Γκρίζα γλυκά κατά της κατάθλιψης

Της Νεφέλης Λυγερού*

Ένας στους τέσσερις ανθρώπους υποφέρει κάποια στιγμή στη ζωή του από κατάθλιψη. Έρευνα του πανεπιστημίου Kings College του Λονδίνου συμπεραίνει ότι η οικονομική ύφεση επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Το depressed cake shop (καταθλιπτικό ζαχαροπλαστείο) είναι μία προσπάθεια αντιμετώπισης της κατάθλιψης! Πίσω από την πρωτοβουλία αυτή, η οποία έχει μεγάλη απήχηση, βρίσκεται η Έμα Τόμας.
Τα ζαχαροπλαστεία αυτά ξεπήδησαν σε πολλές πόλεις του εξωτερικού. Είναι ζαχαροπλαστεία, τα οποία πουλούν γκρίζα γλυκά, όπως τούρτες, κέικ και μπισκότα. «Η ιδέα είναι απλή: δημιουργείστε γκρίζα κέικ, πουλήστε τα γκρίζα κέικ και δημιουργείστε έτσι μια πλατφόρμα συζήτησης στα ΜΜΕ», δήλωσε η Τόμας. «Και νομίζω ότι αυτό το έχουμε ήδη καταφέρει».

Από επικοινωνιολόγος ζαχαροπλάστης

Η Τόμας είναι επικοινωνιολόγος με έδρα το Λονδίνο. Μέσα από το περιβάλλον και τη δουλειά της συνειδητοποίησε ότι πολλοί γύρω της υποφέρουν από κατάθλιψη, αλλά σπανίως είχαν την ελευθερία να το συζητήσουν με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. «Αν πάει κανείς στον γιατρό και πάσχει από κατάθλιψη, ο γιατρός θα διαγνώσει άγχος, έτσι ώστε η κατάθλιψη να μην εγγραφεί στο αρχείο του ασθενούς… Αν λείψει κανείς από την εργασία του μετά από γρίπη, οι συνάδελφοι του δεν πρόκειται να τον κρίνουν. Αν, όμως, χρειαστεί να νοσηλευτεί για κατάθλιψη είναι πιθανό να στιγματιστεί για πάντα, χάνοντας, μάλιστα, επαγγελματικές ευκαιρίες».

Απογοητευμένη από τα προβλήματα που δημιουργούσε η στάση της κοινωνίας απέναντι στη νόσο, η Τόμας αποφάσισε να δράσει. Δεν ήταν η πρώτη φορά, άλλωστε, που εμπλεκόταν στα κοινά. Η εταιρεία της Cakehead Loves οργάνωνε κάθε χρόνο ένα φιλανθρωπικό μπαζάρ ζαχαροπλαστικής, υποστηρίζοντας διαφορετικούς σκοπούς.

Το 2011, οι γλυκές απολαύσεις ήταν σε σχήμα σούσι και τα έσοδα από τις πωλήσεις των γλυκών προσφέρθηκαν στα θύματα του τσουνάμι. Το 2012, μετά το θάνατο του Στηβ Τζομπς, τα γλυκά είχαν σχήμα προϊόντων της Apple και αφιερώθηκαν στην καταπολέμηση του καρκίνου στο πάγκρεας.

Εκμεταλλευόμενη την εμπειρία των φιλανθρωπικών αυτών διοργανώσεων, η Τόμας ένωσε τις δυνάμεις της με το Eat Your Heart Out Baking και δημιούργησαν το πρώτο «καταθλιπτικό» ζαχαροπλαστείο στην περιοχή Brick Lane του Λονδίνου. Με συνθήματα κατά της κατάθλιψης, πούλησαν μόνο γκρίζα γλυκά, τα οποία αντιπροσωπεύουν οπτικά την ψυχική ασθένεια. Τα έσοδα διατέθηκαν για την υποστήριξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Εθελοντές σε όλο τον κόσμο

Από τότε, έχουν ξεφυτρώσει στη Βρετανία, τη Μαλαισία, την Αργεντινή, το Πακιστάν και τις Ηνωμένες Πολιτείες δεκάδες τέτοια ζαχαροπλαστεία. Η Τόμας ερμηνεύει την απήχηση του εγχειρήματος στην απλή και διασκεδαστική προσέγγισή της σ’ ένα τόσο ακανθώδες ζήτημα. «Υπάρχουν πάντα σοβαρά φυλλάδια και ιστοσελίδες, αλλά δεν υπάρχει ένας εύκολος και προσιτός τρόπος, ώστε άτομα να μπορούν να προσφέρουν την υποστήριξή τους ή να συμβάλουν στη δημόσια συζήτηση».

Η Τόμας υποστηρίζει ότι με το καταθλιπτικό ζαχαροπλαστείο «οι άνθρωποι μπορούν επιτέλους να συμμετάσχουν και αυτοί σε κάτι που αγγίζει τόσους πολλούς γύρω τους. Δεν χρειάζεται να το κάνουν με σοβαροφάνεια και δεν χρειάζεται να κάνουν τζόκινγκ για να συγκεντρώσουν χρήματα. Τώρα μπορούν να συνεισφέρουν αγοράζοντας και απολαμβάνοντας γλυκά».

Έχοντας πια αμέτρητους εθελοντές και αρκετά καταστήματα σε διάφορες χώρες, η Τόμας και η ομάδα της δεν μπορούν να επιβλέπουν προσωπικά κάθε βιτρίνα, αλλά συνεχίζουν να προσφέρουν τη δημιουργική καθοδήγησή τους. «Σας προσφέρουμε έναν μπούσουλα. Θα κάνουμε την προώθηση του μαγαζιού για εσάς, αλλά και θα σας καθοδηγήσουμε στη δημιουργία των προϊόντων. Θα σας βοηθήσουμε σε κάθε βήμα, αλλά συγχρόνως θα σας δώσουμε και ελευθερία κινήσεων».

Απενοχοποίηση της κατάθλιψης

Οι συμμετέχοντες είναι υποχρεωμένοι, όμως, να συμφωνήσουν και να συμμορφωθούν με δύο κανόνες: πωλούν μόνο γκρίζα γλυκά και προσφέρουν μέρος των εισπράξεων από αυτά σε μια φιλανθρωπική εκστρατεία που σχετίζεται με την ψυχική υγεία. Σύμφωνα με την Τόμας, η μεγαλύτερη επιτυχία της δράσης αυτής δεν είναι τα χρήματα, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί.

Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι ότι το θέμα αυτό δεν κρύβεται πια κάτω από το χαλί, αλλά συζητείται. Η συζήτηση δεν περιορίζεται στα μπισκότα με τυπωμένα σύννεφα, στην τούρτα με τα θλιμμένα προσωπάκια και τα δακρυσμένα μακαρόν. Η πρωτοβουλία έχει δημιουργήσει μία ομάδα στο Facebook για τους εθελοντές. Εκεί έχει καλλιεργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο οι πάσχοντες συζητούν και συμβουλεύουν ο ένας τον άλλο.

Απλά και καινοτόμα

Οι εθελοντές που φέρνουν την ιδέα στην πατρίδα ή στην πόλη τους είναι συνήθως άτομα που έχουν ζήσει από πρώτο χέρι την κατάθλιψη. Η Σαμπρίνα Μοράντ είναι μια από τους εθελοντές που οργάνωσε ένα διήμερο μπαζάρ στη Μαλαισία. Τα μπαζάρ αυτά δεν μένουν ανοιχτά παραπάνω από λίγες ημέρες. Η Μοράντ έστησε το μπαζάρ στην καφετέρια που διατηρεί η αδελφή της.

«Ο πατριός μου έχει κατάθλιψη από τότε που τον θυμάμαι και πάντα όλοι αποσιωπούσαμε την ασθένειά του. Εμείς ποτέ δεν καταλάβαμε πραγματικά τί συνέβαινε όσο μεγαλώναμε. Η σιωπή μας είχε και άλλες συνέπειες. Θυμάμαι, μόλις πριν από λίγα χρόνια, όταν κάποιοι από τους συγγενείς του πατριού μου από το χωριό ήρθαν στο σπίτι της μητέρας μου για να ευλογήσουν το σπίτι και να διώξουν τους δαίμονες του».

Η Τόμας ελπίζει να διαχειριστεί με σύνεση την επιτυχία της ιδέας της. «Μεγαλώνουμε ημέρα με την ημέρα. Η μεγάλη πρόκληση είναι να κρατήσουμε τα πράγματα απλά. Μας προτείνουν συνέχεια να προσθέσουμε νέες ιδέες και καινούριες πρωτοβουλίες. Είμαι πεπεισμένη ότι με τη δημιουργία των γκρίζων επιδορπίων θα συνεχίσουμε να συμβάλουμε αποφασιστικά στον αγώνα κατά της κατάθλιψης και της περιθωριοποίησης των πασχόντων από αυτήν. Μερικές φορές ένα δακρυσμένο μπισκότο αρκεί».

*Η Νεφέλη Λυγερού είναι δημοσιογράφος στο Πρώτο Θέμα και στην ΕΡΤ. Στο παρελθόν έχει εργαστεί στην εφημερίδα Επενδυτή, στο περιοδικό Επίκαιρα, στο περιοδικό Κάπα της Καθημερινής και στοn Real FM. Πτυχίο κοινωνιολογίας από το Πάντειο πανεπιστήμιο και δύο μεταπτυχιακά (από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου και από το πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης) στην επικοινωνία και στη δημοσιογραφία.
-Αναδημοσίευση από slpress.gr