SANTA BARBARA
“Ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκεῖοι τούτου”.
Του Μητροπολίτη
Γέροντος Χαλκηδόνος
Αθανασίου
Εὐλογίᾳ τῆς Α.Θ.Π. καὶ ἐγκρίσει τοῦ Γέροντος Χαλκηδόνος, τὴν 4ην Δεκεμβρίου τ.ἔ ὁ Θεοφιλ. Ἐπίσκοπος Δαφνουσίας κ. Σμάραγδος ἐχοροστάτησεν εἰς τὴν Ἱ. Παράκλησιν τοῦ ἐτησίου προσκυνήματος τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας τῆς ἐξ Ἡλιουπόλεως τῆς Συρίας καταγομένης, εἰς τὸ ἐν Νικομηδείᾳ (İzmit) Μαρτύριον αὐτῆς, παρισταμένων ἐκπροσώπων τῶν τοπικῶν ἀρχῶν καὶ τῶν ΜΜΕ.
Τοῦτο “ἐθεσμοθέτησεν” ἀπὸ ἐτῶν ἡ Α.Θ.Π. Πόσο συγκινητικὸ δὲν εἶναι τοῦτο! Ὅταν αὐτὲς οἱ ἀπόμερες μαρτυρίες τῆς πίστεώς μας δὲν μένουν ἐγκαταλελειμένες, ἀλλὰ ἔστω καὶ κάπου κάπου ἀνάβει τὸ καντῆλι τους!
Τὸ ὄνομα αὐτῆς Βαρβάρα, εἶναι ἑλληνικὸν καὶ σημαίνει κατὰ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνας τὴν ξένην, βάρβαρην καὶ ἀλλοεθνῆ. Εἶναι τροποποιημένον ἀπὸ τοῦ ἤχου βάρ-βὰρ μὲ τὸν ὁποῖον ἀπέδιδον οἱ ἀρχαῖοι τὸ ἀκατανόητο ἄκουσμα ἀπὸ τὰς γλώσσας τῶν ἄλλων λαῶν. Ἐκτὸς τούτου, τὸ ὄνομα Βαρβάρα χρησιμοποιεῖται καὶ διὰ τὸ τουρκικὸ γλυκὸν Aşure, διότι ἡτοιμάζετο καὶ διενέμετο κατὰ τὴν μνήμην της, σύμβολον τῆς πανσπερμίας λόγῳ τῶν ποικίλων συστατικῶν παρασκευῆς του.
Συγχρόνως ἀπαντᾶ καὶ εἰς πολλὰς παροιμίας τοῦ λαογραφικοῦ θησαυροῦ τῆς γλώσσης μας, ὅπως: “Ἡ Ἁγία Βαρβάρα βαρβαρίζει, Ἁϊ Σάββας σαβανώνει καὶ Ἁϊ Νικόλας παραχώνει”, “Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, ὅπου νἆσαι, μέσα νἆσαι”.
Ἡ Ἁγία Βαρβάρα ἐγεννήθη τὸ 273 μ.Χ. καὶ ἐμαρτύρησεν τὸ 302 εἰς τὴν Νικομήδειαν. Εὗρε δὲ μαρτυρικὸν θάνατον, ὡς οὐχὶ σπανίως, ἀπὸ τὴν χείρα τοῦ ἰδίου της πατρός Σατράπου Διοσκούρου, εἰδωλολάτρου ὄντος. Ἡ Ἁγία ἐπροβληματίζετο διὰ τὴν ἀλήθειαν. Ἐνεκλείσθη ὑπὸ τοῦ τυραννικοῦ πατρός της εἰς ἕναν πύργον, βασικὸν ἀναγνωριστικόν της σύμβολον (Attribut), διὰ νὰ τὴν προφυλάξει ἐκ τοῦ Χριατιανισμοῦ. Ὅτε δὲ ἐκεῖνος εὑρίσκετο εἰς ταξίδιον, παρετήρησεν, ὅτι ἐκτίζετο ἓν λουτρὸν μετὰ δύο παραθύρων καὶ ἐζήτησεν ἀπὸ τοὺς ἐργάτας νὰ προστεθεῖ καὶ τρίτον, σύμβολον τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἐνῶ τὰ δύο ἐδήλουν τὸν νοῦν τοῦ ἀνθρώπου, τὴν σκέψιν του καθὼς καὶ τὸν κόσμον, δίχως νὰ δίδουν τὴν πληρότητα εἰς αὐτόν, ἄνευ τοῦ τρίτου, τὸ ὁποῖον ἦτο ἡ σχέσις τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τοῦ Θεοῦ. Τότε διεπίστωσεν ὁ πατήρ της ὅτι ἦτο Χριστιανή, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ὁδήγησεν καὶ εἰς τὸν διωγμόν της. Ἐκ τῶν παραθύρων αὐτῶν ἐδραπέτευσεν, ὅμως ἀργότερον ἐπανασυλληφθεῖσα τῇ προδοσίᾳ βοσκοῦ.
Εἰς τὴν εἰκονογραφίαν Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως παρίσταται μὲ τὰ σύμβολά της, ὅπως καὶ οἱ λοιποὶ Ἅγιοι, τοῦ πύργου, τῆς ὀχυρώσεως, τοῦ λουτροῦ κ.ἄ. Εἰς τὴν Γερμανίαν εἶναι γνωστὴ ἡ ρῆσις: “Margareta mit dem Wurm, Barbara (Bärbel) mit dem Turm, Katharina mit dem Radl, das sind die drei heiligen Madl”.
Λόγῳ τῆς ἰσχυρᾶς βροντῆς τοῦ κεραυνοῦ, ὁ ὁποῖος ἔπληξε τὸν πατέραν αὐτῆς θανασίμως, τὸ ὄνομά της συνδέεται με κάθε ἔκρηξιν, διὸ καὶ θεωρεῖται προστάτις τοῦ πυροβολικοῦ καθὼς ἐπίσης καὶ τῶν ἀρχιτεκτόνων τῶν κωδωνοποιῶν, τῶν χαλκουργῶν, τῶν ἐργατῶν, τῶν ὀρυχείων, τῶν μαγείρων, τῶν οἰκονόμων κ.ἄ.
Ἐξαιρέτως ἡ Μεγαλομάρτυς ἔλαβε τὴν χάριν τῆς θεραπείας τῶν λοιμωδῶν νόσων, ὅπως τῆς λέπρας, τῆς πανώλης, μακάρι δὲ καὶ τοῦ κορωνοϊοῦ1.
Νὰ ἔχωμεν τὴν εὐχήν της.
_______________________
1. F-G. Lanzi Das Buch der Heiligen Kunst, Symbole, Geschichte, Μιλάνο 2003, 95-96.