Παρά τις απειλές ο Ερντογάν αναζητεί διέξοδο

Ως ένδειξη ότι η διπλωματική αντεπίθεση που έχει εξαπολύσει η Ελλάδα αρχίζει να φέρνει αποτελέσματα ερμηνεύονται τα σημάδια διάθεσης αποκλιμάκωσης της κρίσης, που έχει αρχίσει να εκπέμπει η Άγκυρα τις τελευταίες ώρες.

Εν μέσω της κρίσης που έχει προκαλέσει η πλεύση του Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, και στον απόηχο των αλλεπήλληλων τηλεφωνικών επαφών της Άνγκελα Μέρκελ με τον Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πληροφορίες αναφέρουν ότι από χθες το  βράδυ  βρίσκεται σε εξέλιξη πρωτοβουλία της Γερμανίας με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο.

Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται πως εντάσσεται η δήλωση που έκανε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είπε πως μίλησε με την γερμανίδα καγκελάριο η οποία «μου ζήτησε να ρίξουμε τους τόνους. Συμφωνήσαμε να δείξουμε καλή διάθεση. Ελπίζω να συμφώνησε το ίδιο και με την Μητσοτάκη, με τον οποίο εκείνη μίλησε».

Παράλληλα, ο τούρκος υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε συνέντευξη τύπου που έδωσε με τον Ελβετό ΥΠΕΞ  έκανε λόγο για πρωτοβουλία διαμεσολάβησης από την Ελβετία, την οποία χαρακτήρισε «ισορροπημένη, αντικειμενική, καλοπροαίρετη διαμεσολάβηση».

Σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε ο Σκάι, πρώτο βήμα της επανέναρξης επαφών ανάμεσα στις δύο χώρες αναμένεται να αποτελέσει τηλεφωνική -και όχι διά ζώσης- επικοινωνία ανάμεσα στους συμβούλους του έλληνα πρωθυπουργού και του τούρκου προέδρου μέσα στο επόμενο διάστημα (η Ελένη Σουρανή από την ελληνική πλευρά και ο Ιμπραήμ Καλίν από την τουρκική), με την Αθήνα να θέτει ως βασικές προϋποθέσεις για την επανέναρξη του διαλόγου να μην εξαντλήσει η Τουρκία τον χρόνο της NAVTEX, καθώς επίσης να αποσυρθούν από την περιοχή το Oruc Reis και τα πολεμικά πλοία που το συνοδεύουν.

Πληροφορίες που μετέδωσε το CNN  αναφέρουν ότι την ερχόμενη Κυριακή ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο αναμένεται να έχει συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Η συνάντηση θα γίνει μετά την επαφή που  είχε ο Πομπέο με τον Νίκο Δένδια»,σημειώνει  η δημοσιογράφος Τζένιφερ Χάνσλερ, η οποία καλύπτει θέματα του Λευκού Οίκου.

Καρότο και μαστίγιο από την Άγκυρα

Την ώρα που η Άγκυρα αρχίζει να δείχνει διάθεση αποκλιμάκωση της κρίσης, τηρεί ακόμα την τακτική του καρότου και του μαστίγιου.

Το απόγευμα της Παρασκευής ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ προχώρησε σε νέες προκλητικές δηλώσεις, την ώρα που βρισκόταν σε εξέλιξη το έκτακτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Σύμφωνα με το Anadolu, επανέλαβε το γνωστό αφήγημα περί «ελληνικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο» και διεμήνυσε πως «είμαστε αποφασισμένοι να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στις θάλασσές μας από τώρα και στο εξής θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο, και είμαστε σε θέση να το πράξουμε. Οποιαδήποτε παρέμβαση στα πλοία μας δεν θα παραμείνει αναπάντητη», είπε.

Στο γαϊτανάκι των προκλητικών δηλώσεων είχε φροντίσει να μπει προηγουμένως ο ίδιος ο Ερντογάν δηλώνοντας ότι «δεν θα αφήσουμε χωρίς απάντηση την παραμικρή επίθεση σε πολιτικά πλοία μας. Δημιουργήθηκε μια τέτοια κατάσταση και το ‘Kemal Reic’ έδωσε απάντηση. Αν συνεχίσουν, θα λάβουν ακόμη πιο ισχυρή απάντηση».Την ίδια στιγμή που ισχυρίζεται ότι επιθυμεί διάλογο για αποκλιμάκωση και διευθέτηση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όργιο τουρκικής προπαγάνδας

Παράλληλα, ο τουρκικός μηχανισμός επιδίδεται αδιάκοπα σε όργιο προπαγάνδας. Μετά τη δήλωση του Ενρτογάν έξω από την Αγία Σοφία ότι «η τουρκική φρεγάτα TCG Kemalreis απέτρεψε μια μικρή αψιμαχία, καθώς το ελληνικό ναυτικό προσπάθησε να παρενοχλήσει το Oruc Reis», τη σκυτάλη πήρε ο φιλοκυβερνητικός τουρκικός Τύπος παρερμηνεύοντας ακόπιμα άρθρο του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Εφημερίδα των Συντακτών (ΕΦΣΥΝ) .

Συγκεκριμένα, η YENI SAFAK απομόνωσε από την τοποθέτησή του κ. Τσίπρα για την συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την ΑΟΖ τις ενστάσεις και τους φόβους που εκφράζει κυρίως για το πώς μπορεί η Τουρκία να «εκμεταλλευτεί» τα ανοιχτά σημεία της τμηματικής συμφωνίας, αφού αφορά μόνο μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ, με την Αίγυπτο.

«Πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Τσίπρας: Με τη συμφωνία με την Αίγυπτο δώσαμε στην Τουρκία αυτό που ήθελε» γράφει χαρακτηριστικά η τουρκική εφημερίδα, προσπαθώντας να καλλιεργήσει κλίμα διχασμού στην εσωτερική πολιτική σκηνή σχετικά με την συμφωνία με την Αίγυπτο και να εφεύρει στήριξη των επιχειρημάτων της και από την ελληνική πλευρά.

Για το ζήτημα της συμφωνίας με την ΑΟΖ, στο άρθρο παρέμβαση του στην ΕΦΣΥΝ, ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρει:

«Ως προς την ουσία των διαπραγματεύσεών της, η κυβέρνηση προχώρησε από εκεί που τις είχαμε αφήσει με Ιταλία και Αίγυπτο, βεβιασμένα όμως και υπό την πίεση του ανυπόστατου τουρκο-λιβυκού συμφώνου. Και συμφώνησε και με τις δύο χώρες, αποδεχόμενη σχεδόν όλα τα σημεία στα οποία η προηγούμενη κυβέρνηση διαπραγματευόταν.

Ο συμβιβασμός με την Ιταλία δεν ήταν δραματικός. Γι’ αυτό άλλωστε και καλωσορίσαμε τη Συμφωνία. Ωστόσο, παρότι «έσπασε» το παράνομο σύμφωνο Σαράζ-Τουρκίας, οι υποχωρήσεις έναντι της Αιγύπτου στη Συμφωνία, δημιουργούν επικίνδυνα προηγούμενα που για να μη γίνουν τετελεσμένα και να αντιμετωπιστούν απαιτείται σαφής εθνική διπλωματική και αμυντική στρατηγική.

Με μια συμφωνία με μια τρίτη γειτονική χώρα της περιοχής, την Αίγυπτο, μειωμένης επήρειας νησιών μας όπως η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της χώρας μας, ή η Κάρπαθος και η Κάσος, μάλλον μόνοι μας αποδυναμώνουμε τα επιχειρήματά μας, πριν καν τα προβάλουμε σε μια διαπραγμάτευση με στόχο την επίλυση της διαφοράς μας στη Χάγη.

Αν, επίσης, βασική θέση της Τουρκίας και κόκκινη γραμμή από την πλευρά της, εδώ και χρόνια, είναι ο 28ος μεσημβρινός, τότε η οριοθέτηση με την Αίγυπτο, που φτάνει πριν από το όριο αυτό, δημιουργεί de facto την εντύπωση ότι η Ελλάδα αφήνει την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού στις τουρκικές διεκδικήσεις. Και η Navtex της Τουρκίας για τις έρευνες του «Ορούτς Ρέις», που ακολούθησαν, αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει.

Μια συμφωνία τμηματική με την Αίγυπτο διαπραγματευόμασταν βεβαίως και εμείς, από το 2016. Τμηματική, διότι γνωρίζαμε ότι η συνολική διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να γίνει χωρίς στο τραπέζι του διαλόγου να κάθεται και η Τουρκία.

Ωστόσο ποτέ δεν αποδεχτήκαμε να δώσουμε ανέλπιστο δώρο στην Τουρκία, πριν ακόμη καθίσουμε στο τραπέζι του διαλόγου, την αποδοχή της κόκκινης γραμμής του 28ου, αφήνοντας μάλιστα τη μισή Ρόδο εκτός οριοθέτησης. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν υπογράψαμε, παρότι επιθυμούσαμε συμφωνία με την Αίγυπτο. Διότι σημασία δεν έχει μόνο να καταλήξεις σε συμφωνία, αλλά και σε τι συμφωνία καταλήγεις και σε ποιο πλαίσιο στρατηγικής εντάσσεται.

Σήμερα, λοιπόν, ιδίως μετά την προκλητική παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από το «Ορούτς Ρέις», ακριβώς στην περιοχή που ορίζεται από την οριογραμμή της Συμφωνίας μας με την Αίγυπτο και ανατολικότερα, γεννάται με δραματικό τρόπο το ερώτημα: Ποια είναι η στρατηγική της κυβέρνησης Μητσοτάκη; Αν είναι οι διερευνητικές και η Χάγη -όπως είναι σαφώς και για τον ΣΥΡΙΖΑ- τότε στόχος πρέπει να είναι κινήσεις που τουλάχιστον ενισχύουν και δεν αποδυναμώνουν τη θέση και τα επιχειρήματά μας.

Αν πάλι η στρατηγική μας δεν είναι η Χάγη και είναι μόνο η ανάσχεση της Τουρκίας και η σύναψη διμερών με άλλα κράτη συμφωνιών, έστω και τμηματικά, αφήνοντας την Τουρκία απ’ έξω, τότε καλό είναι να το ξεκαθαρίσει ο κ. Μητσοτάκης. Αλλά σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να είμαστε απολύτως αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε όλα τα τμήματα αυτά, αποτρέποντας στην πράξη τις έρευνες του τουρκικού σκάφους».

ΠΗΓΗ: “ΤΟ ΒΗΜΑ” και “ΕΦΣΥΝ”