Παγκόσμιο Σαββατοκύριακο για την Κληρονομιά των Φάρων

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων αποκατέστησε τον Φάρο, που βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Πάφου

Η Παγκόσμια Ημέρα Φάρων, η οποία καθιερώθηκε για ενημέρωση της κοινωνίας ως προς τη σημασία των φάρων, το ρόλο των φαροφυλάκων και της ναυσιπλοΐας, φέτος αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία καθότι, εξαιτίας της πανδημίας του Covid-19, οι επικοινωνίες μεταξύ των χωρών και των λαών, όπως αυτές θεμελιώθηκαν μέσα στους αιώνες, πρώτα διά θαλάσσης, διακόπηκαν ή περιορίστηκαν σημαντικά, τονίζοντας κατά αυτό τον τρόπο τη σημασία των επαφών μεταξύ των ανθρώπων και των πολιτισμών.

Γι’ αυτό το λόγο, αλλά και επειδή η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Φάρων συνέπιπτε με εορτασμούς άλλων σημαντικών ιστορικών γεγονότων, αποφασίστηκε όπως μεταξύ 22-23 Αυγούστου 2020 εορταστεί το Παγκόσμιο Σαββατοκύριακο για την Κληρονομιά των Φάρων.

Με αυτή την ευκαιρία, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, υπενθυμίζει τη σημασία του Φάρου, ο οποίος βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Πάφου, το οικοδομικό σύμπλεγμα του οποίου («οικίες φαροφύλακα») και του περιβάλλοντος χώρου, αποκαταστάθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων το 2017, εγκαινιάζοντας συγχρόνως μόνιμη έκθεση με τίτλο «Κύπρος, θάλασσα και φάροι: μια διαχρονική ιστορία». Μέσα από αυτό το σημαντικό έργο, το οποίο οραματίστηκε και υλοποίησε εξολοκλήρου το Τμήμα Αρχαιοτήτων, αναδεικνύεται μια πτυχή της θαλάσσιας ιστορίας του τόπου μας που δεν είχε τονιστεί προηγουμένως, αυτή της κληρονομιάς των φάρων, εφόσον αποτελεί και το μοναδικό σύμπλεγμα φάρου που συντηρήθηκε, αποκαταστάθηκε και αναδείχθηκε στην Κύπρο. Συγχρόνως, η συντήρηση και διαμόρφωση της περιοχής του Φάρου της Πάφου, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός από τους δημοφιλέστερους και πιο γραφικούς πόλους έλξης για τους επισκέπτες της πόλης της Πάφου και της Κύπρου γενικότερα, με διεθνή πλέον προβολή, μεταφέροντας έτσι τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας ανά το παγκόσμιο.

Το χαρακτηριστικό που καθιστά ιδιαίτερο το συγκεκριμένο φάρο είναι το γεγονός ότι βρίσκεται εντός του σημαντικότατου αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πάφου, που αποτελεί μέρος της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς επίσης και μέρος του δικτύου NATURA 2000, εξαιτίας της μοναδικής σημασίας του φυσικού περιβάλλοντος στον χώρο αυτό. Η σχέση του φάρου με τον αρχαιολογικό χώρο της Πάφου γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, εάν αναλογιστεί κανείς ότι η πόλη της Νέας Πάφου ιδρύθηκε κατά την Ελληνιστική περίοδο, αντικαθιστώντας την Παλαιά Πάφο (αρχαιολογικός χώρος Παλαιπάφου), εξαιτίας κυρίως της άμεσης πρόσβασης που το νέο λιμάνι προσέφερε στη θάλασσα.

Ο Φάρος της Πάφου, η διαχείριση του οποίου είναι κάτω από την αρμοδιότητα της Αρχής Λιμένων Κύπρου, κτίστηκε στις αρχές της Αγγλοκρατίας και τυπολογικά ακολουθεί τον τύπο του πύργου με κυκλική διατομή, στον εξώστη του οποίου υπάρχει ο μηχανισμός εκπομπής λάμψης. Ο Φάρος αποτελεί ενιαίο δομικό σύνολο με τα κτίρια στα οποία διέμενε ο φαροφύλακας, ο οποίος, κάτω από αντίξοες συνθήκες φρόντιζε για την προστασία και ασφάλεια των ναυτικών.

Άλλοι φάροι στις ακτές της Κύπρου είναι αυτοί στο Κάβο Γκρέκο στην περιοχή της Αγίας Νάπας, στο Κάβο Κίτι της Επαρχίας Λάρνακας, στο Κάβο Γάτα στο Ακρωτήρι, στην Κερύνεια, στον Κορμακίτη και στη βραχονησίδα Κλείδες της Καρπασίας, οι οποίοι επίσης χρονολογούνται στην περίοδο της Αγγλοκρατίας, ενώ ο νεότερος φάρος βρίσκεται στον Ακάμα.

Ο Φάρος της Κερύνειας( ΦΩΤΟ: Αν. Γεωργιάδου)

Οι φάροι, μαζί με τα λιμάνια, τα αγκυροβόλια, τους όρμους, τα ναυάγια και τις άγκυρες, τους αμφορείς, τις απεικονίσεις και τα ομοιώματα καραβιών, που χρονολογούνται σε διάφορες ιστορικές περιόδους, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ναυτικής μας παράδοσης και της ναυτικής πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. Ως εκ τούτου, το Τμήμα Αρχαιοτήτων καλεί τους πολίτες, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Σαββατοκύριακου για την Κληρονομιά των Φάρων, να επισκεφθούν τον Φάρο στον αρχαιολογικό χώρο της Πάφου, ώστε να γνωρίσουν και να απολαύσουν τόσο την πολιτιστική μας κληρονομιά, όσο και το νησιωτικό χαρακτήρα της πατρίδας μας και το ξεχωριστό φυσικό τοπίο που περιβάλλει όλα τα μνημεία που αποτελούν το μοναδικό αυτό χώρο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Με την ευκαιρία, το Τμήμα Αρχαιοτήτων υπενθυμίζει το κοινό ότι σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία, τηρούνται όλα τα μέτρα και πρωτόκολλα του Υπουργείου Υγείας για προστασία από τον κορονοϊό. Τις πρωτόγνωρες αυτές μέρες της πανδημίας και των καλοκαιρινών διακοπών, ας τις αφιερώσουμε για να έρθουμε κοντά στην πολιτιστική μας κληρονομιά, ώστε, εμείς και κυρίως τα παιδιά μας, να μάθουμε και να θυμηθούμε τις αυθεντικές και διαχρονικές αξίες που διασώζει ο αρχαιολογικός μας πλούτος.