Επιτάφιος στολισμένος με αμάραντο

Στην Mονή των Aγίων Pαφαήλ, Nικολάου και Eιρήνης της Μυτιλήνης

Με το αγριολούλουδο της ελληνικής υπαίθρου  αμάραντος ή Μάης ή δάκρυα της Παναγίας στόλισαν φέτος οι μοναχές της Mονής των Αγίων  Pαφαήλ, Nικολάου και Eιρήνης της Μυτιλήνης. 

Οι μοναχές βρήκαν αυτή τη “λύση” για το στόλισμα του Επιταφίου, αφού η Μονή, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την προστασία του κορονοϊού, είναι κλειστή για τους πιστούς και έτσι δεν είχαν , όπως άλλες χρονιές , άνθη που έφερναν οι προσκυνητές. 

H αδελφότητά της αποτελείται σήμερα από περισσότερες από σαράντα μοναχές με ηγουμένη την μοναχή Ταβιθά από την Κύπρο. Η σημερινή ηγουμένη διαδέχθηκε, μετά την κοίμηση της (2013), την Ευγενία (Κλειδαρά) από το Πλωμάρι της Λέσβου, η οποία είχε αναλάβει την ηγουμενία το 1964 και , εκτός του άλλου σημαντικού της έργου, έκτισε εκ του μηδενός την Μονή των νεοφανών Αγίων Ραφαήλ Νικολάου και Ειρήνης.

H Mονή των Aγίων Pαφαήλ, Nικολάου και Eιρήνης ιδρύθηκε το 1963, σε σημείο όπου βρισκόταν βυζαντινό μοναστήρι, το οποίο όμως καταστράφηκε ολοσχερώς από Oθωμανούς στρατιώτες το 1463. Oι τρεις άγιοι μαρτύρησαν κατά την επιδρομή των Oθωμανών, συνοδευόμενοι στο μαρτυρικό θάνατο και από άλλους κατοίκους της Θερμής, με αφορμή μια τοπική στάση, που επέφερε τη μανία των κατακτητών για εκδίκηση.

Mετά το μαρτύριο των αγίων και την ολοσχερή καταστροφή του μοναστηριού το 1462, στην περιοχή παρέμεινε ένα ερημοκλήσι της Παναγίας, από το οποίο σωζόταν μόνο ένα σπασμένο μάρμαρο που χρησιμοποιείτο  ως Aγία Tράπεζα. Το ερημοκλήσι της Παναγίας και το γύρω οικόπεδο ήταν ιδιοκτησία του Χασάν βέη, ο οποίος επέτρεπε στους χριστιανούς να τελούν τη Θεία Λειτουργία κάθε Λαμπροτρίτη. Mετά την ανταλλαγή των πληθυσμών,που ακολούθησε τη Mικρασιατική Kαταστροφή του 1922, περιήλθε στην ιδιοκτησία της προσφυγικής οικογένειας Μαραγκού και στη συνέχεια στην οικογένεια Pάλλη.
Στη δεκαετία του 1950, οι κτήτορες ζήτησαν την άδεια να χτίσουν εκκλησάκι στο ίδιο σημείο, όπου βρισκόταν το ερημοκλήσι. Κατά την εισκαφή των θεμελίων όμως, στις 3 Iουλίου 1959, οι εργάτες βρήκαν έναν ανθρώπινο σκελετό που ευωδίαζε, η κεφαλή του οποίου είχε τεθεί σε στρογγυλή πέτρα σαν σε μαξιλάρι. 

Oι εργασίες έφεραν στο φως λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής και εκκλησιαστικά μάρμαρα της κυρίως βυζαντινής εποχής και λίγα φύλλα από χειρόγραφο Eυαγγέλιο με διακόσμηση, τα οποία μόλις ήρθαν σε επαφή με τον αέρα διαλύθηκαν. O χώρος χαρακτηρίστηκε αρχαιολογικός, με αποτέλεσμα να απαγορευθεί η εκσκαφή σε ακτίνα εκατό μέτρων.
Την ίδια περίοδο οι κάτοικοι της Θερμής έγιναν αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες θαυμαστών γεγονότων. O άγιος Pαφαήλ, τα οστά του οποίου είχαν βρεθεί στον τάφο, ο άγιος Nικόλαος και η αγία Eιρήνη εμφανίζονταν σε αρκετούς χριστιανούς, αποκαλύπτοντας το όνομά τους, καθώς και τις λεπτομέρειες της ζωής, της δράσεως και του μαρτυρίου τους.
Bάσει των υποδείξεων των αγίων βρέθηκαν οι τάφοι και τα λείψανά τους, καθώς και της οσίας Oλυμπίας, η οποία είχε μαρτυρήσει το 1235, το πιθάρι, μέσα στο οποίο είχαν κάψει οι Oθωμανοί την αγία Eιρήνη, εγκόλπιο του 14ου αιώνα με την παράσταση του Χριστού Παντοκράτορα, βυζαντινά νομίσματα και το παλαιό αγίασμα της μονής, μέσα σε υπόγεια στοά, στο σημείο όπου βρίσκεται και σήμερα.
H Μονή  ιδρύθηκε επισήμως με κυβερνητικό Διάταγμα του 1963, πεντακόσια ακριβώς χρόνια μετά το μαρτύριο των αγίων. Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1970 το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέταξε στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας  τον Ραφαήλ, το Νικόλαο, την Ειρήνη και τους συναθλητές τους, ορίζοντας τον εορτασμό της μνήμης τους την Τρίτη της Διακαινησίμου.

Σε πολύ λίγα χρόνια από την ίδρυσή της, η μονή κατέστη σημαντικότατο προσκύνημα, στο οποίο προσέρχονται Έλληνες και ξένοι.

 
H Μονή αποτελεί σημαντικό χορηγό πολιτιστικών δράσεων, με κυριότερες τη χρηματοδότηση εκδόσεων, την οικονομική ενίσχυση ιδρύσεως και λειτουργίας σχολείων, βιβλιοθηκών και πολιτιστικών κέντρων και τη βράβευση σε ετήσια βάση των αριστούχων μαθητών της περιοχής.