τη Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού που καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση το ΟΗΕ και γιορτάζεται στις 20 Νοεμβρίου, η 1η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια ημέρα του παιδιού το 1925 από τη Παγκόσμια Συνέλευση για την ευημερία του παιδιού της Γένοβας.
Εκατομμύρια παιδιά, σε ολόκληρο τον κόσμο, συνεχίζουν να ζουν σε συνθήκες, όπως είναι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός.
Η παιδική εργασία αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του παιδιού και έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζει την ανάπτυξη τους, οδηγώντας τα δυνητικά σε δια βίου σωματική ή ψυχολογική βλάβη.
Έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει μία ισχυρή σχέση μεταξύ φτώχειας και παιδικής εργασίας, ενώ η παιδική εργασία με τη σειρά της διαιωνίζει τη φτώχεια κρατώντας τα παιδιά των φτωχών μακριά από την εκπαίδευση και την προοπτική για κοινωνική άνοδο.
Αυτή η μείωση του ανθρώπινου κεφαλαίου έχει συνδεθεί με την επιβράδυνση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Πρόσφατη μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας έδειξε ότι η εξάλειψη της παιδικής εργασίας και η ανάπτυξη της οικονομίας θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οικονομικά οφέλη σχεδόν επτά φορές μεγαλύτερα από το κόστος, ως επί το πλείστον συνδεδεμένα με επενδύσεις σε καλύτερη εκπαίδευση και κοινωνικές υπηρεσίες.
Μήνυμα της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού κας Δέσπως Μιχαηλίδου για την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού
“Τιμούμε σήμερα, 1 Ιουνίου, την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, μια μέρα που ενώ θα έπρεπε να είναι μια παγκόσμια γιορτή δυστυχώς σημαδεύεται από μια πρωτοφανή παγκόσμια κρίση, που επηρεάζει και τις ζωές όλων των παιδιών.
Τη σημερινή μέρα επέλεξα να αναδείξω την αξία που έχει για την ποιότητα ζωής των παιδιών ο ελεύθερος χρόνος, η ανάπαυση, το παιχνίδι και η ψυχαγωγία. Ως ενήλικες, κάποιες φορές αδυνατούμε να αντλήσουμε τα μηνύματα που στέλνουν τα ίδια τα παιδιά και να μάθουμε από τις δικές τους εμπειρίες, με αποτέλεσμα να αποφασίζουμε για το δικό τους συμφέρον αποκομμένο από τη δική τους άποψη και οπτική. Πολλές φορές δίνουμε υπερβολική βαρύτητα στην προετοιμασία των παιδιών μας για την αυριανή ενήλικη ζωή, περιορίζοντάς τους ορίζοντες τους και τις ευκαιρίες να ζήσουν τη χαρά της παιδικότητας. Λόγω των εξαντλητικών ωραρίων και των ρυθμών τής εποχής τα παιδιά πολύ συχνά στερούνται τη ξεγνοιασιά της ανάπαυσης, τη χαρά του παιχνιδιού, την ενασχόληση με τον αθλητισμό και τη συμμετοχή σε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στην αξία που έχουν όλες αυτές οι δραστηριότητες, που ως αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικότητας έχουν καθοριστικό ρόλο στη συναισθηματική και σωματική υγεία και, κατ’ επέκταση, την ευημερία του παιδιού. Μέσα από τις ελεύθερες δραστηριότητες, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα αυτόνομης και δημιουργικής έκφρασης αλλά και ουσιαστικής συμμετοχής στη δημιουργία της δικής τους κοινωνικής πραγματικότητας. Προκειμένου τα παιδιά να μπορέσουν να αντλήσουν τα σημαντικά πλεονεκτήματα που έχει να τους προσφέρει το παιχνίδι, είναι απαραίτητο να τους διαθέσουμε τον απαραίτητο ελεύθερο χρόνο και, παράλληλα, να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση σε κατάλληλους, ασφαλείς και συνάμα φιλικούς προς τα ίδια, χώρους και υποδομές. Αυτό αποτελεί ευθύνη της Πολιτείας, του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και της ίδιας της οικογένειας.
Ιδιαίτερα στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε στις μέρες μας, με την επιβολή περιοριστικών μέτρων για αντιμετώπιση της πανδημίας, τα δικαιώματα των παιδιών επηρεάστηκαν δυσμενώς σε πολλά επίπεδα. Η ελευθερία επιλογών έχει συρρικνωθεί σε βαθμό που απειλείται τόσο ο ιδιωτικός χώρος, όσο και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με σοβαρές συνέπειες στο ψυχισμό των παιδιών, συνέπειες που δυστυχώς θα φανούν στο εγγύς μέλλον.
Με την ευκαιρία της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Παιδιού, ως Επίτροπος, θέλω να διαβεβαιώσω όλα τα παιδιά που ζουν στην Κύπρο ότι, βασική μου προτεραιότητα είναι η δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων που θα τους επιτρέπουν να απολαμβάνουν το πλήρες φάσμα των δικαιωμάτων τους και την απρόσκοπτη ανάπτυξη της προσωπικότητας τους. Για τη διαμόρφωση μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις ή αποκλεισμούς, ενισχύοντας και διεκδικώντας μια αξιοπρεπή διαβίωση και ποιότητα ζωής για το κάθε παιδί.
Αγαπητά μου παιδιά,
Ας συνεργαστούμε λοιπόν όλοι μαζί έστω και κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες για να εξασφαλίσουμε το καλύτερο που σας αξίζει”.
Διοργανώνεται, σήμερα, στο πλαίσιο του προγράμματος CICADA, Ευρωπαϊκό διαδικτυακό Συνέδριο με θέμα την ποιότητα ζωής των παιδιών. Οι διακεκριμένες ακαδημαϊκοί Laura Lundy και Monika Bullinger αναδεικνύουν την έννοια «ποιότητα ζωής» μέσα από τη σύνδεση με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αλλά και μέσα από δείκτες χρήσιμους για κάθε επαγγελματία. Κεντρικοί ομιλητές στο Συνέδριο είναι και δύο παιδιά-μέλη της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου, η Ευτυχία Μιχαήλ και ο Λοΐζος Πατούνα, τα οποία παρουσιάζουν τη δική τους προοπτική για το πώς η ποιότητα ζωής τους επηρεάζεται και καθορίζεται από το συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο διαβιούν, κάνοντας και συγκεκριμένη αναφορά στις συνθήκες της πανδημίας COVID-19. Στο Συνέδριο συμμετέχουν πέραν των 100 επαγγελματιών από τον χώρο της εκπαίδευσης και της κοινωνικής εργασίας, οι οποίοι λαμβάνουν μέρος και σε βιωματικά εργαστήρια, τα οποία αναπτύχθηκαν με υλικό που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος.
To Ευρωπαϊκό έργο CICADA, “Children’s life quality: participation, recreation and play” (Ποιότητα ζωής των παιδιών: συμμετοχή, αναψυχή και παιχνίδι) χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έργο διερεύνησε τις επιλογές των παιδιών σχετικά με τις δραστηριότητες αναψυχής, πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και δραστηριότητες παιχνιδιού στη βάση του Άρθρου 31 της Σύμβασης και εξέτασε τους περιβαλλοντικούς, εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων. Το έργο ανέπτυξε μια σειρά εκπαιδευτικών εργαλείων με μαθησιακό υλικό και δραστηριότητες. Η πλατφόρμα μάθησης που δημιουργήθηκε ενσωματώνει πολλαπλά διαδικτυακά εκπαιδευτικά στοιχεία και διαδραστικά μέσα. Όλες οι ενότητες είναι διαθέσιμες στα Αγγλικά, ενώ επιλεγμένα μέρη έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά και στα Πορτογαλικά. Το CICADA έχει αναπτύξει και έναν Οδηγό Προσαρμογής και Κατάρτισης Πολιτικής σε μορφή διαδραστικού eBook που παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες για την ενσωμάτωση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου από φορείς χάραξης πολιτικής και ΜΚΟ. Όλα τα παραγόμενα μπορούν να ανακτηθούν από την ιστοσελίδα του προγράμματος http://www.cicada-erasmus.eu/.
Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού κα Δέσπω Μιχαηλίδου ευχαριστεί θερμά τις ακαδημαϊκούς και τα παιδιά για την προσφορά τους στο συνέδριο, αλλά και τους συμμετέχοντες για τη συμβολή τους σε αυτό. Θερμές ευχαριστίες απευθύνει και προς τους εταίρους που συμμετέχουν στο έργο: Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας (Κύπρος), Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου) και SPEL-Sociedade Promotora de Estabelecimentos de Ensino LDA (Πορτογαλία)