Ο συνδυασμός των εμβολίων γεννά ελπίδες

Τον Ιανουάριο, η Βρετανία ανακοίνωσε τροποποίηση στα πρωτόκολλα εμβολιασμού, η οποία προκάλεσε σοκ. Εάν η δεύτερη δόση εμβολίου δεν υπήρχε στα αποθέματα, οι πολίτες θα εξασφάλιζαν δόση από διαφορετικό εμβόλιο. Ο νέος κανόνας προέκυψε από ανάγκη, ενώ δεν υπήρχαν κλινικές μελέτες που να αποδεικνύουν ότι η «μείξη» εμβολίων ήταν ασφαλής.

Καθώς ολοένα και περισσότερα εμβόλια λαμβάνουν έγκριση κυκλοφορίας, οι επιστήμονες δοκιμάζουν και άλλους συνδυασμούς. Κάποιοι βρίσκονται ήδη στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, ενώ άλλοι συνδυασμοί δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή σε πειραματόζωα. Η ανάμειξη εμβολίων, εκτιμούν ορισμένοι γιατροί, θα αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τον ιό. «Νομίζω ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι πολύ σημαντικών πορισμάτων», λέει ο καθηγητής Ανταμ Ουίτλι του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης.

Η ιδέα της ανάμειξης εμβολίων έχει απασχολήσει εδώ και δεκαετίες τους ερευνητές, οι οποίοι ελπίζουν να δημιουργήσουν αποτελεσματικά σύνθετα σκευάσματα κατά των ιών της γρίπης, του HIV και του Εμπολα. Η επιστημονική κοινότητα έχει, όμως, ελάχιστο έργο να επιδείξει για τις έρευνες αυτές. «Καμία εταιρεία δεν το έχει τολμήσει. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη και παραγωγή δύο ξεχωριστών εμβολίων σημαίνει διπλάσιο κόστος», λέει ο δρ Ουίτλι.

Τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια για την αποτελεσματικότητα ανάμειξης εμβολίων είχαν σημειωθεί την εποχή της έρευνας γύρω από τον ιό Εμπολα. Πολλές έρευνες εστίασαν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος για την αντιμετώπιση συγκεκριμένης πρωτεΐνης στην επιφάνεια του Εμπολα.

Το γονίδιο της πρωτεΐνης αυτής ενσωματώθηκε σε διαφορετικό, ακίνδυνο ιό. Οταν οι εθελοντές έλαβαν δόση του εμβολίου, ο ακίνδυνος ιός εισήλθε στα κύτταρά τους, τα οποία έλαβαν εντολή παραγωγής της πρωτεΐνης, ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα παρήγαγε αντισώματα κατά του Εμπολα. Το εμβόλιο εμφάνιζε, όμως, έναν σημαντικό κίνδυνο. Οι εμβολιασθέντες μπορούσαν να αποκτήσουν ανοσία με την πρώτη δόση και να τη χάσουν με τη δεύτερη.

Στις αρχές της πανδημίας του κορωνοϊού, το ρωσικό εργαστήριο Gamaleya, που είχε δημιουργήσει εμβόλιο κατά του ιού Εμπολα, αξιοποίησε την τεχνογνωσία του κατά της νέας υγειονομικής απειλής. Το εργαστήριο κατασκεύασε πρώτη δόση εμβολίου, βασισμένη στη δράση τεχνητού αδενοϊού. Η δεύτερη δόση περιείχε διαφορετικό, ανθρώπινο αυτή τη φορά, αδενοϊό, με τους ερευνητές να ενσωματώνουν γονίδιο και στους δύο ιούς, ικανό να εμποδίζει τη δράση του κορωνοϊού. Οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι το ρωσικό εμβόλιο, γνωστό πλέον ως Sputnik V, ήταν αποτελεσματικό σε ποσοστό 91,6%, για να λάβει έγκριση κυκλοφορίας σε 56 χώρες.