Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απέφυγε τα ουσιστικά μέτρα κατά της Τουρκίας, αλλά ο Αναστασιάδης εκφράζει “απόλυτη ικανοποίηση”

Τ. Ερντογάν: «λογικές» χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση απέτρεψαν προσπάθειες εναντίον της Τουρκίας

Σε συμφωνία, μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις, κατέληξαν οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. για τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφορικά με την Τουρκία. Το τελικό κείμενο, παρότι βελτιωμένο σε σχέση με το αρχικό προσχέδιο, απέχει σημαντικά από τη στιβαρή απάντηση που επιθυμούσε η Αθήνα.

Στην τελική τους μορφή, όπως προέκυψε λίγο πριν τη 1 τα ξημερώματα τοπική ώρα, τα συμπεράσματα ζητούν την επιβολή επιπρόσθετων (σ.σ: αλλά αναιπέσθητων)  κυρώσεων για τις «μη εγκεκριμένες δραστηριότητες γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο» (το σημείο αφορά τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ). Επιπλέον, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ καλείται να συμπεριλάβει στην έκθεση αποτίμησης των ευρωτουρκικών σχέσεων που θα καταθέσει στους προσεχείς μήνες την εκτίμησή του για τη δυνατότητα «επέκτασης της εμβέλειας» των κυρώσεων αυτών (ενδεχομένως ώστε να συμπεριλάβουν τη δραστηριότητα του Oruç Reis), καθώς και «άλλες επιλογές και εργαλεία». Η προθεσμία που δίνεται για την αξιολόγηση της έκθεσης Μπορέλ είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του προσεχούς Μαρτίου «το αργότερο».

Στα συμπεράσματα καταδικάζονται οι «μονομερείς και προκλητικές» ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ελληνικές κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζουν την καταδίκη αυτή «απόλυτη και σαφή», ενώ τονίζουν ότι τίθεται ως όρος για την επανέναρξη και τη συνέχιση των διμερών διερευνητικών επαφών η αποχή της Άγκυρας από παράνομες δραστηριότητες. «Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Αυτό έκανε και σε αυτό το Συμβούλιο. Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί μια ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Ωστόσο διατηρήθηκε στα συμπεράσματα και η αναφορά στο «στρατηγικό συμφέρον της Ε.Ε.» για μία «συνεργατική και αμοιβαία επωφελή σχέση με την Τουρκία». Η πρόταση για μία θετική ατζέντα «παραμένει στο τραπέζι», όπως αναφέρεται, «σε περίπτωση που η Τουρκία επιθυμήσει να προωθήσει μία γνήσια εταιρική σχέση με την Ένωση και τα κράτη-μέλη της και να επιλύσει διαφορές μέσω διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο». Αναφέρονται μάλιστα και τα πιθανά πεδία μίας τέτοιας θετικής ατζέντας: η οικονομία και το εμπόριο, οι επαφές σε επίπεδο πολιτών, διάλογοι σε υψηλό επίπεδο και «συνεχιζόμενη συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης».

Στον τελευταίο γύρο των διαβουλεύσεων προστέθηκε μία αναφορά στην ετοιμότητα της Ε.Ε. «να συνεργαστεί [με την Τουρκία] για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όλα τα κράτη-μέλη και την ενίσχυση των προσπαθειών στη μάχη κατά των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών» (κάτι στο οποίο επέμεινε η ελληνική πλευρά). Για το Κυπριακό, στο σημείο που αναφέρεται η προσήλωση της Ε.Ε. σε λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ και στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, προστέθηκε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «περιμένει το ίδιο από την Τουρκία».

Ως αργά χθες, το γνωστό μπλοκ Βερολίνου-Ρώμης-Μαδρίτης επέμενε στη γραμμή της αναβολής σοβαρών αποφάσεων – με τους Ιταλούς ιδιαίτερα αρνητικούς στην προοπτική νέων κυρώσεων κατά της Άγκυρας. Η θέση της Ελλάδας και της Κύπρου αποδυναμώθηκε από την διαφαινόμενη απροθυμία της Γαλλίας να επιμείνει σε πιο ουσιαστικά μέτρα, ενώ και η Αυστρία φάνηκε να επαναπαύεται με τις χλιαρές διατυπώσεις των αρχικών προσχεδίων.

Το δεύτερο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία που κυκλοφόρησε χθες (Πέμπτη) το πρωί δεν περιείχε παρά μηδαμινές αλλαγές σε σχέση με αυτό της Τετάρτης. Η Αθήνα και η Λευκωσία, από τις 8 το βράδυ τοπική ώρα που ξεκίνησε η συζήτηση για την Τουρκία (η οποία διακόπηκε επανειλημμένως για να συζητηθούν άλλα θέματα, ειδικά οι κλιματικοί στόχοι της Ε.Ε. για το 2030), άσκησαν πιέσεις για πιο αυστηρές διατυπώσεις. Τα αποτελέσματα που πέτυχαν ήταν μάλλον περιορισμένα.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης

Ωστόσο , ο πρόεδρος Αναστασιάδης, ακολουθώντας την πεπατημένη, εξέφρασε “απόλυτη ικανοποίηση” για τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ανατολική Μεσόγειο. 

Συγκεκριμένα, σε δηλώσεις του μετά από τη Σύνοδο, ο κ. Αναστασιάδης  δήλωσε ότι «λαμβάνοντας υπόψη τη δεδηλωμένη θέση μικρού αριθμού κρατών μελών, που χωρίς να παραγνωρίζουν τη συστηματική παραβατικότητα της Τουρκίας, θεωρούν πως η επιλογή του διπλωματικού διαλόγου είναι η ενδεδειγμένη οδός, έναντι της επιβολής τομεακών κυρώσεων, θα πρέπει να πω ότι είμαι απόλυτα ικανοποιημένος για τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ανατολική Μεσόγειο».

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε ότι στην παράγραφο 28 επισημαίνεται,  αλλά και επαναλαμβάνεται πως, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς της, η Τουρκία εμπλέκεται σε μονομερείς και προκλητικές ενέργειες και κλιμακώνει, την ίδια ώρα, τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών, αλλά και Ευρωπαίων ηγετών. Τονίζεται, σημείωσε, πως οι μονομερείς και προκλητικές τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, περιλαμβανομένης και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, καλώντας ταυτόχρονα την Τουρκία σε αποκλιμάκωση της έντασης,

Στην παράγραφο 29, επεσήμανε περαιτέρω ο πρόεδρος Αναστασιάδης , “καταγράφεται ότι παραμένει ως προοπτική η θετική προσέγγιση στις σχέσεις μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας, νοουμένου – και αυτό το υπογραμμίζω – ότι η Τουρκία θα επιδείξει ειλικρινή ετοιμότητα να επιλύσει τις όποιες διαφορές μέσω διαλόγου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο”. Περαιτέρω, επισημαίνεται η ανάγκη όπως η Τουρκία υλοποιήσει έναντι όλων των Κρατών Μελών της ΕΕ τις δεσμεύσεις της για τη διαχείριση του Μεταναστευτικού”.

Επίσης , υπέδειξε ότι στην παράγραφο 30, και στη βάση των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, επαναλαμβάνεται η αποφασιστικότητα της ΕΕ να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της αλλά και των Κρατών Μελών της, προκείμενου να επιτευχθεί περιφερειακή σταθερότητα. Υποστήριξε  ότι «προς τον πιο πάνω σκοπό – και αυτό έχει σημασία – το Συμβούλιο της ΕΕ καλείται να υιοθετήσει πρόσθετες καταχωρήσεις, δηλαδή πρόσθετες κυρώσεις εναντίον προσώπων, με βάση την Απόφαση της 11ης Νοεμβρίου του 2019, λόγω των συνεχιζόμενων γεωτρήσεων της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Παράλληλα, καλείται ο Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφαλείας, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να υποβάλουν το αργότερο έως τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου του 2021, έκθεση με προτάσεις αλλά και επιλογές, ως προς τη διαχείριση των διαπιστώσεων που θα περιέχονται στη συγκεκριμένη έκθεση.

Ο πρόεδρος εξήγησε ακόμη ότι «στην παράγραφο 31, καταδικάζονται ρητώς οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας στα Βαρώσια και η Τουρκία καλείται σε πλήρη συμμόρφωση με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 550 και 789».

Την ίδια ώρα σημείωσε,  επαναλαμβάνεται η στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος εντός των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα πάντα με τα περί Κύπρου ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας». 

«Την ίδια ώρα, επαναλαμβάνεται η ετοιμότητα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με την έναρξη των διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, να διορίσει εκπρόσωπο της ΕΕ στην αποστολή Καλών Υπηρεσιών του ΟΗΕ», σημείωσε.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως «λογικές» χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση απέτρεψαν προσπάθειες εναντίον της Τουρκίας στη σύνοδο κορυφής  και πως η επόμενη σύνοδος των ηγετών της ΕΕ τον Μάρτιο δεν θα έχει αποτελέσματα που θα πλήττουν την Τουρκία.

«Τα δικαιώματά μας πρέπει να μας δοθούν. Υπάρχουν τώρα πολλά δικαιώματα που τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να δώσουν στην Τουρκία», είπε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους. . «Λογικές χώρες στην ΕΕ απέτρεψαν αυτό το παιχνίδι επιδεικνύοντας θετική στάση», πρόσθεσε, αναφερόμενος σε ελληνικά, γαλλικά και κυπριακά αιτήματα να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία.

Σε ομιλία του, εξάλλου, σε αξιωματούχους του κυβερνώντος κόμματος AK, ο Τούρκος πρόεδρος είπε πως ενδεχόμενες κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πλήξουν και τις δύο πλευρές και δεν θα ωφελήσουν κανέναν και πως οι σχέσεις δεν πρέπει να θυσιαστούν ως αποτέλεσμα.

Ο Ερντογάν κάλεσε τους πολιτικούς των ΗΠΑ και της ΕΕ να αποστούν από την επιρροή αντιτουρκικών λόμπι λέγοντας πως δεν υπάρχουν προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν με τον διάλογο και τη συνεργασία.

ΤΟ ΑΚΕΛ

Τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου “κατέρριψαν για πολλοστή φορά τις φρούδες ελπίδες που καλλιεργήθηκαν από την κυβέρνηση περί αυστηρών κυρώσεων που θα επιβληθούν στην Τουρκία. Αυστηρές κυρώσεις δεν επιβλήθηκαν και για ακόμη μια φορά το ζήτημα παραπέμπεται στο μέλλον”, αναφέρει σε δήλωση ο εκπρόσωπος Τύπου και βουλευτής του ΑΚΕΛ , Στέφανος Στεφάνου.

Το ΑΚΕΛ, αναφέρει, ” έχει επισημάνει έγκαιρα ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες για το πώς λειτουργεί η ΕΕ και δεν πρέπει να παραγνωρίζονται τα τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα που συνδέουν ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη με την Τουρκία. Επισημάναμε επίσης ότι η μονόπλευρη επικέντρωση της κυβέρνησης στο ζήτημα των κυρώσεων είναι αναποτελεσματική τακτική”. Και η δήλωση καταλήγει:

“Η λύση του Κυπριακού προβλήματος στη συμφωνημένη βάση και πλαίσιο είναι αυτή που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ειρήνη για τον κυπριακό λαό και ταυτόχρονα να συμβάλει στη σταθερότητα και τη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το στόχο έπρεπε να υποτάσσονται η στρατηγική και οι χειρισμοί της κυβέρνησης. Προς αυτή την κατεύθυνση, το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνολική πρόταση για το πώς πρέπει να δράσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα”.

Μ. Σιζόπουλος, πρόεδρος ΕΔΕΚ: “Αδικαιολόγητη και απαράδεκτη κωλυσιεργία που εκτρέφει την τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα”