Ο αλυτρωτισμός του αδιεξόδου

Του Ραγκίπ Ντουράν*

Για εμάς, τα νησιά του Αιγαίου και η Κύπρος αντιπροσωπεύουν το ίδιο πράγμα με την Αφρίν», δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 13 Φεβρουαρίου στο Κοινοβούλιο σε μια συνεδρίατη του κόμματός του, που κυβερνά από το 2002.

Ο Ερντογάν φωνάζει και απειλεί τους μελλοντικούς του εχθρούς όπως ένας μεγάλος νικηφόρος στρατηλάτης: «Δεν έχετε ακόμη νιώσει ένα οθωμανικό χαστούκι!» Λόγια για εσωτερική κατανάλωση, σύμφωνα με τους παρατηρητές. Ο Αμερικανός εκπρόσωπος χαρακτήρισε αυτή την έκφραση ως απλά «κωμική!»

Επίσης, παρόλο που η στρατιωτική επιχείρηση «κλαδί ελιάς», που ξεκίνησε στις 20 Ιανουρίου εναντίον των κουρδικών περιοχών στα βορειοδυτικά της Συρίας, αντιμετωπίζει στρατιωτικές και πολιτικές δυσκολίες, ο Ερντογάν θέλει να διευρύνει το μέτωπο.

Συνεπώς, ο τουρκικός στρατός, ο δεύτερος ισχυρότερος στο ΝΑΤΟ, κινδυνεύει να εμπλακεί συγχρόνως σε τουλάχιστον πέντε μέτωπα, εκ των οποίων στα τρία είναι ήδη, εάν οι δηλώσεις του Ερντογάν απηχούν τον πραγματικό πολιτικό στρατιωτικό σχεδιασμό.

Στην Συρία, ο τουρκικός στρατός καθοδηγούμενος από τζιχαντιστές, πολεμά εναντίον των Κούρδων, του στρατού της Δαμασκού, των ένοπλων σιιτών του Ιράν και πιθανώς ενάντια στον αμερικανικό στρατό.
Στην Τουρκία, και ιδίως στα νοτιοανατολικά που κατοικούν κυρίως Κούρδοι, οι ένοπλοι του ΡΚΚ έχουν εντείνει τις επιθέσεις τους ενάντια στα στρατόπεδα, τα φυλάκια και τις μονάδες του τουρκικού στρατού.
Στο Ιράκ, επίσης, το ΡΚΚ συνεχίζει τις επιθέσεις του ενάντια στους Τούρκους στρατιώτες στην περιοχή.
Βεβαίως, υπάρχει ο κίνδυνος να προκύψουν δυο ακόμη μέτωπα εάν τα τουρκικά Γενικά Επιτελεία ακούσουν τις δηλώσεις του Ερντογάν:

Η ένταση στα Ίμια επιστρέφει μετά από την σύγκρουση ενός σκάφους της Ελληνικής Ακτοφυλακής με ένα τουρκικό την περασμένη Δευτέρα.
Η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε κατά της Ιταλίας, που έστειλε τις φρεγάτες της για να προστατεύσουν τα σκάφη που έκαναν έρευνες για κοιτάσματα πετρελαίου νότια της Κύπρου.
Απομονωμένος στο διεθνές προσκήνιο, και παρά την υποστήριξη της πλειονότητας της τουρκικής κοινής γνώμης, ο Ερντογάν, εδώ και 29 ημέρες δεν μπορεί να πετύχει τους προσωπικούς του στρατιωτικούς, πολιτικούς και διπλωματικούς στόχους στην βόρεια Συρία, και προσπαθεί να τονώσει περισσότερο το εθνικιστικό φρόνημα των μελλοντικών του ψηφοφόρων ενάντια στους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους – ιδίως τους Έλληνες, τους Κύπριους και τους Ιταλούς.

Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι πράγματι η πλειοψηφία των Τούρκων μισεί τις ΗΠΑ, γιατί αυτές υποστηρίζουν τους Κούρδους. Όμως οι ίδιες δημοσκοπήσεις έδειξαν επίσης ότι ο Ερντογάν βρίσκεται ακόμη κάτω από το όριο του 45% στη δημοφιλία, την ώρα που χρειάζεται τουλάχιστον το 51% της κάλπης για να κερδίσει τις πρώτες προεδρικές εκλογές που θα γίνουν θεωρητικά τον Νοέμβριο του 2019.

Το μίσος προς τους Ευρωπαίους, Έλληνες ή Ιταλούς παραμένει πολύ χαμηλότερο σχετικά με το ίδιο αίσθημα προς τους Κούρδους, τους Αρμένιους και τους Εβραίους, σύμφωνα με τις ίδιες δημοσκοπήσεις. Έχοντας εμμονή με αυτές τις μετρήσεις, ο Ερντογάν πριν από 10 ημέρες απαγόρευσε κάθε δημοσκόπηση καθώς «τα αποτελέσματα δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα».

Η απουσία ορατής νίκης, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, στην Συρία θυμώνει τον Ερντογάν. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Τουρκίας ήταν εξαρχής αντίθετο σε αυτή την επέμβαση, σύμφωνα με παρασκηνιακές πληροφορίες από την Άγκυρα. (Άγνοια του εδάφους, σημαντικές αμφιβολίες για τους τζιχαντιστές οδηγούς, έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών, η εξάρτηση του τουρκικού στρατού από στρατιωτικό υλικό για μια μεγάλης διάρκειας επιχείρηση, η αντίσταση των Κούρδων στην περιοχή, η διεθνής κοινότητα, κλπ). Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου εν τέλει πείσθηκε από τον Ερντογάν, μετά από απειλές, όπως λένε στις κουτσομπολίστικες εφημερίδες.

Πέρα από κάθε λογική και πραγματικότητα, ο Ερντογάν πιστεύει πως μπορεί να βγει ενισχυμένος εάν διευρύνει και πολλαπλασιάσει τους εχθρούς του. Επιπλέον, ανάμεσα στους μελλοντικούς πολιτικο-στρατιωτικούς στόχους του Τούρκου αρχηγού βρίσκονται τρεις χώρες της ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Αναφορικά με την Ελλάδα, ο Τούρκος πρωθυπουργός, κ. Μπιναλί Γιλντιρίμ, πιο μετριοπαθής από τον Ερντογάν, μετά από τηλεφωνική του επικοινωνία με τον κ. Τσίπρα προσπάθησε να αποκλιμακώσει την κατάσταση: «Οι δυο αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων της Τουρκίας και της Ελλάδας θα συναντηθούν σύντομα σε μια σύνοδο του ΝΑΤΟ και οι δυο πρωθυπουργοί θα βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία για να αποφεύγονται προβλήματα κακής συνεννόησης».

Όταν η γάτα βρεθεί κολλημένη στη γωνία θα γίνει επιθετική και θα επιτεθεί στον οποιοδήποτε πριν πεθάνει. Επίσης, ένα τουρκικό γνωμικό λέει: «Αυτός που ψάχνει τον θάνατο, θα κατουρήσει και στον τοίχο του τζαμιού».

* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στην Τουρκία. [Μετάφραση: Νίκος Μίχος]