Βαρυσήμαντη Εγκύκλιος του Πάπα Φραγκίσκου
Δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα, ημέρα που η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τιμά την μνήμη του ιδρυτή του Τάγματος των Φραγκισκανών Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης (1182 – 3 Οκτωβρίου 1226) του “Φτωχούλη του Θεού” κατά τον Ν. Καζαντάκη η Εγκύκλιος- Επιστολή του Πάπα Φραγκίσκου , με τίτλο “Αδελφοί Όλοι” .
Στην Εγκύκλιο του ο Πάπας, με βάση το Ευαγγέλιο, διατυπώνει την ποιμαντική της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και το τρόπο πορείας των πιστών της σε όλα τα φλέγοντα ζητήματα του σημερινού ανθρώπου και της κοινωνίας , που καλύπτουν ακόμη και τις διεθνείς σχέσεις.
Την Εγκύκλιο (σ.σ: Το πλήρες κείμενο παρατίθεται στο τέλος) υπέγραψε χθες ο Πάπας επί του τάφου του Αγίου Φραγκίσκου.
«Είναι καθήκον μας να σεβόμαστε το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να βρει ένα μέρος όπου όχι μόνο μπορεί να ικανοποιήσει τις βασικές του ανάγκες και τις ανάγκες της οικογένειάς του, αλλά και να εκπληρωθεί πλήρως ως άτομο», τονίζει ο Πάπας Φραγκίσκος στο “Brothers all”, στο τέταρτο κεφάλαιο “Μια καρδιά ανοιχτή σε ολόκληρο τον κόσμο”.
«Φυσικά – παραδέχεται – το ιδανικό θα ήταν να αποφευχθούν περιττές μεταναστεύσεις και για το σκοπό αυτό ο δρόμος είναι να δημιουργηθεί στις χώρες προέλευσης η δυνατότητα να ζει και να μεγαλώνει ο άνθρωπος με αξιοπρέπεια, ώστε εκεί να βρίσκει την πλήρη ανάπτυξη του».
Ο Πάπας υποδεικνύει ότι όσοι αντιμετώπισαν σοβαρές ανθρωπιστικές κρίσεις θα πρέπει να βοηθηθούν για παράδειγμα με: «αύξηση και απλούστευση της χορήγησης θεωρήσεων · υιοθέτηση ιδιωτικών και κοινοτικών προγραμμάτων υπεράσπισης · ανοιχτούς ανθρωπιστικούς διαδρόμους για τους πιο ευάλωτους πρόσφυγες · προσφορά επαρκούς και αξιοπρεπούς στέγασης · εγγύηση προσωπικής ασφάλειας πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες · επαρκή προξενική βοήθεια, το δικαίωμα να έχουν πάντα προσωπικά έγγραφα ταυτότητας, αμερόληπτη πρόσβαση στη δικαιοσύνη, δυνατότητα ανοίγματος τραπεζικών λογαριασμών και την εγγύηση του τι είναι απαραίτητο για ζωτική διαβίωση · παροχή ελεύθερης κυκλοφορίας και δυνατότητα εργασίας για να προστατεύουν τους ανηλίκους και να διασφαλίζουν ότι έχουν τακτική πρόσβαση στην εκπαίδευση · προγράμματα προσωρινής κράτησης ή υποδοχής · εγγύηση θρησκευτικής ελευθερίας · κοινωνική ένταξη · οικογενειακή επανένωση και προετοιμασία των τοπικών κοινοτήτων για διαδικασίες ένταξης ».
Για όσους έχουν ήδη φτάσει εδώ και αρκετό καιρό και έχουν εισαχθεί στον κοινωνικό ιστό, παρατηρεί: «είναι σημαντικό να εφαρμοστεί η έννοια της
” ιθαγένειας “, η οποία βασίζεται στην ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων υπό τη σκιά της οποίας όλοι απολαμβάνουν δικαιοσύνη. Είναι απαραίτητο να προσπαθήσουμε να καθιερώσουμε στις κοινωνίες μας την έννοια της πλήρους ιθαγένειας και να παραιτηθούμε από τη διακριτική χρήση του όρου των μειονοτήτων, ο οποίος φέρει μαζί του τους σπόρους της αίσθησης της απομόνωσης και της κατωτερότητας · προετοιμάζει το έδαφος για εχθροπραξίες και αφαιρεί τις κατακτήσεις και τα θρησκευτικά και πολιτικά δικαιώματα ορισμένων πολιτών με διάκριση εναντίον τους ».
Ωστόσο, «πέρα από τις διάφορες απαραίτητες δράσεις, τα κράτη δεν μπορούν να αναπτύξουν από μόνα τους επαρκείς λύσεις, καθώς οι συνέπειες των επιλογών του καθενός αναπόφευκτα βαρύνουν ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα».
Ως εκ τούτου, αναφέρει ο Πάπας Φραγκίσκος «οι απαντήσεις μπορούν να είναι μόνο αποτέλεσμα κοινής εργασίας», εφαρμόζοντας μια παγκόσμια νομοθεσία (διακυβέρνηση) για τη μετανάστευση». Σε κάθε περίπτωση, τονίζει , είναι απαραίτητο να «δημιουργηθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα έργα, που υπερβαίνουν την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης. Θα πρέπει, αφενός, να βοηθήσουν αποτελεσματικά την ένταξη των μεταναστών στις χώρες υποδοχής και, ταυτόχρονα, να ευνοήσουν την ανάπτυξη των χωρών καταγωγής με πολιτικές σε αλληλεγγύη, οι οποίες όμως δεν παρέχουν βοήθεια σε στρατηγικές και πρακτικές που είναι ιδεολογικά ξένες ή αντίθετες με τις κουλτούρες των λαών στους οποίους απευθύνονται».
Σήμερα κατά την Θεία Λειτουργία ο Πάπας Φραγκίσκος στο κήρυγμα του στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου , είπε:
“Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στο σημερινό Ευαγγέλιο (βλ. Όρος 21,33-43) ο Ιησούς, προβλέποντας το πάθος και το θάνατό του, αφηγείται την παραβολή των δολοφονικών οινοποιών, για να προειδοποιήσει τους αρχιερείς και τους πρεσβυτέρους των ανθρώπων που πρόκειται να ακολουθήσουν το λάθος δρόμο. Έχουν κακές προθέσεις απέναντί του και αναζητούν έναν τρόπο να τον εξοντώσουν.
Ο αλληγορικός απολογισμός περιγράφει έναν κύριο που, μετά από πολλή προσοχή του αμπελώνα του (βλ. v. 33), που πρέπει να αφήσει τον που εμπιστεύεται στους αγρότες. Στη συνέχεια, κατά τη συγκομιδή, στέλνει υπηρέτες για να συλλέγουν τους καρπούς, αλλά αυτοί οι οινοποιοί καλωσορίζουν τους υπηρέτες με ξυλοδαρμούς και μερικοί τους σκοτώνουν. Ο δάσκαλος στέλνει άλλους υπηρέτες, περισσότερους, αλλά λαμβάνουν την ίδια μεταχείριση (βλέπε vv. 34-36). Η κορυφή επιτυγχάνεται όταν ο πλοίαρχος αποφασίζει να στείλει το γιο του: οι οινοποιοί δεν έχουν κανένα σεβασμό για αυτό, πράγματι, πιστεύουν ότι με την εξάλειψή του θα είναι σε θέση να καταλάβει τον αμπελώνα, και έτσι τον σκοτώνουν πάρα πολύ (βλ. vv. 37-39).
Στο τέλος της ιστορίας, ο Ιησούς ρωτά τους ηγέτες του λαού, “Όταν έρθει ο άρχοντας του αμπελώνα, τι θα κάνει σε αυτούς τους αγρότες;” (βλ. 40). Και αυτοί, που λαμβάνονται από τη λογική της αφήγησης, προφέρουν την καταδίκη τους για τον εαυτό τους: ο πλοίαρχος, λένε, θα τιμωρήσει αυστηρά εκείνους τους κακούς και να αναθέσει τον αμπελώνα “σε άλλους αγρότες, οι οποίοι θα αποφέρουν καρπούς στην εποχή του”(βλ. 41).
Με αυτή την πολύ σκληρή παραβολή, ο Ιησούς βάζει τους συνομιλητές του πάνω από την ευθύνη τους, και το κάνει με εξαιρετική σαφήνεια. Αλλά δεν πιστεύουμε ότι αυτή η προειδοποίηση ισχύει μόνο για εκείνους που απέρριψαν τον Ιησού εκείνη την εποχή. Ισχύει για κάθε φορά, ακόμα και για τη δική μας. Ακόμη και σήμερα ο Θεός περιμένει τους καρπούς του αμπελώνα του από εκείνους που έχει στείλει να εργαστούν σε αυτό. Σε όλους μας.
Σε κάθε ηλικία, εκείνοι που έχουν εξουσία, οποιαδήποτε εξουσία, ακόμη και στην Εκκλησία, στο λαό του Θεού, μπορεί να μπουν στον πειρασμό να κάνουν τα δικά τους συμφέροντα, αντί εκείνων του ίδιου του Θεού. Και ο Ιησούς λέει ότι η αληθινή εξουσία είναι όταν κάνετε την υπηρεσία, είναι στην εξυπηρέτηση, δεν εκμεταλλεύονται τους άλλους. Ο αμπελώνας είναι του Κυρίου, όχι ο δικός μας. Η εξουσία είναι μια υπηρεσία, και ως εκ τούτου πρέπει να ασκείται, για το καλό όλων και για τη διάδοση του Ευαγγελίου. Είναι κακό να βλέπεις όταν άνθρωποι στην Εκκλησία που έχουν εξουσία αναζητούν τα δικά τους συμφέροντα.
Ο Άγιος Παύλος, στη δεύτερη ανάγνωση της σημερινής λειτουργίας, μας λέει πώς να είμαστε καλοί εργάτες του αμπελώνα του Κυρίου: τι είναι αλήθεια, ευγενής, δίκαιη, αγνή, αξιαγάπητη, τιμή? αυτό που είναι αρετή και αξίζει επαίνους, όλα αυτά είναι το καθημερινό αντικείμενο της δέσμευσής μας (βλ. Fil 4,8). Επαναλαμβάνω: τι είναι αλήθεια, ευγενής, δίκαιη, καθαρή, αξιαγάπητος, τιμημένη? αυτό που είναι αρετή και αξίζει επαίνους, όλα αυτά είναι το καθημερινό αντικείμενο της δέσμευσής μας. Είναι η στάση της εξουσίας, αλλά και του καθενός από εμάς, διότι ο καθένας από εμάς, στο δικό του μικρό, έχει μια συγκεκριμένη εξουσία. Θα γίνουμε έτσι μια Εκκλησία όλο και πιο πλούσια σε καρπούς αγιότητας, θα δώσουμε δόξα στον Πατέρα που μας αγαπά με άπειρη τρυφερότητα, στον Υιό που συνεχίζει να μας δίνει σωτηρία, στο Πνεύμα που ανοίγει τις καρδιές μας και μας ωθεί προς την πληρότητα του καλού.
Τώρα στρέφουμε τη θέση μας στη Μαρία Σαντισίμα, πνευματικά ενωμένη με τους πιστούς που συγκεντρώθηκαν στο Ιερό της Πομπηίας για την Ικεσία, και τον Οκτώβριο ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να προσευχηθούμε στο άγιο Ροζάριο.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές!
Χθες ήμουν στην Ασίζη για να υπογράψω τη νέα εγκύκλιο “Αδελφοι Όλοι, στην Αδελφοσύνη και την Κοινωνική Φιλία”. Την πρόσφερα στον Θεό στον τάφο του Αγίου Φραγκίσκου, από τον οποίο εμπνεύστηκα, όπως και για τον προηγούμενο Laudato si’. Τα σημάδια των καιρών δείχνουν σαφώς ότι η ανθρώπινη αδελφοσύνη και η φροντίδα της δημιουργίας αποτελούν το μόνο μονοπάτι για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και την ειρήνη, που έχει ήδη υποδειχθεί από τους Αγίους Πάπας Ιωάννη XXIII, Παύλου ΣΤ ́ και Ιωάννη Παύλου Β ‘. Σήμερα, σε εσάς που βρίσκεστε στην πλατεία – αλλά και έξω από την πλατεία – έχω τη χαρά να δώσω τη νέα εγκύκλιο, στην έκτακτη έκδοση του ¨Ρωμαϊκού Παρατηρητή¨. Είθε ο Άγιος Φραγκίσκος να συνοδεύσει το μονοπάτι της αδελφότητας στην Εκκλησία, ανάμεσα στους πιστούς όλων των θρησκειών και μεταξύ όλων των λαών.
Η σημερινή μέρα σηματοδοτεί το τέλος της Εποχής της Δημιουργίας,η οποία ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου, στην οποία γιορτάσαμε ένα «Ιωβηλαίο για τη Γη» μαζί με τους αδελφούς μας των διαφόρων Χριστιανικών Εκκλησιών. Χαιρετώ τους εκπροσώπους του Παγκόσμιου Καθολικού Κινήματος για το Κλίμα, τους διάφορους κύκλους laudato si και τις ενώσεις αναφοράς, που ασχολούνται με μονοπάτια της ολοκληρωμένης οικολογίας. Χαιρετίζω τις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν χώρα σήμερα σε διάφορα μέρη, ιδίως σε αυτό της περιοχής Delta del Po.
Στις 4 Οκτωβρίου, πριν από εκατό χρόνια, η Όπερα Στέλλα Μάρις γεννήθηκε στη Σκωτία, για την υποστήριξη των ανθρώπων της θάλασσας. Σε αυτή τη σημαντική επέτειο, ενθαρρύνω τους εφημέριους και τους εθελοντές να παρακολουθήσουν με χαρά την παρουσία της Εκκλησίας στα λιμάνια, τους ναυτικούς, τους αλιείς και τις οικογένειές τους.
Σήμερα, στη Μπολόνια, don Olinto Marella, oriundo ιερέας της επισκοπής της Chioggia, πάστορας σύμφωνα με την καρδιά του Χριστού, πατέρας των φτωχών και υπερασπιστής των αδυνάτων, είναι beatified. Είθε η εξαιρετική μαρτυρία του να είναι πρότυπο για τόσους πολλούς ιερείς, που καλούνται να είναι ταπεινοί και θαρραλέοι υπηρέτες του λαού του Θεού.
Χαιρετώ όλους εσάς, Ρωμαίους και προσκυνητές από διάφορες χώρες – βλέπω πολλές σημαίες… –: οικογένειες, ενοριακές ομάδες, ενώσεις και μεμονωμένους πιστούς. Συγκεκριμένα, χαιρετώ την οικογένεια και τους φίλους των Ελβετικών Φρουρών, οι οποίοι ήρθαν σήμερα να παρακολουθήσουν την ορκωμοσία των νεοπροσληφθέντων. Η Ελβετική Φρουρά κάνει ¨ένα ταξίδι ζωής¨ στην υπηρεσία της Εκκλησίας και του Ποντίφηκα . Έρχονται εδώ για 2, 3, 4 χρόνια και άνω. Παρακαλώ, ένα θερμό χειροκρότημα για την Ελβετική Φρουρά.
Σας εύχομαι καλή Κυριακή. Παρακαλώ, μην ξεχάσετε να προσευχηθείτε για μένα. Καλό γεύμα και αντίο!
Σε συνέντευξη Τύπου ο Πίτερ Παρολίν μεταξύ άλλων εξήγησε:
“Ακόμη και για τον λιγότερο προσεκτικό παρατηρητή αυτής της εγκυκλίου, ένα ερώτημα προκύπτει : τι χώρο και ποία εκτίμηση βρίσκει η αδελφοσύνη στις διεθνείς σχέσεις; Εκείνοι που είναι προσεκτικοί στην εξέλιξη των σχέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο θα περίμεναν μια απάντηση όσον αφορά τις διακηρύξεις, τους κανονισμούς, τις στατιστικές και ίσως ακόμη και τις δράσεις. Εάν, από την άλλη πλευρά, επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να καθοδηγούνται από τον Πάπα Φράνσις στην παρατήρηση των γεγονότων και των καταστάσεων, η απάντηση είναι άλλη: “Η παγκόσμια κοινωνία έχει σοβαρές διαρθρωτικές ελλείψεις, που δεν επιλύονται με μπαλώματα ή γρήγορες λύσεις που είναι απλώς περιστασιακές” (FT, 179).
Η εγκύκλιος δεν θεωρεί απλώς την αδελφοσύνη ένα μέσο ή μια επιθυμία, αλλά περιγράφει μια κουλτούρα , που πρέπει να εφαρμοστεί στις διεθνείς σχέσεις. Μια κουλτούρα, φυσικά: η εικόνα είναι αυτή μιας γνώσης, της οποίας αναπτύσσεται η μέθοδος και ο στόχος.
Όσο για τη μέθοδο. Αδελφοσύνη δεν είναι μια τάση ή μια μόδα, που αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου , αλλά μάλλον η εκδήλωση συγκεκριμένων πράξεων. Η εγκύκλιος μας υπενθυμίζει την ολοκλήρωση μεταξύ των χωρών, την υπεροχή των κανόνων για τη δύναμη, την ανάπτυξη και την οικονομική συνεργασία και, πάνω απ’ όλα, το μέσο του διαλόγου που θεωρείται όχι ως αναισθητικό ή για περιστασιακά “μπαλώματα”, αλλά ως ένα όπλο που έχει καταστροφικές δυνατότητες πολύ μεγαλύτερες από κάθε εξοπλισμό. Πράγματι, αν τα όπλα και μαζί τους ο πόλεμος καταστρέψουν ανθρώπινες ζωές, το περιβάλλον, την ελπίδα, σε σημείο να σβήσουν το μέλλον των ανθρώπων και των κοινοτήτων, ο διάλογος καταστρέφει τα εμπόδια της καρδιάς και του νου, ανοίγει τους χώρους για συγχώρεση, προωθεί τη συμφιλίωση. Πράγματι, είναι το μέσο, που χρειάζεται η δικαιοσύνη για να διεκδικήσει τον εαυτό της και με το πιο αυθεντικό νόημα και το αποτέλεσμά του. Πόσο η απουσία διαλόγου επιτρέπει στις διεθνείς σχέσεις να εκφυλιστούν ή να βασιστούν στο βάρος της εξουσίας, στα αποτελέσματα της αντιπολίτευσης και της δύναμης! Ο διάλογος, από την άλλη πλευρά, ειδικά όταν είναι ¨επίμονος και θαρραλέος δεν κάνει ειδήσεις όπως συγκρούσεις και συγκρούσεις, αλλά βοηθά διακριτικά τον κόσμο να ζήσει καλύτερα, πολύ περισσότερο από ό, τι μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε¨ (FT, 198). Φυσικά, εξετάζοντας τα διεθνή γεγονότα, ο διάλογος δημιουργεί επίσης θύματά του. Είναι εκείνοι που δεν ανταποκρίνονται στη λογική της σύγκρουσης με κάθε κόστος ή θεωρούνται αφελείς και άπειροι μόνο και μόνο επειδή έχουν το θάρρος να ξεπεράσουν τα άμεσα και μερικά συμφέροντα των ατομικών πραγματικοτήτων που κινδυνεύουν να ξεχάσουν το συνολικό όραμα. Αυτό το όραμα που προχωράει και συνεχίζεται. Ο διάλογος απαιτεί υπομονή και φέρνει το μαρτύριο πιο κοντά, γι’ αυτό και η εγκύκλιος τον θυμίζει ως μέσο αδελφοσύνης, ένα μέσο που κάνει εκείνους, που διαλέγονται διαφορετικούς από εκείνους τους ανθρώπους ¨με σημαντικές λειτουργίες στην κοινωνία, οι οποίοι δεν είχαν στην καρδιά τους την αγάπη για το κοινό καλό¨” (FT, 63).
*Το πλήρες κείμενο της Εγκυκλίου του Πάπα Φραγκίσκου σε ελληνική μετάφραση της Αγίας Έδρας είναι το ακόλουθο:
“Αδελφοί Όλοι” … by ARISTEIDIS VIKETOS
*Φωτογραφίες : Υπηρεσία Τύπου του Βατικανό
