Το Τμήμα Δασών εντόπισε το κυπριακό νερόφιδο στον Μαχαιρά
Το Τμήμα Δασών στο πλαίσιο υλοποίησης της Δράσης Α1, του Έργου LIFE IP Physis, που αφορά χαρτογράφηση οικοτόπων και ειδών των Παραρτημάτων Ι & ΙΙ της Οδηγίας των Οικοτόπων και αξιοποιώντας διάφορες πληροφορίες έχει εντοπίσει το Κυπριακό νερόφιδο σε δυο θέσεις εντός του ΕΔΠ Μαχαιρά, περιοχή η οποία περιλαμβάνεται στο Δίκτυο Natura 2000.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Τμήματος, η καταγραφή αυτή αποτελεί σημαντική εξέλιξη που προσθέτει νέα δεδομένα στην γεωγραφική εξάπλωση του ενδημικού υποείδους της πανίδας της Κύπρου. Ταυτόχρονα αναβαθμίζει την σημασία του ΕΔΠ Μαχαιρά, ως περιοχή με κατάλληλο ενδιαίτημα για ακόμα ένα σημαντικό είδος της κυπριακής βιοποικιλότητας. Σημειώνεται ότι το Κυπριακό νερόφιδο προστατεύεται τόσο από την Εθνική νομοθεσία 153(I)/2003 όσο και από την Ευρωπαϊκή οδηγία 92/43/ΕΟΚ, όπου περιλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΙ ως είδος προτεραιότητας.
Την ίδια ώρα το Τμήμα Δασών τονίζει ότι θα συνεχίσει την έρευνα και συλλογή δεδομένων για εκτίμηση του πληθυσμού του υποείδους και χαρτογράφηση της εξάπλωσης του στην ευρύτερη περιοχή. Τα στοιχεία αυτά θα αξιοποιηθούν για το σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων διατήρησης.
Επιπλέον θα γίνει μοριακή ταυτοποίηση των δειγμάτων για να διερευνηθεί η γενετική σχέση με τους άλλους δύο υποπληθυσμούς που υπάρχουν στο νησί, στη Λίμνη Παραλιμνίου και στον ποταμό Μαρούλλενας.
Σημασία του εντοπισμού του στο ΕΔΠ Μαχαιρά
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο λειτουργός του Τμηματος Δασών Χάρης Νικολάου χαρακτήρισε πολύ σημαντική εξέλιξη τον εντοπισμό του κυπριακού νερόφιδου σε ακόμη δύο σημεία, διότι όπως είπε, μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι οι περιοχές εξάπλωσης του ήταν μόνο στην λίμνη Παραλιμνίου και σε ένα ποταμό της Κλήρου, τον ποταμό της Μαρούλλενας.
«Έτσι, αντιλαμβάνεστε ότι ένα είδος με πολύ περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση είναι και πολύ πιο εύκολο να εξαφανιστεί διότι ήταν ήδη είδος σπάνιο για την Κύπρο, είναι ενδημικό, υπάρχει μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο. Τώρα, με την ανακάλυψη νέων περιοχών μπορούμε να ελπίζουμε ότι ο πληθυσμός είναι πιο μεγάλος από ό,τι πιστευόταν παλιά και έτσι θα μπορέσουμε να πάρουμε και μέτρα προστασίας για την διατήρησή του στο μέλλον».
Σημειώνεται ότι το κυπριακό νερόφιδο προστατεύεται τόσο από την Εθνική νομοθεσία 153(I)/2003 όσο και από την Ευρωπαϊκή οδηγία 92/43/ΕΟΚ, όπου περιλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΙ ως είδος προτεραιότητας.
Η πανδημία συνέβαλε στον εντοπισμό του
Ερωτηθείς πώς εντοπίστηκε το νερόφιδο στους συγκεκριμένους χώρους στον Μαχαιρά, ανέφερε ότι τον τελευταίο καιρό υπήρχαν πληροφορίες από πολίτες που περπατούσαν στην περιοχή ή και ποδηλάτες.
«Με τις πληροφορίες που μας έδωσαν υποψιαστήκαμε ότι ίσως πρόκειται για κάτι άλλο, όχι τα γνωστά φίδια που ξέρουμε και έτσι ξεκινήσαμε μια μικρής εμβέλειας έρευνα στα πλαίσια και του προγράμματος LIFE IP Physis που θα διαρκέσει πολλά χρόνια και ξεκινήσαμε την έρευνα να διασταυρώσουμε τις πληροφορίες. Οντως οι υποψίες μας ήταν σωστές», ανέφερε.
Όπως είπε, επειδή ο κόσμος λόγω της πανδημίας ήρθε πιο κοντά στη φύση οι πληροφορίες που δίνει το κοινό είναι περισσότερες και υπογράμμισε τη σημασία της δημοσιότητας τέτοιων θεμάτων και την συμβολή των πολιτών.
Ποια τα επόμενα βήματα
Κληθείς να αναφέρει ποια θα είναι τα επόμενα βήματα, είπε ότι έχουν ήδη συλλεχθεί δείγματα DNA για ταυτοποίηση.
«Σίγουρα είναι νερόφιδο αλλά θα συγκρίνουμε, όπως κάνουμε κάθε φορά που βρίσκουμε κάποια νέα είδη σε νέες περιοχές, ήδη συλλέξαμε DNA και θα το ταυτοποιήσουμε με τους άλλους δύο πληθυσμούς που έχουμε για να δούμε εάν υπάρχει γενετική συγγένεια ή κάτι άλλο» είπε.
Πρόσθεσε ότι στη συνέχεια η έρευνα θα διερευνηθεί σε όλους τους ποταμούς της περιοχής για να διαπιστωθεί εάν βρίσκονται άλλα του ίδιου είδους και σε τι κατάσταση είναι ο πληθυσμός τους.
Σημείωσε ότι η περιοχή όπου εντοπίστηκαν είναι ήδη προστατευόμενη κάτι που είναι πολύ θετικό.
«Το ευχάριστο είναι ότι είναι σε δασική περιοχή, περιοχή NATURA 2000 άρα ήδη προστατεύεται η περιοχή και δεν θα χρειαστούν επιπλέον μέτρα προστασίας, απαγορεύσεις κτλ. Ήδη είναι προστατευόμενη και αυτό είναι καλό για τη διατήρησή του».
Ανέφερε ότι το είδος αυτό έχει προσαρμοστεί να κυνηγά βατράχους και ψάρια.
«Δεν σημαίνει ότι εξαρτάται από το νερό, είναι φίδι όπως όλα, αλλά έχει προσαρμοστεί να κυνηγά βατράχους, κυρίως, και ψάρια γ’ αυτό και ζει κοντά σε υδρόβιους χώρους» είπε.
Εντελώς ακίνδυνο το κυπριακό νερόφιδο
Το κυπριακό νερόφιδο, συνέχισε, δεν είναι καθόλου επικίνδυνο.
«Το νερόφιδο είναι εντελώς ακίνδυνο, η μόνη άμυνα που έχει είναι ότι εκκρίνει ένα δύσοσμο υγρό από τους αδένες του απλά για να σε αποτρέπει να το πλησιάσεις ή να το πιάσεις. Αυτή είναι η άμυνα του. Ούτε προσπαθεί να δαγκώσει όταν το πιάσεις, όπως κάνουν άλλα φίδια. Δεν έχει ούτε δηλητήριο, ούτε επιθετικές τάσεις. Είναι ένα φίδι που δεν είναι μεγάλο σε μήκος, το μεγαλύτερο μέγεθος που μπορεί να βρεθεί είναι 1,25 εκ., τα περισσότερα είναι περίπου 60-70 εκ. όχι παραπάνω».
Ερωτηθείς πώς ξεχωρίζουμε αν ένα φίδι είναι επικίνδυνο, είπε ότι για αυτό χρειάζεται αρκετή εμπειρία, αλλά τόνισε ότι στην Κύπρο υπάρχει μόνο ένα φίδι που είναι επικίνδυνο και αυτό είναι η οχιά (φίνα).
«Επικίνδυνο ένα μόνο φίδι υπάρχει στην Κύπρο και είναι η οχιά ή η φίνα η οποία εννοείται ότι είναι πενταπλάσια σε μέγεθος και σε χόνδρος, το κεφάλι είναι τριγωνικό, έχει απότομα κοντή ουρά» είπε.
Τρεις χρωματισμοί του νερόφιδου
Ερωτηθείς ποιος είναι ο χρωματισμός του νερόφιδου που βρέθηκε στον Μαχαιρά, είπε ότι και στις δύο περιοχές που εντοπίστηκε είναι μελανιστικό.
Εξήγησε ότι το νερόφιδο στην Κύπρο έχει τρεις χρωματισμούς.
«Έχουμε την κλασσική του μορφή που είναι ένα γκριζολαδί χρώμα και αυτός ο πληθυσμός συναντάται και στο Παραλίμνι και στην Μαρούλλενα, υπάρχει ο μελανιστικός πληθυσμός, τα μαύρα δηλαδή, αλλά είναι ποικιλία, και υπάρχει και μια τρίτη ποικιλία που είναι ο συνδυασμός των δύο κάτι σαν διασταύρωση, μεταξύ του κλασσικού χρώματος και του μαύρου».
