Διεθνής Ημέρα Μητρικής  Γλώσσας

Τουλάχιστον το 43% των περίπου  6000 γλωσσών που μιλιούνται στον κόσμο, κινδυνεύουν. Μόνο μερικές εκατοντάδες γλώσσες έχουν πραγματικά μια θέση στα εκπαιδευτικά συστήματα και στον δημόσιο τομέα και λιγότερες από εκατό χρησιμοποιούνται στον ψηφιακό κόσμο.

Η Διεθνής Ημέρα Μητρικής  Γλώσσας εορτάζεται από τον Φεβρουάριο του 2000 κάθε χρόνο, με στόχο  την προώθηση της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας και της πολυγλωσσίας.

Οι γλώσσες είναι τα ισχυρότερα μέσα διατήρησης και ανάπτυξης της υλικής και άυλης κληρονομιάς μας. Όλες οι κινήσεις για την προώθηση της διάδοσης των μητρικών γλωσσών θα συμβάλουν όχι μόνο στην ενθάρρυνση της γλωσσικής πολυμορφίας και στην πολυγλωσσική εκπαίδευση αλλά και στην ανάπτυξη πληρέστερης συνειδητοποίησης των γλωσσικών και πολιτιστικών παραδόσεων σε ολόκληρο τον κόσμο και στην ενθάρρυνση της αλληλεγγύης που βασίζεται στην κατανόηση, την ανοχή και το διάλογο.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 40% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε εκπαίδευση σε γλώσσα που μιλούν ή καταλαβαίνουν. Παρ’όλα αυτά, σημειώνεται πρόοδος στην πολυγλωσσική εκπαίδευση – βασισμένη στη μητρική γλώσσα, με την αυξανόμενη κατανόηση της σπουδαιότητάς της, ιδιαίτερα στην πρώιμη σχολική φοίτηση, και μεγαλύτερη δέσμευση για την ανάπτυξή της στη δημόσια ζωή.

Οι πολυγλωσσικές και πολυπολιτισμικές κοινωνίες υπάρχουν μέσω των γλωσσών τους, οι οποίες μεταδίδουν και διατηρούν τις παραδοσιακές γνώσεις και πολιτισμούς με βιώσιμο τρόπο.

Η 21η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας.  Στόχος η προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και η διάσωση των ολιγότερο ομιλουμένων γλωσσών. Η ημέρα καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO, για την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και τη διάσωση των ολιγότερο ομιλουμένων γλωσσών.

Αφορμή για την υιοθέτησή της το 1999 από τη Γενική Συνέλευση της UNESCO στάθηκε η Σφαγή της Ντάκα στις τον Φεβρουάριο του 1952, όταν φοιτητές του Ανατολικού Πακιστάν (σημερινού Μπανγκλαντές) ξεσηκώθηκαν για να εμποδίσουν την κατάργηση της γλώσσας τους «Μπενγκάλι» και την υιοθέτηση της επίσημης πακιστανικής «Ουρντού». Η αστυνομία έπνιξε τη διαμαρτυρία τους στο αίμα, με αποτέλεσμα τουλάχιστον τέσσερις νεκρούς.

 Μύθος ότι με τη δεύτερη γλώσσα  τα παιδιά  δεν μαθαίνουν καλά ελληνικά

Την αξία της διγλωσσίας και της πολυγλωσσίας, καθώς και τα πλεονεκτήματά τους υπογραμμίζει η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Δέσποινα Παπαδοπούλου, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών που αποτυπώνονται στο γράφημα, περίπου 6.000 γλώσσες μιλιούνται σήμερα σε όλο τον κόσμο / ΑΠΕ – ΜΠΕ / Δημοσιογραφική επιμέλεια: Δημ. Φραγκουλιώτης

«Έχουν υπάρξει πολλές έρευνες που δείχνουν ότι οι δίγλωσσοι και οι πολύγλωσσοι ομιλητές έχουν καλύτερες γνωστικές ικανότητες από τους μονόγλωσσους κυρίως σε ό,τι αφορά την εστίαση της προσοχής τους σε πολλά έργα και τη δυνατότητα που έχουν να μετατοπίζουν την προσοχή τους από τη μία δραστηριότητα στην άλλη. Ένα άλλο πλεονέκτημα που εμφανίζουν τα δίγλωσσα/πολύγλωσσα παιδιά είναι να αντιλαμβάνονται ευκολότερα ή και νωρίτερα την οπτική του άλλου σε σχέση με τα μονόγλωσσα παιδιά», επισημαίνει η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του ΑΠΘ, εξηγώντας πως όλα αυτά έχουν καταγραφεί από μια σειρά πειραματικών ερευνών.

Σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία σε δίγλωσσους μαθητές και κυρίως στα παιδιά που έχουν μεταναστευτικό και προσφυγικό υπόβαθρο, το σημαντικό, όπως τονίζει η κ. Παπαδοπούλου, «είναι πως πρέπει να διατηρείται η μητρική τους γλώσσα γιατί η έρευνα έχει δείξει πως όταν η δεύτερη γλώσσα -στη δική μας περίπτωση τα ελληνικά- χτίζεται πάνω στην προϋπάρχουσα γνώση της μητρικής, τότε μαθαίνεται και η δεύτερη γλώσσα καλύτερα».

«Είναι μύθος ότι τα παιδιά δεν πρέπει να ακούνε άλλη γλώσσα πέραν της ελληνικής για να μάθουν πολύ καλά τα ελληνικά», σημειώνει και εξηγεί πως «όταν ενισχύεται και η μητρική τους παράλληλα με τη δεύτερη γλώσσα, η έρευνα έχει δείξει ότι έχουν περισσότερες πιθανότητες να μάθουν καλά και τη δεύτερη γλώσσα»