A.ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ: «Δεν υπάρχει ¨βελούδινο διαζύγιο¨ για την Κύπρο

Κύπρος- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:  στο ΑΠΕ-ΜΠΕ , 25/08/2018,   του ανταποκριτή μας Α. Βικέτου

«Το πλαίσιο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ (το επονομασθέν πλαίσιο Γκουτέρες) θα μπορούσε με καλή πίστη και πολιτική βούληση να οδηγήσει σε στρατηγική συμφωνία, που να δώσει αποφασιστική ώθηση στην προσπάθεια για λύση», δηλώνει ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής, πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, σε αποκλειστική συνέντευξη στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ο κ. Μαυρογιάννης, σχολιάζοντας συζητήσεις που γίνονται τελευταία, υπογραμμίζει ότι «δεν υπάρχει “βελούδινο διαζύγιο” για την Κύπρο». Τα αποτελέσματα της εισβολής και της κατοχής «δεν αναιρούνται με την νομιμοποίηση τους και οι άνθρωποι μας δεν δικαιώνονται με την παραίτηση από τα δικαιώματα τους, το μέλλον δεν διασφαλίζεται με την ωραιοποίηση των προβλημάτων. Το πάθος μας είναι η απελευθέρωση και η επανένωση του τόπου μας και των ανθρώπων του σε μια φυσιολογική ευρωπαϊκή κοινωνία», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνοντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά «ούτε σκέπτεται, ούτε συζητά με τέτοιους όρους. Είναι μια ακόμα συγκεκαλυμμένη τουρκική μεθόδευση, που κατ΄ ευφημισμόν παρουσιάζεται ως ελκυστική, ανώδυνη, αμοιβαία επιθυμητή και επικερδής».

Εξάλλου, στο ερώτημα ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στο Κυπριακό η κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, ο πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, εκτιμά ότι «είναι ένα αρκετά ρευστό και πολύπλοκο πλέγμα σχέσεων, όπου τα προβλήματα του αντιπάλου μας δεν συνιστούν αναγκαστικά όφελος για μας». Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο, προσθέτει, αν πρόκειται για συγκυριακές ή διαρθρωτικές δυσκολίες.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώνει, πρέπει να παρακολουθούμε με προσοχή τα τεκταινόμενα και προσθέτει: «Επίσης, πάντα περιμέναμε περισσότερη κατανόηση και στήριξη από τον αμερικανικό παράγοντα».

Σε άλλες ερωτήσεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μαυρογιάννης απάντησε ως εξής:

Πώς σχολιάζετε τη θέση της τουρκικής πλευράς ότι η παρούσα διαδικασία διαπραγματεύσεων δεν μπορεί πλέον να αποδώσει;

Διαφωνώ πλήρως με τη θέση αυτή. Τη βλέπω ως ακόμα μία απόδειξη της έλλειψης πολιτικής βούλησης της τουρκικής πλευράς για λύση. Όντως, όμως, δεν μπορεί να καρποφορήσει η διαδικασία χωρίς και τη δική της συμβολή. Έτσι, αυτά που δηλώνουν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι παρά μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία και προσχήματα εν αμαρτίαις.

Η τουρκική πλευρά επικαλείται τις παραμέτρους του γ. γ του ΟΗΕ της 30ης Ιουνίου 2017 και η ελληνοκυπριακή της 4ης Ιουλίου 2017. Ποια είναι η διαφορά;

Δυστυχώς, δόθηκε υπερβολική έμφαση στο θέμα αυτό. Τα έξι σημεία του γενικού γραμματέα δεν ήταν έγγραφο- ένα περίγραμμα ιδεών και σκέψεων ήταν, που διατυπώθηκαν προφορικά και που ως ενιαίο σύνολο συνιστούσαν πολιτική πρόταση προς διαπραγμάτευση με στόχο την κατάληξη σε στρατηγική συμφωνία. Οι διαφορές στην ερμηνεία, οι διευκρινίσεις κλπ, ήταν μέρος της εξέλιξης της συζήτησης, δεν αναιρούσαν τη φύση της πρότασης, και ως εκ τούτου όχι ιδιαίτερα προβληματικές. Το πρόβλημα ξεκίνησε με την a la carte προσέγγιση της τουρκοκυπριακής πλευράς, που ούτε λίγο ούτε πολύ ισχυρίστηκε πως το πλαίσιο της δίνει ό,τι θέλει να πάρει χωρίς η ίδια να δεσμεύεται σε τίποτα, καθώς και με την εισήγηση της για υπογραφή τού πλαισίου ως στρατηγικής συμφωνίας. Και στα δύο έρχεται σε πλήρη αντίθεση και αντιπαράθεση με το γράμμα, το πνεύμα και τη λογική της πολιτικής προσέγγισης του γενικού γραμματέα. Η λογική που διέπει το πλαίσιο του και η έννοια του ενιαίου συνόλου, του πακέτου, καθώς και τα έξι σημεία που το συνιστούν, ως έχουν προοδευτικά διευκρινιστεί, δεν προσφέρονται ούτε για υπεκφυγές, ούτε για ατέρμονες συζητήσεις.

Πόσο κοντά και πόσο μακριά είμαστε στο περιουσιακό;

Μένει πολλή δουλειά να γίνει στο περιουσιακό. Είναι δύσκολο και πολύπλοκο θέμα. Πρόκειται για το σεβασμό και την αποκατάσταση δικαιωμάτων των εκτοπισθέντων μας, σχετίζεται και με το δικαίωμα επιστροφής. Οι ιδέες του γενικού γραμματέα δίνουν κάποιο προσανατολισμό, αλλά δεν φιλοδοξούν να υποκαταστήσουν το έργο που πρέπει να γίνει. Το ζητούμενο είναι να συμφωνήσουμε για τις θεραπείες, που χωρούν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, όσο πλησιέστερα μπορούμε στις επιθυμίες και στις επιλογές του ιδιοκτήτη και προσπαθώντας να του προσφέρουμε το θεσμικό πλαίσιο για να διεκδικήσει την αντίληψη του για δίκαιη ικανοποίηση, χωρίς να τον υποκαθιστούμε.

Γιατί δεν ικανοποίησε την ελληνοκυπριακή πλευρά ο χάρτης Ακιντζί για το εδαφικό;

Η πλευρά μας αναγνώρισε ότι ο χάρτης που υπέβαλε ο κ. Ακιντζί ήταν βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Μετουσίωνε και συγκεκριμενοποιούσε την αποδοχή από μέρους του ποσοστού 29,2% ως το έδαφος της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας. Όμως αφενός το ποσοστό αυτό είναι κατά μία μονάδα μεγαλύτερο από τη δική μας πρόταση, και κατά μισή μονάδα μεγαλύτερο και από τον χάρτη του απορριφθέντος σχεδίου Ανάν, και αφετέρου δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια μας και δεν περιλαμβάνει περιοχές των οποίων η επιστροφή θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για την πλευρά μας. Είναι ευτυχές πως σε ένα από τα έξι σημεία του πακέτου του, ο γενικός γραμματέας ζητά ρητά από την τουρκοκυπριακή πλευρά να βελτιώσει περαιτέρω την πρόταση της με την προσθήκη επιπλέον περιοχών στις εδαφικές αναπροσαρμογές.

Δέχεται η τουρκική πλευρά την κατάργηση εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και την πλήρη αποχώρηση των στρατευμάτων;

Στο Crans Montana, παρά την περί του αντιθέτου ψιθυρολογία που αναπτύχθηκε, δεν δέχτηκαν την κατάργηση. Δέχτηκαν μόνο επανεξέταση του θέματος σε ορίζοντα δεκαπενταετίας. Μας παρουσίασαν μάλιστα τη θέση τους αυτή ως μέγιστη παραχώρηση, αφού η αρχική τους θέση ήταν για την εσαεί διατήρηση τους. Επί της ουσίας δεν αλλάζει πραγματικά κάτι. Επανεξέταση από νομικής απόψεως σημαίνει ότι όσο δεν συγκατανεύουν στον τερματισμό τους οι εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα παραμένουν.

Ο κ. Τσαβούσογλου είχε δεχτεί στο Crans Montana, δραστική μείωση των κατοχικών στρατευμάτων. Με βάση τη θέση αυτή ο γενικός γραμματέας εισηγήθηκε όπως τα τουρκικά στρατεύματα στην Κύπρο περιορισθούν από την αρχή της εφαρμογής της λύσης στους αριθμούς που προβλέπονταν στη Συνθήκη Συμμαχίας του 1960, ήτοι στους 650 στρατιώτες. Για το καθεστώς, τον τρόπο και την ακριβή χρονική στιγμή της πλήρους αποχώρησης των στρατιωτών αυτών, ο γενικός γραμματέας εισηγήθηκε όπως συζητηθεί στην παρουσία των πρωθυπουργών της Τουρκίας, της Ελλάδος και του Ηνωμένου Βασιλείου και νοουμένου ότι όλα τα άλλα σημεία της στρατηγικής συμφωνίας θα έχουν συμφωνηθεί. Ξεκάθαρα η λογική του γενικού γραμματέα ήταν λογική πλήρους αποχώρησης. Ο κ. Τσαβούσογλου δεν αποδέχτηκε τη λογική της πλήρους αποχώρησης, επιμένοντας ότι τα στρατεύματα που θα παραμείνουν μετά την μείωση θα μείνουν για πάντα.

Ο Μηχανισμός Εφαρμογής της Λύσης είναι νέα Συνθήκη Εγγυήσεως;

Σε καμία περίπτωση. Για άρση και της παραμικρότερης αμφιβολίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε θέσει ρητά το ερώτημα στον γενικό γραμματέα, ο οποίος απάντησε με εξ ίσου ρητό και κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν είναι νέα Συνθήκη Εγγυήσεως. Ο Μηχανισμός Εφαρμογής είναι σειρά διευθετήσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για διασφάλιση της απρόσκοπτης υλοποίησης της λύσης.

Εκτιμάτε ότι ο Ερτογάν θέλει λύση αμοιβαία αποδεκτή και θα ήταν έτοιμος για κάποιες παραχωρήσεις;

Δεν μπορώ να το γνωρίζω και ούτε σε ορθολογική εκτίμηση μπορώ να προβώ. Αυτό που γνωρίζω είναι πως η μετακίνηση της Τουρκίας είναι απαραίτητη για να υπάρξει λύση και αυτό που εκτιμώ είναι πως ο κ. Ερτογάν μπορεί, αν το αποφασίσει, να προβεί στις δέουσες παραχωρήσεις.

*Φωτογραφίες  Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της κυπριακής κυβέρνησης